จากตลาดสดถึงซุปเปอร์มาร์เก็ต: 5 ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับราคาสินค้าในประเทศไทย เป็นงานวิจัยของผู้เขียนได้ศึกษาการปรับราคาของสินค้าและบริการกว่า 24,000 รายการ ระหว่างปี 2002-2017 ซึ่งรวบรวมโดยกระทรวงพาณิชย์
เก่าไป ใหม่มา (ตอนที่ 2): นวัตกรรมกระจุกตัว ดึง “ศักยภาพ” เศรษฐกิจไทยโตไม่เต็มที่
สินค้าเปรียบเสมือนตัวต่อเลโก้ ขณะที่ประเทศเหมือนกล่องใส่ตัวต่อเลโก้ ยิ่งประเทศมีตัวต่อเลโก้ที่หลากหลายมากเท่าใด ประเทศนั้นย่อมสามารถผลิตสินค้าได้หลากหลายมากกว่า และการผลิตสินค้าที่มีความซับซ้อนมากขึ้น แม้ประเทศไทยจะสามารถเติบโตอย่างก้าวกระโดดได้จากองค์ความรู้ที่สะสมมาในระดับสูง แต่ยังมีปัจจัยบางอย่างที่ทำให้เศรษฐกิจไทยไม่สามารถเติบโตได้เต็มศักยภาพอย่างที่ควรจะเป็น
“เก่าไป ใหม่มา นวัตกรรมสินค้ากับโครงสร้างเศรษฐกิจไทย” บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของบทความที่จะนำเสนอในการสัมมนาทางวิชาการ “BOT Symposium 2017” ประจำปี 2560 ของธนาคารแห่งประเทศไทยในหัวข้อ “เศรษฐกิจ คิดใหม่” ในวันที่ 18-19 กันยายน 2560
เราคงไม่อาจปฏิเสธได้ว่า ท่ามกลางการชะลอตัวของการส่งออกในระยะหลังนี้ ประเทศไทยได้รับผลกระทบจากเศรษฐกิจโลกเป็นหลัก แต่หากมองให้ละเอียด ข้อเท็จจริงชี้ว่า ผู้ประกอบการเดิมที่เคยเป็นกำลังหลักไม่สามารถผลักดันให้เกิดการเติบโตได้อย่างในอดีต และภาคการส่งออกไทยกำลังฝากอนาคตไว้ในมือผู้เล่นหน้าใหม่อย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน หรืออาจเรียกได้ว่าอยู่ในยุคผลัดใบ
การค้าระหว่างประเทศเป็นเรื่องใกล้ตัวเรามากกว่าที่คิด เพราะเพียงแค่มองไปรอบๆ เราอาจพบว่าข้าวของหลายชิ้นนั้นถูกนำเข้ามา หรือมีชิ้นส่วนที่มาจากต่างประเทศ ในทางกลับกัน เป็นที่ทราบดีว่าประเทศไทยส่งออกสินค้าหลากหลายชนิดไปทั่วโลกซึ่งทำให้การส่งออกถือเป็นหนึ่งในรายได้หลักของประเทศ และเกี่ยวพันกับผู้คนในระบบเศรษฐกิจเป็นจำนวนมาก ปัจจัยภายนอกที่อาจจะกระทบกับการส่งออกจึงมักได้รับความสนใจจากสาธารณชนอยู่เสมอ แต่หากตั้งคำถามว่า เรารู้จักผู้ส่งออกดีแค่ไหน และเข้าใจโครงสร้างภาคส่งออกอย่างเพียงพอหรือไม่ เรื่องนี้อาจหาคำตอบได้ไม่ง่ายนัก
เงินเฟ้อนั้นถือเป็นปรากฏการณ์ทางการเงินที่เกี่ยวเนื่องกับพฤติกรรมของคนอย่างมาก ความคิดบางอย่างอาจเกิดเป็นความจริงได้ในที่สุด ดังนั้นเรื่อง “มโน” จึงกลายเป็นสิ่งสำคัญที่ส่งผลต่อเศรษฐกิจได้จริง
งานวิจัยของผู้เขียนใช้ข้อมูลของผู้ประกอบการกว่าเจ็ดแสนรายในช่วงระยะเวลาสิบกว่าปี เพื่อศึกษาการแข่งขันและการจัดสรรทรัพยากรระหว่างผู้ประกอบการในธุรกิจต่างๆ พบว่า ภาคธุรกิจไทยมีการกระจุกตัวค่อนข้างสูง โดยหากเรานำผู้ประกอบการทั้งหมดมาเรียงลำดับตามมูลค่าสินทรัพย์ ในปี 2012 ผู้ประกอบการขนาดใหญ่ 5% แรกจะมีส่วนแบ่งตลาดถึง 80% เลยทีเดียว
