อาณาจักร คิงส์โรมัน คาสิโนชายแดน บนพื้นที่สามเหลี่ยมทองคำ ที่หลายคนบอกว่าเป็นดินแดนธุรกิจสีเทา “ฟอกเงิน- แหล่งพักพิง สแกมเมอร์” กำลังจะทำให้ธุรกิจ อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ซบเซา หลังจาก สปป.ลาวสร้างสนามบินแห่งใหม่ ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาไทยอีกต่อไป
ถ้าใครพึ่งเคยมา เชียงแสน จ.เชียงราย ครั้งแรก อาจตื่นตาไม่น้อยกับ แม่น้ำโขงอีกฝั่ง อาคารสูงรูปโดม และตึกมงกุฎ ที่รายล้อมด้วยโรงแรมที่ดูทันสมัย กลางคืนมีแสงสี พร้อมกับเพลงจีนแว่วข้ามแม่น้ำมาฝั่งไทย อารมณ์ไม่ต่างจากไป “มาเก๊า” แค่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำโขงบนพื้นที่ฝั่งลาวเท่านั้นเอง
ชาวเชียงแสนเรียกว่าอาณาจักรแห่งนี้ว่า คาสิโน “คิงส์โรมัน” คำถามคือ ทำถึงเลือกไปตั้งบนพื้นที่ฝั่งลาว แทนที่จะตั้งบนฝั่งไทย ซึ่งในเรื่องนี้ อาจารย์ ณัฐกร วิทิตานนท์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ ซึ่งเคยไปเยือนคิงส์โรมันมาแล้วหลายครั้ง และยังเป็นผู้ศึกษาวิจัย คาสิโนชายแดน บอกกับเราสั้นๆว่า คาสิโนในไทยผิดกฎหมายตั้งไม่ได้ แม้เคยมีความพยายามจะสร้างในพื้นที่ฝั่งไทยมาแล้วก็ตาม แต่ที่สุดต้องเบนเข็มไปฝั่งลาว
“คิงส์โรมัน” คาสิโนแห่งที่สามของลาว
ด้วยกฎหมายของ สปป.ลาวไม่ได้ห้ามสร้างคาสิโน ทำให้คิงส์โรมันไม่ใช่คาสิโนแห่งแรกของลาว แต่เป็นแห่งที่ 3 ลาวเริ่มเปิดให้มีการสร้างคาสิโนได้ ตั้งแต่ปี 2539 ซึ่งมีนายทุนมาเลเซียเชื้อสายจีนเข้ามาลงทุนตั้ง “แดนสวรรค์น้ำงึม” (Dansavanh Nam Ngum Resort) ที่เมืองทุละคม แขวงเวียงจันทน์ ห่างจากนครหลวงไปทางทิศเหนือ ราว 60 กิโลเมตร ในนามบริษัท Lao-Syuen Development จำกัด ภายหลังเปลี่ยนมือไปเป็นของนักธุรกิจชาวจีน โดยกองทัพลาวถือหุ้นด้วยร้อยละ 25
จากนั้นในปี 2552 คาสิโน “สะหวันเวกัส” (Savan Vegas Hotel & Casino)แห่งที่สองเริ่มเปิดใช้บริการเมื่อเดือนเมษายน โดยครั้งนี้เริ่มมีขนาดที่ใหญ่ขึ้น มีโรงแรม ตั้งประชิดติดกับเขตเศรษฐกิจพิเศษสะหวัน- เซโน แขวงสะหวันนะเขต ซึ่งกลุ่มทุนจีนจากมาเก๊า คือ Sanum Investments และ ST Group กับรัฐบาลลาวถือหุ้นอยู่อีกฝ่ายละ 20% มาร่วมลงทุน แต่ภายหลังถูกยกเลิกสัมปทาน เนื่องจากตรวจสอบพบว่าเลี่ยงภาษี รัฐบาลลาวจึงต้องเข้ามาดูแลเป็นการชั่วคราว จนในปี 2559 มีกลุ่มทุนรายใหม่จากมาเก๊า คือ Macau Legend Development เข้ามาบริหารภายใต้ชื่อใหม่คือ สะหวันรีสอร์ท (Savan Resorts)
ส่วนอาณาจักร “คิงส์โรมัน” (Kings Roman) ถือเป็นคาสิโนแห่งที่สาม ตั้งอยู่บนเขตเศรษฐกิจพิเศษสามเหลี่ยมคำ แขวงบ่อแก้ว เปิดบริการเมื่อวันที่ 9 เดือน 9 ปี 2009 (พ.ศ.2552) ลงทุนโดยบริษัทดอกงิ้วดำ ในเครือ บริษัท จินมู่เหมียน (Jin Mu Mian) เป็นหนึ่งในกลุ่ม บริษัท คิงส์โรมัน อินเตอร์เนชั่นแนล อินเวสต์เมนต์ กรุ๊ป (Kings Romans International Investment Co.Limited) ซึ่งเป็นกลุ่มธุรกิจคาสิโนที่จดทะเบียนอยู่ในฮ่องกง มีนายจ้าว เหว่ย เป็นประธานเครือข่าย
ย้อนเส้นทางก่อนจะมาเป็น “คิงส์โรมัน”
ก่อนจะมาเป็น คิงส์โรมัน คาสิโนที่รุ่งเรืองมากที่สุดในย่านนั้นอยู่ที่เมืองลา เขตเศรษฐกิจพิเศษของเมียนมา โดยเฉพาะหลังปี 2543 ถนนเส้นทาง R3B เชื่อมระหว่าง ไทย พม่า จีน สร้างเสร็จชาวจีนหลั่งไหลข้ามฝั่งมาเล่นพนันจำนวนมาก จนทำให้รัฐบาลจีนไม่พอใจ ประกาศปิดด่านชายแดน จนทำให้บ่อนเมืองลาต้องทยอยปิดตัวลงในที่สุด
เมื่อคาสิโนเมืองลาซบเซา กลุ่มทุนจีนเริ่มมองหาพื้นที่ในการตั้งคาสิโนแห่งใหม่ ซึ่งเดิมเลือกที่จะใช้ อ.เชียงแสน จ.เชียงราย เป็นที่ตั้งคาสิโน แต่หลังจากพยายามผลักดัน โดยเสนอให้รัฐบาลไทย ซึ่งขณะนั้นน่าจะอยู่ในสมัยรัฐบาลทักษิณ 2 เปิดเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษและผลักดันให้เกิดนิคมอุตสาหกรรม
“กลุ่มทุนจีนที่เข้ามา คือกลุ่มของจ้าวเหว่ย ซึ่งเสนอพัฒนาเขคนิคมอุตสาหกรรมให้ไทย แต่ที่สุดก็ไม่สามารถทำได้เพราะติดปัญหากฏหมายของไทย”
จ้าวเหว่ยตัดสินใจเบนเข็มข้ามฝั่งไปที่ลาว ซึ่งมีนโยบายเปิดประเทศและมีนโยบายเศรษฐกิจพิเศษ ในปี 2550 รัฐบาล สปป.ลาว ได้ให้สัมปทานในการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษแก่บริษัทดอกงิ้วดำ ด้วยพื้นที่ขนาด 102 ตารางกิโลเมตร ระยะเวลา 99 ปี ซึ่งเป้าหมายคือการพัฒนาพื้นที่บริเวณเกาะดอนซาว แขวงบ่อแก้ว ให้เป็นแหล่งศูนย์รวมทางการค้าและการท่องเที่ยว โดยระยะแรกมีการก่อสร้างคาสิโน เพื่อดึงดูดนักเสี่ยงโชคชาวจีนก่อน
“จ้าวเหว่ย เลือกสร้างคาสิโนในฝั่งลาวอยู่แล้ว เพราะลาวเสนอเงื่อนไขดีที่สุดที่อาจจะไม่มีที่ไหนเสนอให้แบบนี้ โดยลาวให้อำนาจจ้าวเหว่ยเหมือนเจ้าเมือง มีอำนาจบริหารจัดการพื้นที่ทั้งหมดมีอำนาจไล่รื้อหรือจะบริหารจัดการอะไรได้ เรียกว่าเป็นมีอำนาจเหนือทรัพยากร”
อาจารย์ณัฐกร เล่าว่า วันเปิดตัว “คิงส์โรมัน” ยิ่งใหญ่มากในลุ่มแม่น้ำโขง โดยเลือกใช้วันที่ 9 เดือน 9 ปี 2009 หรือ ปีพ.ศ. 2552 แต่ในปีแรกยังไม่มีโรงแรม คาสิโน ก็ไม่ได้ใหญ่มากมีเพียงอาคารโดมสีทอง จนต่อมาสร้างอาคารรูปมงกุฎ และโรงแรมกลายเป็นแหล่งคาสิโนขนาดใหญ่ในย่านนี้
“คิงส์โรมัน” กับ ธุรกิจสีเทา บนลุ่มน้ำโขง
ความยิ่งใหญ่ของคิงส์โรมันที่ลงทุนกว่าแสนล้านบาท ทำให้ถูกตั้งคำถามว่า “ใครคือนักเสี่ยงโชค” ที่เดินทางมาที่คาสิโนแห่งนี้ รายได้ที่แท้จริงคืออะไรกันแน่ ที่สำคัญจุดคุ้มทุนของการลงทุนอยู่ที่ไหน โดยเฉพาะช่วงการระบาดของโควิด-19 “คิงส์โรมัน” มีผู้ติดเชื้อโควิดจำนวนมาก ขณะที่ด่านชายแดนของไทยยังคงปิดไม่ให้มีการเดินทาง
อาจารย์ณัฐกร ประเมินว่าในช่วงโควิดน่าจะมีนักเสี่ยงโชคที่เดินทางได้ไปเล่นไม่เกิน 1,000 คนจากเดิมที่มีนักเสี่ยงโชคข้ามฝั่งไปน่าจะประมาณเกือบ 3 หมื่นคน เมื่อเปรียบเทียบจำนวนนักท่องเที่ยวกับรายได้ และการลงทุนที่ลงไปจำนวนมหาศาลจึงน่าสงสัยว่าเงินมาจากไหน
อย่างไรก็ตามในเดือน กุมภาพันธ์ 2018 กระทรวงการคลังของสหรัฐอเมริกา ออกแถลงการณ์ขึ้นบัญชีดำ บริษัท คิงส์โรมันส์ อินเตอร์ เนชั่นแนล อินเวสต์เมนต์ ในฐานะองค์กรอาชญากรรมข้ามชาติโดยมีหลักฐานว่าเป็นชุมทางของกิจกรรมผิดกฎหมาย ที่เกี่ยวกับขบวนการค้ายาเสพติดในนามกองทัพว้าแดง
นอกจากนี้ยังมีข่าว “คิงส์โรมัน” น่าจะเกี่ยวพันกับการฟอกเงิน และการค้ายาเสพติดในพื้นที่ชายแดน แต่ จ้าวเหว่ย ได้ออกมาปฏิเสธในเรื่องนี้มาโดยตลอด
ในช่วงหลังเริ่มมีข่าวคนไทยถูกหลอกไปเป็นแก๊ง “scammer” สแกมเมอร์ หรือพวกมิจฉาชีพที่หลอกให้โอนเงิน
คิงส์โรมันจึงกลายเป็นดินแดนสีเทา ๆ ที่นอกจากคาสิโนแล้วยังมีข่าวอาชญากรรมออกมาอย่างต่อเนื่อง ทั้งเรื่องของการสังหารลูกเรือชาวจีน 13 คนหรือการจับกุมนักธุรกิจชาวไทย ซึ่งเหตุการณ์ต่าง ๆ เหล่านี้ทำให้ อาณาจักรแห่งนี้ยังมีคำถามว่า ใครคือนักเสี่ยงโชค และรายได้ที่แท้จริงมาจากไหนกันแน่
“คิงส์โรมัน” ผลประโยชน์ที่หายไปของ เชียงแสน
ลาวได้อะไรจาก “คิงส์โรมัน” อาจารย์ณัฐกร บอกว่า ผลประโยชน์อาจจะไม่ชัดเจน เนื่องจากอำนาจในการบริหารจัดการเขตเศรษฐกิจพิเศษแห่งนี้ อยู่ที่ “จ้าวเหว่ย” แต่ผลประโยชน์ที่ชัดเจนน่าจะเป็นเรื่องการท่องเที่ยว เนื่องจากในวันชาติลาวจะมีนักท่องเที่ยวชาวจีนเดินทางเข้ามาเที่ยวจำนวนมาก
ส่วนในเรื่องของการจ้างงาน อาจารย์ ณัฐกรบอกว่า มีการจ้างงานชาวลาวเพียงในระยะแรกเท่านั้นหลังจากนั้นเริ่มจ้างชาวเมียนมา เพราะพูดภาษาจีนได้ ทำให้ลาวไม่ได้ประโยชน์ในเชิงการจ้างงานในพื้นที่
อ.เชียงแสนของไทย ได้ประโยชน์จากการเกิดขึ้นของ “คิงส์โรมัน” ในช่วงแรก เนื่องจากการเดินทางไปเล่นคาสิโนฝั่งลาว ยังคงต้องพึ่งพาฝั่งไทย ในช่วงแรกยังไม่มีสายการบินที่บินตรงจากคุนหมิงไปที่บ่อแก้ว ต้องมาลงที่สนามบินเชียงราย ทำให้นักเสี่ยงโชคต้องพักที่ไทย ก่อนที่จะเดินทางไป “คิงส์โรมัน” ส่งผลให้แหล่งท่องเที่ยวในจังหวัดเชียงรายคึกคักมาก และเมืองเชียงแสนเองก็สร้างโรงแรม จำนวนมากรองรับ
แต่ในปี 2012 ต้นเดือนกุมภาพันธ์ ได้เปิดเส้นทางบินตรงคุนหมิง -เชียงรายสัปดาห์ละ 3 เที่ยวเพื่อนำชาวจีนไปยัง คิงส์โรมัน และจากนั้น รัฐบาลลาว อนุมัติให้ด่านสากลสามเหลี่ยมคำเปิดใช้งาน ขณะที่ในปี 2013 ราวเดือนพฤษภาคม ไทยได้เปิดจุดผ่านแดนถาวรสามเหลี่ยมทองคำเปิดบริการตั้งแต่ 6 โมงเช้าไปถึง 2 ทุ่มเพื่อรับนักท่องเที่ยวจีนข้ามฝั่งให้ทันเวลา ทำให้การพึ่งพาเชียงแสนลดลง ไม่จำเป็นต้องพักที่ฝั่งไทยก่อนข้ามฝั่งอีกต่อไป
“คิงส์โรมัน” จะลดการพึ่งพาไทยมากขึ้นหลังการก่อสร้างสนามบินนานาชาติบ่อแก้ว ที่ใกล้กับแขวงห้วยทรายในฝั่งลาวแล้วเสร็จ และสามารถบินตรงจากจีนเข้าไปที่ฝั่งลาวได้ เมื่อถึงเวลานั้น คิงส์โรมันจะไม่ง้อ เชียงราย นั่นอาจจะหมายถึง ความท้าทายใหม่ที่ อ.เชียงแสน อาจต้องหาจุดดึงดูดนักท่องเที่ยวชาวจีนกลับมาอีกครั้ง