ดร.สุทธิ สุนทรานุรักษ์
ยุคที่เศรษฐกิจดิจิทัลกำลังเจริญเติบโต หลายประเทศเริ่มมองเห็นศักยภาพของสกุลเงินดิจิทัลโดยเฉพาะในประเทศกำลังพัฒนาที่หวังจะใช้เทคโนโลยีนี้เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจให้ก้าวหน้า เช่น จีนที่ออก Digital Yuan หรืออินเดียที่ทดลองใช้ Digital Rupee
กรณีของไนจีเรีย…อีกหนึ่งประเทศ “พี่ใหญ่” ในทวีปแอฟริกาจัดได้ว่ามีศักยภาพทางเศรษฐกิจสูงได้เปิดตัว eNaira เงินสกุลดิจิทัลเมื่อเดือนตุลาคม ปี 2021
สโลแกนของ eNaira คือ Same Naira, More Possibilities
อย่างไรก็ดี eNaira กลับเผชิญความท้าทายมากมายที่นับว่าเป็นบทเรียนให้หลายประเทศที่สนใจใช้เงินดิจิทัลมาขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจในอนาคต
การเปิดตัว eNaira เกิดขึ้นจากแนวคิดของประธานาธิบดี Muhammadu Buhari ซึ่งเห็นถึงศักยภาพของเงินดิจิทัล ในการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจของประเทศ
ประธานาธิบดี Buhari เชื่อว่า eNaira จะเป็นเครื่องมือสำคัญผลักดันไนจีเรียเข้าสู่ยุคดิจิทัล ช่วยลดการพึ่งพาเงินสด เพิ่มความโปร่งใสทางการเงิน และส่งเสริมการเข้าถึงบริการทางการเงินสำหรับประชาชนที่ยังไม่สามารถเข้าถึงระบบธนาคารได้
นอกจากนี้ Buhari ยังมองว่า eNaira เป็นเครื่องมือป้องกันการฟอกเงินและทุจริตได้
แม้จะมีความตั้งใจดีจากรัฐบาลและประธานาธิบดี Buhari ในการส่งเสริม eNaira …แต่การนำสกุลเงินดิจิทัลมาใช้กลับประสบปัญหาหลายประการ ซึ่งสามารถสรุปได้ ดังนี้
1. การยอมรับจากประชาชนยังมีน้อย: หนึ่งในปัญหาสำคัญ คือ ประชาชนส่วนใหญ่ยังไม่ยอมรับหรือใช้ eNaira เนื่องจากยังไม่เชื่อมั่นเทคโนโลยีดิจิทัลและขาดความรู้เกี่ยวกับวิธีการใช้งานทำให้ประชาชนไม่เต็มใจที่จะเปลี่ยนมาใช้สกุลเงินใหม่นี้
….แม้ว่ารัฐบาลจะพยายามส่งเสริมการใช้ eNaira ด้วยวิธีการจำกัดการใช้เงินสด แต่กลับทำให้เกิดความไม่พอใจและการประท้วงของประชาชน
2. ขาดการศึกษาและให้ความรู้ด้านดิจิทัล: การขาดการให้ความรู้เกี่ยวกับ eNaira ทำให้ประชาชนไม่สามารถใช้สกุลเงินนี้ได้อย่างมั่นใจและปลอดภัย …รัฐบาลไม่ได้เน้นการให้ความรู้เกี่ยวกับประโยชน์และความเสี่ยงของเงินดิจิทัลซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้ชาวไนจีเรียยังยอมรับในสกุลเงินดังกล่าวต่ำอยู่
3. โครงสร้างพื้นฐานที่ไม่เพียงพอ: การใช้ eNaira อย่างกว้างขวางจำเป็นต้องมีโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีที่มั่นคง เช่น การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตที่เสถียรและอุปกรณ์ดิจิทัล …อย่างไรก็ตาม โครงสร้างพื้นฐานของไนจีเรียยังไม่เพียงพอและไม่ครอบคลุมทั่วประเทศ ทำให้การใช้งาน eNaira ไม่เป็นไปตามที่วางแผนไว้
4. การชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ที่ไม่ชัดเจน: รัฐบาลยังไม่ได้ชี้ให้เห็นว่า eNaira เกิดประโยชน์ชัดเจนและเหนือกว่าวิธีการชำระเงินที่มีอยู่เดิมอย่างไร เช่น เงินสดหรือระบบชำระเงินดิจิทัลอื่น ๆ ทำให้ประชาชนไม่เห็นความจำเป็นในการเปลี่ยนมาใช้ eNaira เมื่อสกุลเงินดิจิทัลนี้ไม่ได้ให้ความสะดวกหรือประโยชน์ที่มากกว่า
ถอดบทเรียน eNaira สำหรับประเทศกำลังพัฒนา
จากประสบการณ์ของไนจีเรีย ประเทศกำลังพัฒนาหลายประเทศสามารถนำบทเรียนเหล่านี้ไปประยุกต์ใช้วางแผนขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วยสกุลเงินดิจิทัล กล่าวคือ
หนึ่ง…ทำอย่างไรให้เกิดการสร้างความเชื่อมั่นและการยอมรับของประชาชนในการใช้สกุลเงินดิจิทัล
…ก่อนที่จะเปิดตัวเงินดิจิทัล ควรศึกษาพฤติกรรมและความต้องการของประชาชน รวมถึงการให้ความรู้เกี่ยวกับการใช้เงินดิจิทัลเพื่อสร้างความเชื่อมั่นและความเข้าใจที่ถูกต้อง
สอง…การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางดิจิทัลที่เพียงพอ
…รัฐบาลควรกำหนดแผนพัฒนาการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีดิจิทัลให้เพียงพอเพื่อรองรับการใช้งานสกุลเงินดิจิทัล และทำให้ประชาชนสามารถเข้าถึงได้อย่างทั่วถึง
สาม…การชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ที่ชัดเจนและจับต้องได้ของเงินดิจิทัล
…รัฐควรอธิบาย สื่อสารถึงประโยชน์ที่ชัดเจนว่าสกุลเงินดิจิทัลมีข้อดีกว่าวิธีการชำระเงินที่มีอยู่เดิมอย่างไร เช่น มีความปลอดภัยที่สูงขึ้น ลดต้นทุนในการทำธุรกรรม และเพิ่มความสะดวกในการใช้บริการทางการเงิน
สี่…ควรเปิดช่องทางรับฟังความเห็นเพื่อตอบสนองต่อข้อเสนอแนะของประชาชน
…การดำเนินนโยบายใหม่ ๆ เช่น การนำสกุลเงินดิจิทัลมาใช้ควรมีความยืดหยุ่นและสามารถปรับเปลี่ยนตามข้อเสนอแนะของประชาชน เพื่อให้สอดคล้องกับความต้องการและสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป
กล่าวโดยสรุป ความพยายามขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัลด้วย eNaira ของรัฐบาลไนจีเรีย แม้เกิดจากแนวคิดที่มีความตั้งใจดีของประธานาธิบดี Buhari
…อย่างไรก็ดี ผลการดำเนินการในช่วงกว่าสามปีที่ผ่านมานับเป็นบทเรียนสำคัญสำหรับประเทศอื่น ๆ ที่ต้องวางแผนเตรียมพร้อม เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและการยอมรับของประชาชน พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่เพียงพอ และชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ที่ชัดเจนของสกุลเงินดิจิทัล
ผู้สนใจโปรดดู
Nugraha, T. (2023). Why Did CBDC Fail in Nigeria? Valuable Lessons for Developing Countries. Modern Diplomacy. Retrieved from https://moderndiplomacy.eu
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
