ThaiPublica > เกาะกระแส > “เอกนิติ” อธิบดีสรรพสามิต โชว์ระบบสกัดค้าน้ำมันเถื่อนกลางทะเล

“เอกนิติ” อธิบดีสรรพสามิต โชว์ระบบสกัดค้าน้ำมันเถื่อนกลางทะเล

12 กันยายน 2022


อธิบดีสรรพสามิต โชว์ระบบสกัดลักลอบค้าน้ำมันเถื่อนกลางทะเล ชี้หลังจากปรับลดภาษีดีเซล ยอดขายน้ำมันเขียวตก แต่ยังคงเดินหน้าติดตั้งเครื่อง AIS ให้เรือประมง-Tanker ออนไลน์ข้อมูลซื้อ-ขายน้ำมัน-พิกัด แบบ Realtime

เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2565 ดร.เอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาส อธิบดีกรมสรรพสามิต นำคณะสื่อมวลชนตรวจเยี่ยมโครงการจำหน่ายน้ำมันดีเซล หรือ “น้ำมันเขียว” ให้กับเรือประมงในเขตต่อเนื่อง ซึ่งห่างจากชายฝั่ง 12-24 ไมล์ทะเล

ดร.เอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาส อธิบดีกรมสรรพสามิตคนใหม่ กล่าวว่า โครงการจำหน่ายน้ำมันเขียวให้กับชาวประมงในราคาถูกนี้ เป็นน้ำมันดีเซลที่ผลิตมาจากโรงกลั่นน้ำมันภายในประเทศที่ได้รับการยกเว้นภาษีสรรพสามิตและเงินน้ำส่งกองทุนต่างๆ ของกระทรวงพลังงาน ตามมติ ครม. วันที่ 3 ตุลาคม 2543 เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปีงบประมาณ 2544 ซึ่งจะทำให้น้ำมันเขียวที่ขายกันอยู่กลางทะเลมีราคาถูกกว่าน้ำมันดีเซลที่ขายอยู่บนบก เพื่อให้ต้นทุนการทำประมงถูกลง และสามารถแข่งขันกับต่างประเทศได้ แต่ปัญหาที่เกิดขึ้น คือ มีเรือประมงบางลำลักลอบนำน้ำมันเขียวที่ได้รับยกเว้นภาษีกลับเข้ามาขายต่อในทะเลอาณาเขต หรือนำกลับมาขายบนบก ทำให้รัฐบาลสูญเสียรายได้เป็นจำนวนมาก และยังส่งผลกระทบไปถึงกลุ่มเรือประมงที่ดีไม่มีน้ำมันเขียวเพียงพอที่จะเติมให้

เรือ Tanker

สาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดการลักลอบนำน้ำมันเขียวกลับมาขายตามชายฝั่งหรือบนบก นอกจากเรื่องส่วนต่างของภาษีที่เป็นแรงจูงใจแล้ว ดร.เอกนิติ กล่าวว่า “เกิดจากระบบการกำกับดูแลไม่เชื่อมต่อกัน โดยโครงการน้ำมันเขียวนั้นมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการกำกับดูแลหลายหน่วยงาน เช่น กรมสรรพสามิต, กรมศุลกากร, กรมธุรกิจพลังงาน, กรมประมง, กรมเจ้าท่า และศูนย์ปราบปรามการกระทำผิดเกี่ยวกับน้ำมันเชื้อเพลิง (ศปนม.ตร.) เป็นต้น แต่ยังขาดการบูรณาการข้อมูลร่วมกัน ทำให้การตรวจสอบการกระทำความผิดทำได้ยาก ยกตัวอย่าง หากมีการกระทำความผิดเกิดขึ้น มักจะเป็นความผิดในอดีต ต้องขอข้อมูลจากหลายหน่วยงานมาใช้ในการตรวจสอบย้อนหลัง ใช้เวลาในการตรวจสอบนานมาก และไม่มีข้อมูลที่เป็นปัจจุบัน ส่วนข้อมูลที่มีอยู่ก็ได้มาจากการทำบัญชีของผู้ควบคุมเรือเท่านั้น ซึ่งไม่สามารถตรวจสอบข้อมูลได้อย่างชัดเจน ขณะที่การรับรองเรือประมงที่เข้าร่วมโครงการนั้น ดำเนินการโดยสมาคมการประมงแห่งประเทศไทย ซึ่งไม่ใช่หน่วยงานราชการ ที่ผ่านมามีการรับรองเรือประมงไม่ตรงตามเงื่อนไขเป็นจำนวนมาก”

ดร.เอกนิติ กล่าวต่อว่า จากสภาพปัญหาที่เกิดขึ้น กรมสรรพสามิตได้กำหนดแนวทางการกำกับดูแลโครงการจำหน่ายน้ำเขียวกันใหม่ โดยนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการป้องกันและปราบปราบการลักลอบจำหน่ายสินค้าหนีภาษี ตามแผนยุทธศาสตร์ของกรมสรรพสามิตประจำปีงบประมาณ 2566 โดยออกประกาศกำหนดให้เรือบรรทุกน้ำมัน, เรือสถานีบริการจำหน่ายน้ำมัน (Tanker Boat) และเรือประมงทุกลำที่เข้าร่วมโครงการจำหน่ายน้ำมันเขียว ต้องติดตั้งเครื่อง AIS หรือ “Automatic Information System” และต้องติดตั้งระบบมาตรวัด (Flow Meter) ของกรมสรรพสามิตด้วยโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ซึ่งข้อมูลการซื้อ-ขายน้ำมันเขียวในเขตต่อเนื่อง ทั้งจากเรือบรรทุกน้ำมัน, เรือ Tanker และเรือประมง จะออนไลน์มาที่กรมสรรพสามิตทันที ทำให้เจ้าหน้าที่สรรพสามิตเห็นข้อมูลเรือประมงแต่ละลำเติมน้ำมันเขียวจากเรือ Tanker ในปริมาณเท่าไหร่ ในพิกัดหรือบริเวณไหน แบบ Realtime หากพบความผิดปกติ ก็จะแจ้งให้เรือของกรมศุลกากร, ตำรวจน้ำ หรือกองทัพเรือเข้าไปตรวจสอบได้ทันที

ระบบมาตรวัดประมาณรับ-จ่ายน้ำมันเขียว (Flow Meter)
เครื่อง AIS ของกรมสรรพสามิต
เครื่อง VMS ของกรมประมง

ดร.เอกนิติ กล่าวต่อว่า นอกจากนี้ กรมสรรพสามิตยังได้บูรณาการการทำงานกับหน่วยงานที่มีหน้าที่กำกับดูแลทั้ง 11 หน่วยงาน หลังจากได้รับทราบปัญหาจากสมาคมการประมงแห่งประเทศไทย กรณีระบบติดตามตำแหน่งของเรือประมง หรือ “Vessel Monitoring System — VMS” ของกรมประมงเสียจะต้องรีบนำเรือกลับเข้าฝั่ง ซึ่งตรงนี้กรมสรรพสามิตได้ประสานกับกรมประมงแล้ว หากเครื่อง VMS เสียให้ใช้เครื่อง AIS ของกรมสรรพสามิตแทนได้ ไม่ต้องนำเรือทั้งหมดกลับเข้าฝั่ง ทำให้ชาวประมงสามารถทำประมงได้อย่างต่อเนื่อง

ส่วนสถานการณ์การซื้อ-ขายน้ำมันเขียวในเขตต่อเนื่อง 12- 24 ไมล์ทะเล อธิบดีกรมสรรพสามิต กล่าวว่า หลังจากรัฐบาลมีนโยบายให้กรมสรรพสามิตปรับลดอัตราภาษีน้ำมันดีเซลลงลิตรละ 5 บาท มาตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2565 เพื่อช่วยลดภาระให้กับผู้ประกอบการขนส่งและประชาชน ทำให้น้ำมันดีเซลที่ขายอยู่ตามปั้มน้ำมันบนชายฝั่งมีราคาใกล้เคียงกับน้ำมันเขียวที่ขายกันอยู่กลางทะเล ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2565 เป็นต้นมา แทบจะไม่มีชาวประมงขับเรือออกไปเติมน้ำมันเขียวกลางทะเล เพราะราคาใกล้เคียงกับน้ำมันดีเซลที่ขายอยู่บนบก

“อย่างไรก็ตาม แม้ในช่วงนี้จะไม่มีปัญหาเรื่องการลักลอบนำเข้าน้ำมันเขียว แต่กรมสรรพสามิตจะต้องเตรียมพร้อมไว้ก่อน คือ เดินหน้าตั้งติดระบบ AIS ให้กับเรือ Tanker และเรือประมงที่เข้าร่วมโครงการต่อไป ไม่ใช่มาทำในช่วงที่เป็นปัญหา ซึ่งจะทำได้ยาก และไม่ทันการด้วย” อธิบดีกรมสรรพสามิต กล่าวทิ้งท้าย