ศาลฎีกาพิพากษากลับ – ยกฟ้องคดีกลุ่มบริษัท คิง เพาเวอร์ กล่าวหา “ชาญชัย อิสระเสนารักษ์” หมิ่นประมาท รวม 8 คดี ชี้จำเลยให้สัมภาษณ์สื่อ “เป็นการบอกกล่าวถึงข้อเท็จจริงที่ได้จากการตรวจสอบ” ทั้งในกรณีไม่ปฏิบัติตาม พ.ร.บ.ร่วมทุนฯ – ติดตั้งระบบ POS ตรวจวัดยอดขายล่าช้า – เรียกเก็บค่าตอบแทนอาจไม่ครบตามสัญญา เพื่อรักษาผลประโยชน์ ทอท. – ประเทศชาติ ถือเป็นวิพากษ์วิจารณ์การทำงานของบอร์ด ทอท. – ไม่ได้พาดพิง จึงไม่เป็นความผิดหมิ่นประมาท
เมื่อวันที่ 22 มีนาคม 2566 ศาลอาญา (ถนนรัชดาภิเษก) นัดฟังคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 3694-3701/2565 ในคดีอาญา ระหว่างกลุ่มบริษัท คิง เพาเวอร์ ได้แก่ บริษัท คิงเพาเวอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด ,บริษัท คิงเพาเวอร์ ดิวตี้ฟรี จำกัด และบริษัท คิงเพาเวอร์ สุวรรณภูมิ จำกัด เป็นโจทย์ ฟ้องนายชาญชัย อิสระเสนารักษ์ อดีตรองประธานคณะอนุกรรมาธิการศึกษา เสนอแนะมาตรการและกลไกในการปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ (สปท.) เป็นจำเลย ในคดีหมิ่นประมาท ลหุโทษ รวม 8 สำนวนคดี
ในวันนี้ศาลฎีกาพิพากษา “ยกฟ้อง” คดีที่กลุ่มบริษัท คิง เพาเวอร์ เป็นโจทก์ ฟ้องนายชาญชัย เป็นจำเลย กรณีนายชาญชัยให้สัมภาษณ์สื่อมวลชนหมิ่นประมาทกลุ่มบริษัท คิง เพาเวอร์ โดยคดีนี้ศาลฎีกาพิพากษากลับคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ซึ่งก่อนหน้านี้ ศาลชั้นต้นเคยมีคำพิพากษาว่านายชาญชัยมีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 328 จึงสั่งลงโทษจำคุก 8 ปี แต่เนื่องจากจำเลยไม่เคยได้รับโทษจำคุกมาก่อน จึงให้รอลงอาญา 2 ปี พร้อมกับให้นายชาญชัยนำคำพิพากษาฉบับเต็มลงโฆษณาในหนังสือพิมพ์มติชน , ข่าวสด , เดอะเนชั่น , สยามรัฐ และคม ชัด เป็นเวลา 7 วันติดต่อกัน โดยให้นายชาญชัยเป็นผู้ออกค่าใช้จ่าย จากนั้นทั้งโจทก์และจำเลยยื่นอุทธรณ์ต่อศาล ซึ่งต่อมาศาลอุทธรณ์พิพากษายืนตามศาลชั้นต้น แต่ลดโทษให้ 1 ใน 3 คงเหลือโทษจำคุกนายชาญชัย 64 เดือน โดยไม่รอลงอาญา และให้นับโทษจำคุกนายชาญชัยต่อจากโทษจำคุกในคดีอาญาหมายเลขดำที่ 1567/2560 คดีหมายเลขแดงที่ 2683/2561 และคดีหมายเลขดำที่ 1631/2560 คดีหมายเลขแดงที่ 2684/2561 ของศาลอาญากรุงเทพใต้ นอกจากที่แก้ไขให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
นายชาญชัยจึงยื่นฎีกาคัดค้านคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ โดยคดีนี้ศาลฎีกามีประเด็นที่ต้องวินิจฉัยว่านายชาญชัยกระทำความผิดตามที่ศาลอุทธรณ์พิพากษา หรือ ไม่ ดังนี้
ประการแรก กรณีจำเลย (นายชาญชัย) แถลงข่าวหมิ่นประมาทว่า โครงการที่โจทก์ที่ 2 (บริษัท คิงเพาเวอร์ ดิวตี้ฟรี จำกัด) และโจทก์ที่ 3 (บริษัท คิงเพาเวอร์ สุวรรณภูมิ จำกัด) ทำกับบริษัทท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) มีมูลค่าเกินกว่า 1,000 ล้านบาท ฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ.2535
ประการที่ 2 นายชาญชัยไปแถลงข่าวว่าการขายสินค้าปลอดอากรไม่เชื่อมต่อระบบการขายหน้าร้าน Point of Sale (POS) โดยเพิ่งติดตั้งเครื่องบันทึกการขายเมื่อกลางปี 2559 ทำให้บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ไม่ได้รับส่วนแบ่งร้อยละ 15 จากการซื้อขายสินค้าตามสัญญา
ประการที่ 3 นายชาญชัยแถลงข่าวว่า การนำสินค้าจากซอยรางน้ำไปส่งมอบให้ลูกค้าที่ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ ไม่ได้จ่ายค่าตอบแทนให้แก่บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ในอัตราร้อยละ 15 ของราคาขายสินค้าตามสัญญานั้น
ปรากฏข้อเท็จจริงว่า โจทก์ที่ 1 ถึงโจทก์ที่ 3 ในคดีนี้ (บริษัท คิง เพาเวอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด , บริษัท คิง เพาเวอร์ ดิวตี้ฟรี จำกัด และบริษัท คิง เพาเวอร์ สุวรรณภมิ จำกัด ตามลำดับ) ยื่นฟ้องจำเลยในคดีนี้เป็นจำเลย เรื่องหมิ่นประมาท ลหุโทษ ต่อศาลอาญากรุงเทพใต้ คดีดังกล่าวถึงที่สุดตามคำพิพากษาศาลฎีกาที่ 4101-4102/2563 โดยศาลฎีกาวินิจฉัยว่า “ถ้อยคำที่จำเลยให้สัมภาษณ์ในคดีดังกล่าวเช่นเดียวกับที่จำเลยแถลงข่าวทั้งสามประเด็นตามที่กล่าวข้างต้นในคดีนี้ เป็นข้อมูลที่เกิดขึ้นจริง”
แม้ในคดีอาญาไม่มีกฎหมายบัญญัติให้นำคำพิพากษาในคดีอาญาเรื่องหนึ่งไปผูกพันคู่ความรายเดียวกันในคดีอาญาอีกเรื่องหนึ่ง ดังที่บัญญัติไว้ในเรื่องผลแห่งคำพิพากษาและคำสั่งผูกพันคู่ความในคดีแพ่ง ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 145 และในคดีอาญายังมีหลักว่าโจทก์มีภาระที่ต้องพิสูจน์ให้สิ้นสงสัยว่า จำเลยเป็นผู้กระทำผิดจริงดังที่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 229 บัญญัติว่า “ให้ศาลใช้ดุลพินิจวินิจฉัยชั่งน้ำหนักพยานหลักฐานทั้งปวง อย่าพิพากษาลงโทษจนกว่าจะแน่ใจว่า มีการกระทำผิดจริง และจำเลยเป็นผู้กระทำความผิดนั้น จึงไม่อาจอ้างคำพิพากษาในคดีอาญาซึ่งถึงที่สุดแล้วในคดีก่อนมาผูกพันคู่ความในคดีหลัง แม้เป็นคู่ความรายเดียวกัน โดยอาศัยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 145 ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 15”
แต่อย่างไรก็ตาม คำพิพากษาศาลฎีกาในคดีตามที่กล่าวข้างต้นได้วินิจฉัยเป็นคุณแก่จำเลยว่า “ถ้อยคำที่จำเลยแถลงข่าวทั้งสามประการ เป็นข้อมูลที่เกิดขึ้นจริง ข้อเท็จจริงดังกล่าวจึงผูกพัน ฝ่ายโจทก์มิให้โต้แย้งแตกต่างไปจากผลแห่งคำวินิจฉัยดังกล่าว มิใช่ผูกพันฝ่ายจำเลย กรณีไม่ขัดแย้งกับสภาพ หรือ ลักษณะพื้นฐานของการรับฟังพยานหลักฐานในคดีอาญา ข้อเท็จจริงคดีนี้จึงรับฟังได้ว่าการแถลงข่าวของจำเลยทั้งสามประเด็นดังกล่าว เป็นข้อมูลที่เกิดขึ้นจริง”
ประการที่ 4 นายชาญชัยแถลงข่าวว่า การขยายระยะเวลาสัญญาให้โจทก์ที่ 2 และโจทก์ที่ 3 จำนวน 2 ครั้ง ครั้งละ 2 ปี เป็นไปโดยไม่ชอบนั้น เมื่อข้อเท็จจริงรับฟังได้เป็นยุติในคดีดังกล่าวด้วยว่า โครงการที่โจทก์ที่ 2 และที่ 3 ทำกับบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) มีมูลค่าเกินกว่า 1,000 ล้านบาท ขึ้นไป
แม้จะรับฟังตามคำวินิจฉัยของศาลอุทธรณ์ว่าการขยายระยะเวลาสัญญาให้โจทก์ที่ 2 และโจทก์ที่ 3 เป็นไปตามมาตรการให้ความช่วยเหลือสายการบินและผู้ประกอบการปี 2553 (เพิ่มเติม) ณ ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ และท่าอากาศยานดอนเมืองที่ได้รับผลกระทบอันเนื่องมาจากสถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมืองภายในประเทศตามเอกสารหมาย จ.45
แต่การที่โครงการมีมูลค่าตั้งแต่ 1,000 ล้านบาทขึ้นไป การทำสัญญาระหว่างบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) กับโจทก์ที่ 2 และโจทก์ที่ 3 ไม่ได้ดำเนินการและเสนอให้คณะรัฐมนตรีพิจารณาอนุมัติ ตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ.2535 อันเป็นการผ่าฝืนต่อบทบัญญัติดังกล่าว การที่บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ขยายระยะเวลาสัญญาให้โจทก์ที่ 2 และโจทก์ที่ 3 ทั้ง 2 ครั้ง ย่อมเป็นไปโดยไม่ชอบเช่นกัน การแถลงข่าวของจำเลย จึงเป็นข้อมูลที่เกิดขึ้นจริง
ประการที่ 5 นายชาญชัยแถลงข่าวว่า มีการขายสินค้าปลอดอากร โดยไม่ได้นำสินค้าออกไปยังต่างประเทศ ทั้งที่การขายสินค้าปลอดอากรต้องขายโดยส่งออกไปต่างประเทศเท่านั้น ปรากฎข้อเท็จจริงจากบันทึกการประชุมคณะอนุกรรมาธิการศึกษา เสนอแนะมาตรการและกลไกในการปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ ในคณะกรรมาธิการวิสามัญขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศด้านการป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ ครั้งที่ 90 ลงวันที่ 16 มกราคม 2560 ตามเอกสารหมาย จ.118 ประเด็นที่ 4 ย่อหน้าที่สองว่า
ผู้แทนกรมศุลกากรให้ข้อมูลว่า “กรมศุลกากรมีระเบียบปฏิบัติการยกเว้นอากรของส่วนตัวที่ผู้เดินทางนำเข้ามาฯ และในย่อหน้าที่ 3 ระบุว่า กรณีที่กรมศุลกากรอนุญาตให้บริษัท คิง เพาเวอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด ดำเนินธุรกิจร้านค้าปลอดอากรในเมืองได้ โดยกำหนดให้จัดส่งสินค้าให้ผู้ซื้อ ณ จุดที่ส่งมอบสินค้าที่อาคารผู้โดยสารขาออก เพื่อนำออกนอกประเทศเท่านั้น ซึ่งไม่อนุญาตให้นำสินค้าเข้ามาภายในประเทศ การที่บริษัท คิง เพาเวอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด จำหน่ายสินค้าที่ คิง เพาเวอร์ ดาวน์ทาวน์ คอมเพล็กซ์ ถนนรางน้ำ แล้วให้ผู้ซื้อสามารถกลับมารับได้ที่อาคารผู้โดยสารขาเข้า ถือว่าไม่ถูกต้อง และต้องเอาผิดกับบริษัทดังกล่าว”
เมื่อนายชาญชัยเป็นหนึ่งในอนุกรรมาธิการชุดนี้ ได้รับทราบข้อเท็จจริงจากการให้ถ้อยคำของผู้แทนกรมศุลกากรในการร่วมประชุมดังกล่าว อันเป็นการรับทราบจากการปฏิบัติการตามหน้าที่ของจำเลยโดยตรง ย่อมมีเหตุผลที่จะทำให้นายชาญชัยเชื่อโดยสุจริตว่า เป็นเรื่องที่เป็นความจริง
ดังนั้น การที่บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ทำสัญญากับโจทก์ที่ 2 และโจทก์ที่ 3 และมีการขยายสัญญาอีก 2 ครั้ง โดยฝ่าฝืน พ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงาน หรือ ดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ.2535 , การขายสินค้าปลอดอากรโดยไม่เชื่อมต่อระบบการขายหน้าร้าน Point of Sale (POS) ส่งผลให้ไม่สามารถตรวจสอบได้ว่าสินค้าที่ขายไปมีจำนวนเท่าไร ทำให้การเรียกเก็บผลตอบแทนของบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ในอัตราร้อยละ 15 ของราคาสินค้า อาจได้ไม่ครบจำนวน และการขายสินค้าที่ซอยรางน้ำ แล้วไปส่งมอบให้ลูกค้าที่ท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ โดยบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ไม่ได้รับส่วนแบ่งร้อยละ 15 เต็มจำนวน จึงก่อให้เกิดความเสียหายต่อบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) และการขายสินค้าปลอดอากร โดยไม่ได้นำสินค้าออกไปยังต่างประเทศ แต่กลับนำสินค้าเข้ามาในประเทศ เป็นการหลีกเสี่ยงการชำระภาษีอากรตามกฎหมาย
เหตุการณ์ทั้ง 5 ประการดังกล่าว ส่งผลก่อให้เกิดความเสียหายต่อบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) และประเทศชาติ
การที่จำเลย ซึ่งได้รับการแต่งตั้งให้เป็นคณะอนุกรรมาธิการศึกษา และเสนอแนะมาตรการและกลไกในการปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ ในคณะกรรมาธิการวิสามัญขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ ด้านการป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ นำข้อเท็จจริงที่ได้จากการตรวจสอบโครงการร้านค้าปลอดอากร มาแถลงข่าวต่อสื่อมวลชน กล่าวถึงโจทก์ทั้งสี่ เนื่องจากเป็นคู่สัญญา แต่สาระสำคัญในการแถลงข่าว เป็นการบอกกล่าวถึงข้อเท็จจริง กรณีเจ้าหน้าที่ของบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) และเจ้าหน้าที่ของรัฐ ละเว้นการปฏิบัติการตามหน้าที่ในการรักษาผลประโยชน์ของบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) และประเทศชาติ
การแถลงข่าวให้สื่อมวลชนและประชาชนรับทราบ ยังเป็นการสนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการติดตามตรวจสอบ เพื่อให้ผู้มีหน้าที่รับผิดชอบดำเนินการให้ถูกต้อง อันเป็นการปกปักรักษาผลประโยชน์ของบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) และประเทศชาติอีกทางหนึ่ง การแถลงข่าวของนายชาญชัย จึงเป็นการแสดงความคิดเห็นโดยสุจริต ทั้งเป็นการติชมด้วยความเป็นธรรม ซึ่งบุคคล หรือ สิ่งใด อันเป็นวิสัยของประชาชนย่อมกระทำ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 329 (3) การแถลงข่าวของจำเลยทั้ง 5 ประการ จึงไม่เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษามานั้น ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาของจำเลยฟังขึ้น
นอกจากนี้ยังมีประเด็นที่ศาลฎีกาต้องวินิจฉัยต่อไปว่า นายชาญชัยแถลงข่าวเรื่องการเลื่อนชำระเงิน และลดรายได้ ที่จะส่งต่อบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) เนื่องจากกลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตยบุกสนามบินสุวรรณภูมิ เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาท หรือ ไม่
ในประเด็นนี้โจทก์ที่ 1 ถึงโจทก์ที่ 3 (บริษัท คิง เพาเวอร์ อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด , บริษัท คิง เพาเวอร์ ดิวตี้ฟรี จำกัด และบริษัท คิง เพาเวอร์ สุวรรณภมิ จำกัด ตามลำดับ) บรรยายฟ้องในสำนวนที่ 6 นายชาญชัยแถลงข่าวว่า จากเหตุพันธมิตรบุกสนามบินและที่สหรัฐอเมริกาหุ้นที่วอลสตรีทเกิดการทุจริต ทำให้เศรษฐกิจตกต่ำ สองเหตุการณ์นี้ การท่าอากาศยานไปเสนอเรื่องเลื่อนการชำระเงินและลดรายได้ลงมาจากผู้เซ็นสัญญากับการท่าอากาศยาน ก็คือส่วนใหญ่จะเป็นสัญญาระหว่างคิง เพาเวอร์ กับการท่าอากาศยาน ซึ่งเป็นคนคุมเกือบทั้งหมด เราดูตัวเลขจากการลดครั้งนั้นแล้ว ก่อให้เกิดความเสียหายต่อการท่าฯ หมื่นกว่าล้านบาท
คำถาม คือ ผมท้าให้ท่านนายก ฯ รู้เรื่องเลย เรื่องนี้อยู่ในรายงานการประชุม ถ้าท่านหาไม่เจอ ผมจะยกเอกสารมาให้ท่าน ไม่เกินแฟ้มเดียว ท่านจะรู้ทันทีเลยว่า ไอ้พวกนี้มันโกงยังไง รัฐเสียหายกันยังไง เรื่องที่เห็นๆ เลยนะครับ มันไม่ควรจะไปลดไปเลื่อนมากขนาดนี้ แต่นี่ใช้อำนาจคนที่เสนอ นั่นใครครับ นายประสงค์ พูนธเนศ ตอนนั้นเป็นกรรมการ วันนี้หมอนี่เป็นอธิบดีกรมสรรพากร และมาเป็นบอร์ดสองครั้งสามครั้งแล้ว คนพวกนี้นายกฯ ควรดูภูมิหลังด้วยว่า ทำความเสียหายให้กับรัฐไหม ต้องกลับไปดูน่ะครับว่า กรรมการบอร์ดเป็นคนของบริษัทหรือเป็นคนของรัฐกันแน่
ประเด็นสุดท้ายนี้ศาล เห็นว่า การแถลงข่าวของจำเลยเป็นการมุ่งเน้นกล่าวถึงการเสนอเรื่องเลื่อนการชำระเงินและลดรายได้ของกรรมการบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นการดำเนินการภายในของบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) เป็นการเฉพาะ แม้โจทก์ที่ 1 ถึงโจทก์ที่ 3 เป็นคู่สัญญา ก็ไม่สามารถเข้าไปมีส่วนร่วมในการดำเนินการดังกล่าวได้ อีกทั้งจำเลยไม่ได้กล่าวอ้างพาดพิงโจทก์ที่ 1 ถึงโจทก์ที่ 3 แต่อย่างใด จำเลยคงกล่าวถึงฝ่ายโจทก์แต่เพียงว่า ส่วนใหญ่เป็นสัญญาระหว่างกลุ่มบริษัท คิง เพาเวอร์ กับการท่าอากาศยานเท่านั้น เมื่อการแถลงข่าวของจำเลยเป็นการกล่าวถึง และวิพากษ์วิจารณ์การดำเนินการของกรรมการ บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) โดยไม่มีข้อความตอนใดกล่าวอ้างพาดพิงถึงบุคคลอื่น จึงไม่เป็นการหมิ่นประมาทโจทก์ที่ 1 ถึงโจทก์ที่ 3 ที่ศาลอุทธรณ์พิพากษามานั้น ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย ฎีกาของจำเลยฟังขึ้น พิพากษากลับ ให้ยกฟ้อง
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
