ดร.ชัยวัฒน์ วิบูลย์สวัสดิ์
ในเรื่องเล่าคราวที่แล้วลุงหมีได้แนะศิลปินภาพวาดในยุค post impressionist ไปแล้วสองคน ครั้งนี้ขอแนะนำศิลปินที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นศิลปินที่ยิ่งใหญ่ที่สุดคนหนึ่งในช่วงปลายศตวรรษที่19 คือ van gogh
vincent van gogh( 1853- 1890) เป็นศิลปินชาวดัชท์ มีชื่อเสียงในการบุกเบิกการวาดภาพโดยแสดงออกถึงอารมณ์ของศิลปินในขณะวาดภาพ เป็นที่มาของการตั้งชื่อแนวทางวาดนี้ว่า expressionism
สไตล์ที่โดดเด่นของ van gogh คือ การแสดงออกถึงอารมณ์อย่างเต็มชื่อ ใช้สีที่ร้อนแรงเร้าใจคนดู ตวัดฝีแปรงอย่างรวดเร็วเพื่อให้เป็นเส้นสั้นๆไม่ต่อเนื่อง ภาพมักมีลักษณะบิดเบี้ยวตามอารมณ์ของเขา
van gogh เป็นศิลปินที่อาภัพ แม้เป็นอัจฉริยะ แต่ผลงานของเขาไม่ได้รับการยอมรับของผู้คนในยุคนั้นเพราะฉีกแนวจากขนบนิยมออกไป เป็นเหตุให้เขามีความเป็นอยู่อย่างแร้นแค้น มีปัญหาทางจิตใจอย่างรุนแรง จนถึงกับฆ่าตัวตายเมื่ออายุเพียง 37 ปี
van gogh ขยันวาดภาพมาก มีผลงานออกมามากกว่า 1 พันชิ้น มีแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑ์มีชื่อของโลกทุกแห่ง ลุงหมีคัดเลือกภาพเด่นๆในช่วง 5 ปีสุดท้ายของชีวิตเขามานำเสนอให้ชมดู เป็นผลงานช่วงที่ฝีมือวาดภาพของเขาตกผลึกแล้วและจัดเป็นขั้นเทพ
ภาพแรกวาดเมื่อปี 1887 เป็นภาพของตัวเอง(self portrait) แสดงเป็นภาพปกของข้อเขียนนี้ และภาพต่อมาวาดในปี 1888 ชื่อ sun flowers หรือดอกทานตะวัน เขาใช้สีเหลืองเข้มนำเสนอดอกทานตะวันรวมตัวกันอยู่ในแจกัน แสดงถึงอารมณ์ตื่นเต้นช่วงที่เขากำลังรอคอยการมาเยี่ยมเยียนของเพื่อนศิลปินที่ชอบพอกัน
ภาพเด่นชื่อ church at auvers จัดแสดงอยู่ musee d’orsay ที่กรุงปารีส วาดเมื่อปี 1890 เป็นภาพความทรงจำของเขาถึงสถานที่เคยอยู่ ใช้สีน้ำเงินเข้มเป็นสีนำให้ตัดกับพื้นดินสีน้ำตาลและเขียว
ในปี1889 ช่วงที่ van gogh พักอยู่ในสถาบันบำบัดโรคจิต เขาวาดวิวที่มองเห็นจากหน้าต่างห้องพัก เป็นรูปท้องฟ้าในคืนที่มีหมู่ดาวส่องแสงสดใส แต่มีเงามืดของหมู่บ้านอยู่ด้านล่างของภาพ รูปจริงของภาพนี้แสดงอยู่ที่ MOMA – museum of modern art ของนครนิวยอร์ก
เมื่อปี 1971 don mclean ศิลปินเพลงชาวอเมริกันในแนว folk rock ใช้แรงบันดาลใจจากภาพ starry night มาแต่งเพลงพรรณนาถึงชีวิตอาภัพของ van gogh ใช้ชื่อเพลงว่า starry night ตามชื่อของภาพ เป็นเพลงได้รับความนิยมมากเพลงหนึ่ง
ลุงหมีขอนำเสนอคลิปเพลงซาบซึ้งเพลงนี้ให้ฟังครับ ในคลิปมีเนื้อร้องและนำเสนอภาพวาดอื่นๆของ van gogh ด้วย
เมื่อปี 2017 มีภาพยนต์นำเสนอเรื่องราวชีวิตของ van gogh ใช้ชื่อว่า loving vincent สร้างออกมาอย่างมีศิลปะและใช้ความคิดสร้างสรรค์มาก คือ ภาพเหตุการณ์และฉากในหนังเกือบทั้งหมดเสนอเป็นภาพวาดสีน้ำมันในสไตล์วาดของ van gogh แล้วใช้เทคนิค animation ทำให้เป็นภาพมีชีวิต ผลงานชิ้นนี้ใช้จิตรกรที่ถนัดวาดภาพเลียนแบบvan gogh จำนวน 125 คนจากทั่วโลกช่วยกันวาดรูปออกมาได้ 65,000 ชิ้นเพื่อมาตัดต่อให้เป็นภาพเคลื่อนไหว
ลุงหมีขอนำเสนอคลิปหนังตัวอย่างของเรื่อง loving vincent มาให้ดูพร้อมนี้
ลุงหมีมีของที่ระลึกจากพิพิธภัณฑ์ที่เสนอรูปวาดของ van gogh ชิ้นหนึ่ง เป็นลูกเต๋าขนาด 2×2 ทั้ง 6 ด้านเป็นผลงานภาพของเขา แต่ทุกด้านประกอบด้วยชิ้นส่วนขนาดเท่ากันสี่ชิ้นซึ่งสามารถหมุนเกลียวได้ (ลักษณะเดียวกับ rubik cube) เมื่อหมุนออกให้ถูกจังหวะจะเห็นภาพขนาด 2×4 เป็นภาพเด่นของ van gogh ชื่อ wheat field with crows
ภาพวาดนี้เป็นผลงานชิ้นสุดท้ายของเขาในปี 1890 ก่อนเขาฆ่าตัวตาย แสดงทุ่งข้าวสาลีสีเหลืองตัดกับท้องฟ้ามีกลุ่มก้อนเมฆสีดำ และฝูงกาสีดำบินวนเวียนบนท้องฟ้า ภาพนี้ได้รับการตีความเชิงสัญญลักษณ์ว่า van gogh รู้ตัวว่าเขากำลังจะเผชิญกับความตาย
เอกสารอ้างอิง
1. A-Z of art
2. the story of art
3. paintings in the musee d’orsay
4. คลิปเพลงและคลิปหนังตัวอย่างจาก you tube
