ในโอกาสครบรอบ 15 ปี วิกฤติ 2540 ซึ่งถูกบันทึกเป็นหนึ่งในประวัติศาสตร์วิกฤติเศรษฐกิจการเงินโลก ที่มีผลกระทบรุนแรงและสร้างความเสียหายมหาศาลให้กับประเทศในเอเชีย โดยเฉพาะประเทศไทย ซึ่งเป็นจุดกำเนิดของวิกฤติ แต่ 15 ปีผ่านมา ผู้ที่เกี่ยวข้องกับวิกฤติครั้งนั้น ทั้งผู้ก่อวิกฤติ ผู้แก้วิกฤติ และผู้ที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤติ มีการปรับตัว และได้เรียนรู้อะไรจากวิกฤติครั้งนี้บ้าง และประเทศไทยซึ่งฝ่ามรสุมวิกฤติครั้งนั้นมาได้จนถึงปัจจุบัน มีการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญหรือไม่อย่างไร เพื่อตอบโจทย์คำถามดังกล่าว สำนักข่าวไทยพับลิก้าได้รวบรวมบทสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้องมานำเสนอในซีรีส์ “15 ปี วิกฤติ 2540 ประเทศไทยอยู่ตรงไหน”
สำนักข่าวไทยพับลิก้าได้นำเสนอบทสัมภาษณ์ซีรีส์ 15 ปีวิกฤติ 2540 ของผู้ที่เกี่ยวข้องไป 2 ท่านแล้ว คือ ดร.ทนง พิทยะ กับ นายธารินทร์ นิมมานเหมินห์ ซึ่งเป็นอดีตรัฐมนตรีคลัง คนแรกอยู่ในช่วงวิกฤติกำลังเกิดขึ้น คนหลังเข้ามาหลังวิกฤติเกิดขึ้นแล้ว
จากนี้ไปจะเป็นอีกมุมมองหรืออีกบทเรียนหนึ่งจาก ดร.ธาริษา วัฒนเกส อดีตผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ซึ่งเข้ามามีส่วนรวมหลังวิกฤติเกิดขึ้นแล้ว
แม้ในช่วงวิกฤติ 2540 ดร.ธาริษาจะทำงานสายระบบการชำระเงินไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องทางด้านด้านเศรษฐกิจและด้านสถาบันการเงินโดยตรง แต่หลังวิกฤติเกิดขึ้นแล้วได้เข้าไปมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาสถาบันการเงินอยากโชกโชน และช่วงวิกฤติแฮมเบอร์เกอร์ 2551 เธอก็อยู่ในตำแหน่งผู้ว่าการ ธปท. รับผิดชอบบริหารนโยบายการเงินและนโยบายสถาบันการเงินอย่างเต็มตัว จึงเห็นการเปลี่ยนแปลงของระบบสถาบันการเงินไทยอย่างชัดเจน
โดย ดร.ภาวิน ศิริประภานุกูล อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นผูุ้สัมภาษณ์พิเศษ ซึ่งมีสาระเนื้อหาแบบคำต่อคำดังนี้
ภาวิน: สวัสดีครับ วันนี้เป็นอีกวาระหนึ่ง ที่สำนักข่าวไทยพับลิก้าได้รับเกียรติจากคุณธาริษา วัฒนเกส อดีตผู้ว่าการ ธนาคารแห่งประเทศไทย ในซีรีส์ 15 ปีวิกฤติเศรษฐกิจไทย เราจะถอดบทเรียนจากวิกฤติเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นตั้งแต่ปี 2540 คุณธาริษาถือว่าเป็นผู้ที่ทำงานในธนาคารแห่งประเทศไทยในช่วงที่เกิดวิกฤติเศรษฐกิจช่วง 40 ถึงแม้จะไม่ได้มีความรับผิดชอบโดยตรงกับการป้องกันวิกฤติเศรษฐกิจ ในช่วงนั้นคุณธาริษาอยู่ในฝ่ายระบบการชำระเงินของธนาคารแห่งประเทศไทย ในช่วงต้นอยากให้คุณธาริษาช่วยเล่าบรรยากาศช่วงนั้นว่า ธนาคารแห่งประเทศไทยมีบรรยากาศเป็นอย่างไร มีปัญหาที่บ่งชี้วิกฤติเศรษฐกิจก่อนหน้าหรือเปล่า สำหรับฝ่ายที่ไม่ได้อยู่กับวิกฤติเศรษฐกิจโดยตรง
จริงๆ ต้องบอกว่า ความรู้สึกว่าวิกฤติกำลังจะมามีน้อยมาก อาจเป็นเพราะว่าไม่ได้ทำงานในส่วนที่เกี่ยวข้องกับภาคเศรษฐกิจหรือภาคสถาบันการเงิน ตอนนั้นไปทำเรื่องระบบการชำระเงิน ก็ไปทำอยู่ประมาณ 5 ปีกว่า และเป็นเรื่องใหม่ก็มีงานที่ต้องทำค่อนข้างมากต้องทำแผนแม่บทฯ (แผนแม่บทพัฒนาระบบสถาบันการเงิน) เสร็จไปฉบับหนึ่งแล้ว และกำลังจะเริ่มทำแผนแม่บทฉบับที่สอง
เพราะฉะนั้นไปมุ่งทางนั้นค่อนข้างมาก สิ่งที่รับทราบเกี่ยวกับภาวะเศรษฐกิจหรือภาคสถาบันการเงิน จริงๆ ก็ทราบเท่าที่ปรากฏเป็นข่าวคราวเห็นในหน้าหนังสือพิมพ์เท่านั้นเอง
“ต้องบอกว่า ดิฉันไม่ค่อยรับทราบว่ากำลังจะมีปัญหาใหญ่อะไรอย่างนั้น”
ภาวิน: จำได้ว่าตอนนั้นเศรษฐกิจดีมาก
ใช่คะ คือทุกคนน่าจะยังสนุกสนานเพลิดเพลินกับเศรษฐกิจที่ดีอยู่ และเข้าใจว่าถึงตอนนั้นไม่ได้บูม (Boom) ต่อเนื่องแล้ว มันหยุดแล้ว แต่อย่างน้อยในสายตาดิฉันก็ไม่ได้คิดว่ามีสัญญาณว่าวิกฤติกำลังจะมา คือมีการพูดกันหนาหูว่าเรื่องของค่าเงินบาทจะมีการปรับเปลี่ยนค่าเงินหรือไม่ แต่นอกเหนือจากนั้นแล้วก็ไม่ได้มีข้อมูลอะไรที่บ่งบอกชัดเจน ความแตกตื่นความกังวลดิฉันเองก็ไม่เห็นคะ
ภาวิน: แล้วจากการประกาศลอยตัวค่าเงิน ผู้คนในธนาคารแห่งประเทศไทยมีความรู้สึกเป็นยังไง
ก็รับทราบเท่าที่ออกมาเป็นข่าว และพอมีการประกาศออกมา แน่นอนหลังจากนั้นคิดว่าในช่วงวันสองวันแรกก็ยังไม่ได้ตระหนักว่ามันคืออะไร ยังไง จะมีผลพวงแค่ไหน อย่างไร ที่นี้ความจริงเราค่อยๆ เข้าใจมากขึ้นเรื่อยๆ หลังจากนั้นประมาณ 1 เดือนก็ถูกย้ายมา ขอให้ช่วยเรื่องสถาบันการเงิน คล้ายๆ ว่าจะเปลี่ยนทีมที่จะมาดูแลอีกครั้งหนึ่ง ถึงได้เข้ามารับทราบอย่างเต็มตัวตั้งแต่ตอนนั้น ประมาณเดือนสิงหาคม
ภาวิน: ช่วงนั้นได้รับทราบว่าคุณธาริษามีโอกาสไปทำธนาคารโลกด้วย
ใช่ค่ะ
ภาวิน: เลยต้องปรับเปลี่ยนแผน
จริงๆ แล้วการวางแผนระบบชำระเงินก็ทำไปถึงขั้นตอนหนึ่งแล้ว จบระยะที่หนึ่งแล้ว และก็เป็นจังหวะที่ได้รับการทาบทามให้ไปทำงานที่ธนาคารโลก
“พอเกิดเหตุปั๊บก็จบค่ะ ไม่ต้องคิดอะไรมากเพราะว่าเวลาประเทศชาติมาปัญหาก็คงต้องช่วยกันคนละไม้ละมือ”
ซีรี่ส์ 15 ปีวิกฤติ 2540 สนับสนุนโดยบริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) 
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
