ปัณฑพ ตั้งศรีวงศ์ รายงาน
เป็นเรื่องที่น่าตื่นเต้นไม่น้อย สำหรับกิจการขนาดกลางหรือย่อมในลาว โดยเฉพาะธุรกิจเกิดใหม่ ที่ได้โอกาสมีชื่อติดอยู่ในทำเนียบ 100 บริษัท ของนิตยสารธุรกิจระดับโลกอย่าง Forbes
แต่ Loca สตาร์ทอัปที่เพิ่งเปิดตัวเมื่อ 3 ปีที่แล้ว ทำได้!!!
Loca เป็นใคร ทำไมจึงได้ถูกเลือกจาก Forbes
มาทำความรู้จักกับ Loca กัน
……
เรื่องราวของ Loca ถูกเผยแพร่ผ่านบทความในเว็บไซต์นิตยสาร Forbes เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2564 หัวข้อ Forbes Asia 100 To Watch หรือทำเนียบ “100 บริษัทในเอเชียที่ต้องจับตา” โดย Loca ติด 1 ใน 100 บริษัทในทำเนียบนี้ และรายละเอียดของทั้ง 100 บริษัท จะถูกตีพิมพ์ลงในนิตยสาร Forbes ฉบับประจำเดือนสิงหาคม 2564
เกณฑ์การเลือกบริษัทเข้ามาอยู่ในทำเนียบ 100 To Watch ทีมงาน Forbes เอเชีย พิจารณาจากกิจการขนาดย่อมและบริษัทสตาร์ทอัปกว่า 900 บริษัท ในทวีปเอเชีย ที่มีผลประกอบการโดดเด่น และแม้ได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 แต่ก็สามารถสร้างรายได้ให้เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง
แล้ว Loca เป็นใคร มีความโดดเด่นอย่างไร ถึงได้ถูกคัดเลือกขึ้นมาจากทีมงานของ Forbes
Loca เป็นสตาร์ทอัปของคนลาว และเป็นธุรกิจขนาดย่อมแห่งแรกของลาวที่ได้เข้ามาติดในทำเนียบระดับสากล
สุลิโย วงดาลา ก่อตั้ง Loca ขึ้นเมื่อปี 2561…
สุลิโยเป็นนักธุรกิจหนุ่มที่เติบโตจากสายเทคโนโลยีและการสื่อสารในลาว เขาจบปริญญาตรีด้าน Electronic Engineering จาก Seattle University สหรัฐอเมริกา เป็นคนที่ชอบเขียนโค้ด สร้างแอปพลิเคชัน
ปี 2552 สุลิโยได้เปิดเว็บไซต์ souliyo.com ขึ้น เพื่อใช้เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับพัฒนาการด้านเทคโนโลยี และให้บริการเว็บโฮสติงในลาว แต่ที่เขาได้เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางของคนลาวในเวลาต่อมา เป็นในฐานะผู้สร้าง Souliyo Key แป้นพิมพ์ภาษาลาวสำหรับระบบปฏิบัติการ IOS บนอุปกรณ์ของ Apple ซึ่งในช่วงแรกนั้น ไม่เคยมีการบรรจุเอาไว้มาก่อน
ปี 2556 สุลิโยเป็น 1 ใน 3 ผู้ร่วมก่อตั้ง Bizgital บริษัทที่ปรึกษาด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการตลาดดิจิตัล ถือเป็นสตาร์ทอัปยุคแรกๆ ของลาว โดยผู้ก่อตั้งอีก 2 คน ได้แก่ มังกอนเพ็ด ไซยะสาน และเจดตะนา เวียงสาลี
ผลงานของ Bizgital เริ่มจากได้รับรางวัลชนะเลิศจากการแข่งขัน Startup Weekend ในลาว จากนั้นได้เขียนแอปพลิเคชันแนะนำสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ ของลาว แต่ที่โดดเด่นคือ ได้ร่วมกับกระทรวงยุติธรรมลาว เขียนแอปพลิเคชันสำหรับอ่านกฎหมายให้กับคนลาว และได้เป็นผู้ทำการตลาดดิจิตัลให้กับ Sanook เว็บข่าวจากประเทศไทย ที่รุกเข้าไปเปิดเว็บข่าวภาคภาษาลาวในนาม “Sanook ม่วน” เมื่อเดือนกันยายน 2559
……
เดือนเมษายน 2561 สุลิโยเปิดตัว แอปพลิเคชันเรียกรถแท็กซี่ Loca ที่ให้บริการ 24 ชั่วโมง เริ่มให้บริการพื้นที่แรกในนครหลวงเวียงจันทน์ โดยดึงผู้ที่เป็นเจ้าของรถยนต์มาร่วมขับรถรับ-ส่งผู้โดยสารในแบบ ride-hailing
แท็กซี่ Loca ถือเป็นสิ่งใหม่ในลาว ที่ขณะนั้นกำลังเป็นประเทศที่เนื้อหอม มีทั้งนักท่องเที่ยวต่างประเทศและนักลงทุนจากต่างประเทศจำนวนมาก เดินทางเข้า-ออกเป็นว่าเล่น
ปี 2561 ระบบขนส่งสาธารณะในลาวยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นพัฒนา ในนครหลวงเวียงจันทน์ เพิ่งเริ่มมีรถประจำทางวิ่งได้ไม่นาน การเดินทางของผู้คน โดยเฉพาะนักท่องเที่ยวและชาวต่างประเทศที่ไม่มีรถยนต์ส่วนตัว ส่วนใหญ่ยังต้องอาศัยรถ “จัมโบ้” หรือรถจักรยานยนต์ต่อพ่วง แบบเดียวกับที่ในประเทศไทยนิยมเรียกกันว่ารถ “สกายแลป”
เมื่อแท็กซี่ Loca เปิดตัวออกมา จึงเป็นการตอบโจทย์ เพราะเป็นรูปแบบการเดินทางใหม่ และสามารถอำนวยความสะดวกให้กับผู้ที่ต้องการใช้บริการได้ตรงจุด
ระหว่างวันที่ 8-9 ตุลาคม 2562 สุลิโยเคยนำโมเดลธุรกิจของ Loca มาร่วมแข่งขันในรายการ Mekong Innovative Startups in Tourism ที่กรุงเทพฯ มีธุรกิจสตาร์ทอัปจากหลายประเทศในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขงเข้าร่วม และ Loca ได้รับรางวัลรองชนะเลิศ อันดับ 1
เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2564 สุลิโยได้ให้สัมภาษณ์กับหนังสือพิมพ์ข่าวเศรษฐกิจ-การค้า บอกเล่าเรื่องราวของ Loca ไว้ว่า 2 ปีแรกหลังเปิดให้บริการ 80% ของลูกค้าเป็นนักท่องเที่ยว
เนื่องจากเป็นบริการใหม่ที่ตอบโจทย์เรื่องการสัญจรในลาว นับแต่เริ่มให้บริการในปี 2561 Loca มีรายได้เพิ่มสูงขึ้นทุกเดือน แต่อัตราการเพิ่มของรายได้เริ่มเห็นแนวโน้มที่มีนัยสำคัญในปี 2562 และหากนับเฉพาะช่วงที่โควิด-19 ยังไม่เริ่มระบาดในลาว มีนาคม 2563 เป็นเดือนที่รายได้ของ Loca ได้ขึ้นไปสูงสุด
แต่มีนาคม 2563 ก็เป็นเดือนที่ลาวเริ่มพบผู้ป่วยโควิด-19 รายแรก และเป็นเดือนที่กระทรวงสาธารณสุข ออกคำสั่งล็อกดาวน์ประเทศรอบแรกอย่างเข้มงวด ทุกธุรกิจหยุดชะงัก นักท่องเที่ยวต่างพากันเดินทางกลับ และไม่มีนักท่องเที่ยวใหม่เดินทางเข้าไปในลาว!!!
สุลิโยให้สัมภาษณ์ว่าตอนนั้นตกใจ เพราะการล็อกดาวน์ส่งผลกระทบต่อรายได้ของ Loca โดยตรง เนื่องจากรายได้ 80% ของ Loca มาจากนักท่องเที่ยว
แต่ผลดีก็คือ การล็อกดาวน์เป็นการบีบบังคับทางอ้อมให้ Loca ต้องมาคิดทบทวน แสวงหาแนวทางใหม่ เพื่อสร้างรายได้เข้าบริษัท
Loca เริ่มมองถึงลูกค้าในประเทศ กลุ่มคนลาวและชาวต่างประเทศที่ทำงานและอาศัยอยู่ในลาว
หลังรัฐบาลปลดล็อกดาวน์ในเดือนพฤษภาคม 2563 คนลาวจำนวนมากต้องการผ่อนคลาย มีการนัดกันออกมากินข้าว พบปะสังสรรค์กันตามร้านอาหารนอกบ้าน หลายคนในกลุ่มนี้เลือกใช้บริการของ Loca โดยเฉพาะในตอนดึกๆ หลัง 24.00 น. ไปแล้ว เพื่อเดินทางกลับบ้าน
สุลิโยให้ข้อมูลว่า สัดส่วนรายได้ของ Loca ที่เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัดช่วงหลังจากปลดล็อกดาวน์ มาจากลูกค้าที่เรียกใช้บริการช่วงกลางคืน อีกส่วนหนึ่งเป็นลูกค้าผู้หญิง ที่ต้องการความมั่นใจในเดินทางที่ปลอดภัย
อีกตลาดหนึ่งที่ Loca ได้เพิ่มมาจากช่วงล็อกดาวน์ คือลูกค้าที่สั่งซื้อสินค้าผ่านทางออนไลน์ และให้คนขับรถในเครือข่ายของ Loca เป็นผู้นำไปส่ง
สุลิโยบอกว่า จากลูกค้ากลุ่มใหม่ทำให้ Loca เริ่มมีรายได้กลับคืนมา โดยไม่ต้องพึ่งพารายได้จากนักท่องเที่ยวเลย และในเดือนสิงหาคม 2563 รายได้ของ Loca ได้เพิ่มขึ้นทะลุจุดสูงสุดเดิมที่เคยทำไว้ในเดือนมีนาคมปีเดียวกัน ซึ่งเป็นช่วงก่อนที่รัฐบาลจะล็อกดาวน์เสียอีก…
ทีมงานนิตยสาร Forbes ได้เขียนเหตุผลโดยย่อที่เลือก Loca ให้เป็น 1 ในบริษัทที่ต้องจับตาของเอเชีย ระบุว่า… “Loca เป็นผู้นำ และผู้ให้บริการรถยนต์ส่วนบุคคลร่วมเดินทางผ่านทางแอปพลิเคชันรายแรกของลาว เมื่อเร็วๆ นี้ Loca ได้เพิ่มบริการใหม่ เช่น การโฆษณา การขนส่ง การขายสินค้าตามคำสั่งซื้อ ก่อนการระบาดของโควิด-19 Loca ระบุว่าลูกค้าของบริษัทคือนักท่องเที่ยว แต่ลูกค้าในท้องถิ่น กลับช่วยให้รายได้ของบริษัทเพิ่มขึ้นถึง 30% ต่อเดือน”
ทำเนียบ 100 บริษัทในเอเชียที่ต้องจับตา Forbes จัดธุรกิจของ Loca ให้อยู่ในหมวดขนส่งและโลจิสติกส์ (ดูรายละเอียดได้ในภาพประกอบ)
อย่างไรก็ตาม ในการให้สัมภาษณ์กับหนังสือพิมพ์เศรษฐกิจ-การค้า เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2564 สุลิโยยังคงนิยามธุรกิจของ Loca ว่าเป็นบริษัทผู้พัฒนาเทคโนโลยี โดยมีผลิตภัณฑ์ในมือ 4 ประเภท ประกอบด้วย
1. ให้บริการแท็กซี่ผ่านแอป
2. บริการขายสินค้าผ่านทางออนไลน์ และนำส่งสินค้า
3. บริการโฆษณาสินค้า
4. เป็นตัวแทนแอป Joylada ในลาว ซึ่งเป็นแอปอ่านนิยายออนไลน์ ซึ่งมีลูกค้าเป้าหมายเป็นกลุ่มวัยรุ่น
บริการรถแท็กซี่ผ่านแอปพลิเคชัน เป็นผลิตภัณฑ์ของ Loca ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ทั้งในช่วงก่อนและหลังล็อกดาวน์
เฉพาะบริการรถแท็กซี่ หลังปลดล็อกดาวน์ Loca ยังได้ขยายประเภทบริการเพิ่มขึ้นมาอีก 2 กลุ่ม
กลุ่มแรกเป็นการเจาะตลาดลูกค้าองค์กร ได้แก่ บริษัทเอกชนในลาว ซึ่งจำเป็นต้องให้พนักงานเดินทางออกไปทำงานภายนอกองค์กรในแต่ละวัน หลายแห่ง แต่มีรถของบริษัทอยู่เพียงไม่กี่คัน Loca ได้นำเสนอบริการรถรับส่งพนักงานให้กับบริษัทเหล่านี้ โดยคิดค่าบริการเป็นรายเดือน
อีกกลุ่มหนึ่ง คือเพิ่มบริการขายพื้นที่โฆษณาสินค้า โดยใช้ตัวรถในเครือข่ายของ Loca เป็นสื่อโฆษณาเคลื่อนที่ ซึ่งก็ได้รับความนิยมจากองค์กรธุรกิจหลายแห่งของลาว เพราะเป็นสื่อที่สามารถเข้าถึงกลุ่มลูกค้าเป้าหมายได้กว้างขวาง
ปัจจุบันใน 3 ผลิตภัณฑ์แรกของ Loca มีรถในเครือข่ายที่ให้บริการอยู่ประมาณ 500 คัน แยกออกเป็นรถ 4 ประเภท ได้แก่
1. รถเก๋งขนาดปกติ
2. รถกระบะที่สามารถบรรทุกสินค้าได้จำนวนมาก
3. รถเก๋งขนาดใหญ่ สำหรับให้บริการแก่ลูกค้าองค์กร
4. รถ Loca Qute หรือแท็กซี่ออนไลน์ขนาดเล็ก ขนาด 3 ที่นั่ง ไม่รวมคนขับ เน้นความประหยัดด้วยค่าบริการที่ต่ำกว่ารถประเภทอื่น เป็นรถประเภทล่าสุดที่ Loca เพิ่งเปิดตัวเมื่อวันที่ 27 มกราคม 2564
พื้นที่ให้บริการของ Loca ได้ขยายจากนครหลวงเวียงจันทน์ ออกไปยังอีก 2 จุด ได้แก่ นครหลวงพระบาง แขวงหลวงพระบาง และนครปากเซ แขวงจำปาสัก
ชมคลิปการให้สัมภาษณ์ของสุลิโยได้ที่ https://www.facebook.com/watch/?v=229628862100630
โควิด-19 แม้ได้ก่อวิกฤติให้กับธุรกิจหลากหลายประเภท แต่กับ Loca วลีที่ว่า “ในทุกวิกฤติ ย่อมมีโอกาส” ได้ถูกพิสูจน์แล้วว่าเป็นจริง…
