ในโอกาสครบ 15 ปี วิกฤตปี 2540 สำนักข่าวไทยพับลิก้าได้จัดทำ “ซีรีส์ 15 ปี วิกฤติ 2540” โดยสัมภาษณ์พิเศษบุคคลที่มีบทบาทและเกี่ยวข้องในเหตุการณ์ช่วงนั้น เพื่อรายงานข้อเท็จจริงและบันทึกไว้เป็นข้อมูลประกอบศึกษา ค้นคว้า และอ้างอิง
ซีรีส์นี้พบกับบทสัมภาษณ์แรก “ดร.ทนง พิทยะ” ในฐานะรัฐมนตรีคลังที่ตัดสินใจลอยตัวค่าเงินบาท เมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2540 เพื่อแก้ปัญหาวิกฤตในช่วงนั้น นำไปสู่วิกฤตเศรษฐกิจและวิกฤตสถาบันการเงิน หรือวิกฤต “ต้มยำกุ้ง”
ประเด็นสัมภาษณ์เน้นเจาะลึกเหตุการณ์และแนวคิดก่อนตัดสินใจ ขณะตัดสินใจ และหลังตัดสินใจลอยตัวค่าเงินบาท โดยเฉพาะประเด็นที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์เป็นอย่างมาก ว่ามีคนได้คนเสียประโยชน์จากการดำเนินนโยบายนี้ รวมถึงประเด็นความคิดเห็นเกี่ยวกับเศรษฐกิจ การเมือง ในปัจจุบัน และแนวโน้ม
ที่สำคัญยังเจาะลึกความในใจของ ดร.ทนง ซึ่งยอมรับการตัดสินใจเข้าสังเวียนการเมืองเป็นรัฐมนตรีคลัง 2 สมัย ในสมัยพลเอกชวลิต ยงใจยุทธ และ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ว่าเป็นเรื่องของ “บุญคุณต้องทดแทน” และนิยามตัวเองว่าเป็น “ยาสามัญประจำบ้านที่หมดอายุแล้ว” พร้อมประกาศ “ขออภัยที่ทำให้หลายคนเจ็บปวด”
การลอยตัวค่าเงินบาทเมื่อวันที่ 2 กรกฎาคม 2540 แม้จะผ่านมา 15 ปีแล้ว แต่ผู้คนที่เกี่ยวข้องในขณะต่างจดทำเหตุการณ์ต่างๆ ได้ดี โดยเฉพาะผู้ที่ทำนโยบายในขณะนั้น ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ “ดร.ทนง พิทยะ” ที่กระโดดเข้ามารับตำแหน่งรัฐมนตรีคลังได้ไม่กี่วัน ก็ตัดสินใจลอยตัวค่าเงินบาทตามข้อเสนอของธนาคารแห่งประเทศไทย หรือแบงก์ชาติ
เบื้องหน้าเบื้องหลังการตัดสินใจรับตำแหน่งรัฐมนตรีคลัง และช่วงเวลาก่อนนำไปสู่การลอยตัวค่าเงินบาทเกิดอะไรขึ้นบ้าง ทำไมต้องมาลอยตัวค่าเงินบาทในจังหวะที่ดร.ทนง เป็นรัฐมนตรีคลัง
ติดตามได้จากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 1
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=qhdqxu4Hflc&w=640&h=360]เมื่อ ดร. ทนง ในฐานะรัฐมนตรีคลังต้องตัดสินใจลอยตัวค่าเงินบาท เขาต้องทำอะไรบ้าง ต้องเตรียมตัวอย่างไร รู้สึกกลัวหรือไม่กับผลกระทบที่จะตามมา และบอกกับ “พลเอกชวลิต ยงใจยุทธ” อย่างไรเกี่ยวกับการตัดสินใจครั้งนี้ โดยไม่ให้ความลับรั่วไหล
ติดตามเนื้อหาช่วงนี้ได้จากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 2
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=7O__CmkI9gk&w=640&h=360]แม้วิกฤติเศรษฐกิจการเงินในปี 2540 จะผ่านมาแล้ว 15 ปี แต่เคยทราบไหมว่า ทำไมการประกาศลอยตัวค่าเงินบาทต้องเป็นวันที่ 2 กรกฎาคม แล้วเมื่อกำหนดวันลอยตัวค่าเงินบาทชัดเจนแล้ว ใครล่วงรู้เรื่องนี้บ้าง ความลับสุดยอดนี้มีคนล่วงรู้และฉวยโอกาสทำกำไรได้จริงหรือ
ทั้งหมดนี้มีคำอธิบายสามารถติดตามได้จากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 3
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=zuB9VE_1P4M&w=640&h=360]หลังลอยตัวค่าเงินบาทเกิดอะไรขึ้นบ้าง สถาบันการเงินได้รับผลกระทบหนักหนาสาหัสขนาดไหน การตัดสินแก้ปัญหาในขณะนั้นทำอย่างไร และแนวทางแก้ปัญหาขณะนั้นเมื่อมองย้อนหลังแล้วถูกหรือผิดอย่างไรในมุมองของ ดร.ทนง ผู้ซึ่งเสนอมาตรการแยกหนี้ดี และหนี้เสียของสถาบันการเงิน เป็น Good Bank และ Bad Bank
รายละเอียดเรื่องนี้สามารถติดตามความคิดเห็นเรื่องนี้ได้จากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 4
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=y94iczXWmLc&w=640&h=360]ในปี 2540 ทำให้เกิดวิกฤต 2 วิกฤติพร้อมๆ กัน คือวิกฤตเศรษฐกิจ กับวิกฤตสถาบันการเงิน แต่เคยคิดหรือไม่ว่า การแก้ปัญหาวิกฤตแบบใดยากง่ายกว่ากัน และการแก้ไขปัญหาสร้างแรงกดดันต่อผู้ดำเนินนโยบายหรือไม่ เชื่อว่าเป็นคำถามที่หลายคนสงสัยใคร่รู้ว่า ผู้มีอำนาจในขณะนั้นเขาคิดอะไรกันอยู่
ผู้ที่ให้คำตอบได้ดีคนหนึ่งคือ อดีตรัฐมนตรีคลังในขณะนั้น โดยติดตามได้จากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 5
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=RplIqFsFKcw&w=640&h=360]แม้วิกฤติ 2540 จะผ่านมา 15 ปีแล้ว แต่ไม่ได้หมายความว่าเราจะไม่เกิดวิกฤติขึ้นอีก โดยเฉพาะประเทศที่มีรัฐบาลมุ่งเน้นทำนโยบาย “ประชานิยม” อาจนำมาซึ่งความเสี่ยงทำให้เกิดวิกฤติเศรษฐกิจอีกครั้งก็ได้ ซึ่งประเด็นนี้อดีตรัฐมนตรีคลัง 2 สมัยอย่าง “ดร.ทนง” แสดงความกังวล และตั้งคำถามเกี่ยวกับการดำเนินนโยบายเศรษฐกิจว่า ทำเพื่อประโยชน์ของใครกันแน่
ความกังวลของอดีตรัฐมนตรีคลัง 2 สมัยน่าเป็นห่วงขนาดไหน ติดตามได้จากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 6
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=kQygy2e3Yv8&w=640&h=360]บทเรียนจากวิกฤติ 2540 ทำให้ภาครัฐ ภาคธุรกิจ และธนาคารแห่งประเทศไทย มีการปรับปรุงเปลี่ยนในทิศทางที่ดีขึ้น ไม่น่าเป็นห่วง แต่ดร.ทนงเป็นกังวลกับ “นักการเมือง” โดยมองว่า “นักการเมืองล้าหลังตามพัฒนาการเศรษฐกิจไม่ทัน”
ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น และแนวทางพิสูจน์ว่านักการเมืองตามเศรษฐกิจไม่ทันทำได้อย่างไร ติดตามได้จากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 7
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=3PkR_d1mzpA&w=640&h=360]การเข้ามาเป็นรัฐมนตรีคลังของ ดร.ทนง ในสมัย “พลเอกชวลิต ยงใจยุทธ” และสมัย “พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร” ทั้งสองครั้งนั้น ดร.ทนงบอกว่า เป็นเรื่องของบุญต้องทดแทน และยืนยันว่า เขาไม่ใช่นักการเมือง พร้อมประกาศตัวว่าเป็น “ยาสามัญประจำบ้านที่หมดอายุแล้ว”
ความสัมพันธ์ของดร.ทนง กับอดีต 2 นายกรัฐมนตรีเป็นอย่างไร และดร.ทนงจะไม่กลับสู่เส้นทางการเมืองอีกแล้วจริงหรือ
สามารถติดตามจากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 8
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=OIAfJ8OSSZw&w=640&h=360]การตัดสินใจลดค่าเงินบาท และแก้ปัญหาสถาบันการเงิน ส่งผลให้หลายคนเจ็บปวด บางรายถึงกับล้มหายตายจาก ดังนั้นเมื่อนึกถึงวิกฤต 2540 หลายคนก็จะนึกถึงดร.ทนง ในแง่ลบ
แล้วดร.ทนงรู้สึกอย่างไรในเรื่องนี้ เชื่อว่าถ้าได้ฟังความในใจเรื่องนี้ของดร.ทนง อาจทำให้หลายคนหันไปนึกถึงดร.ทนง ในภาพลักษณ์อื่นแทน
สามารถติดตามคำสารภาพของดร.ทนง ได้จากบทสัมภาษณ์พิเศษ “ดร.ทนง พิทยะ” ตอนที่ 9 (จบ)
[youtube http://www.youtube.com/watch?v=k1_RU2KMDxM&w=640&h=360]ซีรี่ส์ 15 ปีวิกฤติ 2540 สนับสนุนโดย บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)