มูลนิธิชัยพัฒนา ร่วมกับ บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน)จัดงานแถลงข่าวเปิดตัวหนังสือ “บันทึก นึกอร่อย” ตำราอาหารของท่านผู้หญิงประสานสุข ตันติเวชกุล ‘ต้นเครื่องในหลวงรัชกาลที่ 9’
……
คำนิยมของกรมสมเด็จพระเทพฯหนังสือกับข้าว ท่านหญิงประสานสุข ตันติเวชกุล
ท่านผู้หญิงประสานสุข ตันติเวชกุล ทำหน้าที่เป็นหัวหน้าห้องเครื่องอยู่หลายปี ทำกับข้าวอร่อย และเป็นคนที่หาความรู้ใหม่ ๆ ในด้านการทำอาหารอยู่เสมอ
ข้าพเจ้าชวน ดร.สุเมธ บุตรท่านผู้หญิงให้หาตำราต่าง ๆ ของคุณแม่มาพิมพ์จำหน่ายเพื่อรักษาตำราเหล่านี้ไว้ เมื่อไปค้นมาแล้ว ดร.สุเมธมีดำริว่าจะหาทุนเพื่อมูลนิธิชัยพัฒนา
พระกระยาหารที่ทำถวายแบ่งเป็นเครื่องเช้า เครื่องกลางวัน เครื่องค่ำ และยังมีเครื่องพิเศษอีกด้วย มีของที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงสั่ง มีคนอื่น เช่น ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค ช่วยคิดอาหาร
ตำรากับข้าวนี้มีทั้งที่เป็นตำราของท่านผู้หญิงเอง ตำราที่มาจากหนังสือ หรือนิตยสาร ตำราของวังหลายวัง เช่น วังสวนจิตร วังสระปทุม วังวรดิศ วังบ้านหม้อ วังคลองเตย ตำราของบุคคลที่เป็นคนรู้จักกัน เช่น ของข้าราชบริพาร คุณข้าหลวง และบุคคลภายนอก อย่างไรก็ตาม ข้าพเจ้าซึ่งมีประสบการณ์เรื่องทำกับข้าว ก็ทราบว่าถึงดูตำรา พอทำจริงก็มีการปรับปรุง ไม่เหมือนตำราเดิม ท่านผู้หญิงประสานสุขก็น่า จะเป็นเช่นนั้น แต่ก็น่าจะอร่อยเหมือนกัน เมื่ออ่านต้นฉบับหนังสือนี้ ได้แต่นึกว่า จะได้รับประทานของอร่อย ๆ แบบเดิมอีก
……
ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล กรรมการและเลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา เป็นประธานงานแถลงข่าวเปิดตัวหนังสือ “บันทึก นึกอร่อย” ตำราอาหารจากประสบการณ์และการจดบันทึกของท่านผู้หญิงประสานสุข ตันติเวชกุล ‘ต้นเครื่องในหลวงรัชกาลที่ 9’ ที่ได้รับการรวบรวมจัดพิมพ์และนำมาเผยแพร่เป็นครั้งแรก ณ บ้านสุริยาศัย ถนนสุรวงศ์ กรุงเทพมหานคร
ด้วยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี องค์นายกกิตติมศักดิ์และองค์ประธานกรรมการมูลนิธิชัยพัฒนา ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้มูลนิธิชัยพัฒนาจัดทำตำราอาหารของท่านผู้หญิงประสานสุข ตันติเวชกุล มารดาของ ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล กรรมการและเลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา เพื่อรักษาคุณค่าทางภูมิปัญญาของอาหารไทยซึ่งนับเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ได้รับการสืบทอดมาอย่างยาวนาน อีกทั้งสูตรอาหารแบบดั้งเดิมนับวันได้ถูกปรับเปลี่ยนไปมากตามยุคสมัยและทรงเกรงว่าจะสูญหาย การจัดทำหนังสือชุดนี้จะได้นำเสนอเรื่องราวรวมถึงสูตรการทำอาหารและเกร็ดความรู้อันทรงคุณค่า โดยทรงมีพระมหากรุณาธิคุณพระราชทานคำนิยมและพระราชทานชื่อหนังสือว่า “บันทึก นึกอร่อย”
ท่านผู้หญิงประสานสุข ตันติเวชกุล ได้เคยถวายการรับใช้ใต้เบื้องพระยุคลบาทในฐานะต้นเครื่องไทยในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และพระบรมวงศานุวงศ์ โดยทำหน้าที่จัดเตรียมพระกระยาหารไทย ประจำพระตำหนักจิตรลดารโหฐานยาวนานกว่า 40 ปี
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เคยรับสั่งถึง ท่านผู้หญิงประสานสุข ความตอนหนึ่งว่า
“…คุณแม่ของคุณสุเมธ คือท่านผู้หญิงประสานสุข รู้จักกับคนในวังดี เช่น ท่านผู้หญิงเจือทอง หรือท่านผู้หญิงมณีรัตน์ และทุกคนก็ทราบว่าคุณหญิงประสานสุขเป็นคนที่มีความสามารถในการปรุงอาหาร ตอนนั้นหัวหน้าห้องเครื่อง ซึ่งสมัยนั้นคุณหญิงติ๋วก็ถึงแก่กรรมไป ทุกคนก็เชิญคุณหญิงประสานสุข ซึ่งท่านก็ไม่แน่ใจว่าจะทำอาหารแบบในวังได้ดี แต่ท่านก็มา … ท่านผู้หญิงก็ตั้งใจศึกษา ซึ่งรวบรวมตำราอาหารเขียนไว้มากมาย ทั้งของตัวเองและไปศึกษาทางวังต่างๆ …”
ท่านผู้หญิงประสานสุข ได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้ไปเรียนทำอาหารจากวังราชสกุลต่างๆ เช่น วังสระปทุม วังวรดิศ ฯลฯ รวมทั้งศึกษาจากตำราของผู้ที่เป็นปูชนียบุคคลด้านการทำอาหาร เช่น หม่อมเจ้าจงจิตรถนอม ดิศกุล ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค และสูตรอาหารที่คิดค้นด้วยตนเอง
อีกทั้งช่วงระยะเวลาแห่งการถวายงานในฐานะต้นเครื่องไทยนั้น ท่านผู้หญิงประสานสุขได้รวบรวมตำราทำอาหารต่างๆ ทั้งคาวและหวาน โดยเขียนด้วยลายมือตนเองเก็บรวบรวมไว้ รวมถึงหนังสือและตำราอาหารที่สำคัญอีกหลายเล่ม ซึ่งล้วนเป็นตำราอาหารที่หาไม่ได้ในปัจจุบัน
นอกจากนี้ได้เขียนบันทึกตารางตั้งพระกระยาหารและเครื่องเสวยต่างๆ ซึ่งจะเห็นได้ว่าพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และพระบรมวงศานุวงศ์ นั้น โปรดเสวยพระกระยาหารไทยที่เรียบง่ายเหมือนบุคคลทั่วไป แต่เปี่ยมด้วยคุณค่าทางโภชนาการ
รูปแบบหนังสือที่จัดทำนี้ ได้จัดวางรูปเล่มเสมือนสมุดบันทึกของท่านผู้หญิงประสานสุข ซึ่งบอกเล่าเรื่องราวและสูตรพระกระยาหาร รวมถึงสูตรอาหารอื่นๆ โดยจัดทำเป็นชุดหนังสือบรรจุในกล่องกระดาษแข็งจัดทำพิเศษ ประกอบด้วยหนังสือจำนวน 4 เล่ม แบ่งตามประเภทของอาหาร ดังนี้
เล่ม 1 “กับข้าว กับปลา” นำเสนอวัฒนธรรมอาหารชาววัง เรื่องราวน่ารู้เกี่ยวกับอาหารชาววัง ความเชื่อมโยงและการประยุกต์กับวัตถุดิบท้องถิ่น สอดแทรกเกร็ดความรู้และเคล็ดลับตามที่ท่านผู้หญิงประสานสุขบันทึกไว้
เล่ม 2 “ต้มยำ ทำแกง” เรื่องราวของแกง ต้มยำ และยำต่างๆ ที่เป็นดั่งงานศิลป์ ในการผสมผสานสมุนไพรไทยหลากหลายชนิดได้เป็นเมนูอาหารที่มีรสชาติอันวิจิตร
เล่ม 3 “จานข้าว จานเส้น” สูตรอาหารจานเดียว ทั้งของไทย จีน ฝรั่ง เรื่องราวข้าวผัดไกลกังวล และเรื่องเล่าของเมนูขนมจีนกับน้ำยาต่างๆ
เล่ม 4 “ของว่าง ของหวาน” เทคนิคการปรุงของหวานทั้งตำรับไทยและต่างชาติ สอดแทรกประวัติความเป็นมาที่น่าประทับใจ
ในการนี้ บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) ได้เป็นผู้สนับสนุนการจัดพิมพ์หนังสือ โดยมีบริษัท อมรินทร์ คอร์เปอเรชั่นส์ จำกัด (มหาชน) เป็นผู้รับผิดชอบการจัดวางเนื้อหา และสมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เป็นผู้ถ่ายภาพประกอบหนังสือ รายได้ทั้งหมดจากการจำหน่ายโดยไม่หักค่าใช้จ่ายสมทบมูลนิธิชัยพัฒนา
หนังสือ “บันทึก นึกอร่อย” จะเริ่มจำหน่ายในวันที่ 1 ธันวาคม 2566 ในราคาชุดละ 1,500 บาท โดยจำหน่ายผ่าน-สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา โทร. 02 447 8585 – 8 ต่อ 103 ร้านภัทรพัฒน์ทุกสาขาและช่องทางออนไลน์ ร้านนายอินทร์ ศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซีเอ็ดบุ๊คเซ็นเตอร์ (SE-ED Book Center) บีทูเอส (B2S) คิโนะคูนิยะ (Kinokuniya) เอเซียบุ๊คส (Asia Books)
ทั้งนี้ หากสั่งซื้อจำนวน 200 ชุดขึ้นไป สามารถจัดพิมพ์โลโก้หรือชื่อของหน่วยงาน องค์กร หรือกลุ่มธุรกิจบนกล่องหนังสือได้ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมที่สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา โทร. 02 447 8585 – 8 ต่อ 103
……
ประวัติ ท่านผู้หญิงประสานสุข ตันติเวชกุล
ต้นเครื่องพระกระยาหารไทย ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
ท่านผู้หญิงประสานสุข ตันติเวชกุล เกิดและเติบโตในบ้านไม้เรือนไทยที่จังหวัดเพชรบุรี ท่านได้สมรสกับคุณอารีย์ ตันติเวชกุล อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครราชสีมา และรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสหกรณ์ มีบุตรชายด้วยกัน ๑ คน คือ ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล ผู้ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่งเป็นกรรมการและเลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา
เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จแปรพระราชฐานมาประทับ ณ จังหวัดเพชรบุรี ท่านได้มีโอกาสทำของหวานมอบให้ท่านผู้หญิงเจือทอง อุรัสยะนันทน์ เป็นผู้นำเป็นถวายขึ้นโต๊ะเสวย
ในกาลต่อมา ท่านได้รับพระมหากรุณาธิคุณ โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ดำรงตำแหน่งต้นเครื่องไทย ประจำพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ท่านได้ปรุงเครื่องเสวยไทยถวาย โดยใช้ตำรับต่าง ๆ แบบดั้งเดิม ตามที่ได้ร่ำเรียนมา และแบบที่ท่านคิดขึ้นใหม่เอง นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นในการปฏิบัติหน้าที่รับใช้เบื้องพระยุคลบาทของท่าน
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
