ดร.ชัยวัฒน์ วิบูลย์สวัสดิ์
ในช่วงปลายเดือนมีนาคมถึงช่วงต้นเดือนเมษายนของทุกปี แฟนกีฬาบาสเก็ตบอลของอเมริกาจะติดตามผลการแข่งขันชิงแชมป์ระดับมหาวิทยาลัยกันอย่างสนุกสนานตื่นเต้น จนตั้งชื่อกิจกรรมนี้ว่า march madness หรือความบ้าคลั่งในเดือนมีนาคม
กีฬาบาสเก็ตบอลเป็นเกมที่ดูสนุก เพราะจะเห็นการเล่นเก่งทั้งทีมเวอร์คและตัวคนเล่น ทำแต้มกันแยะ มักแข่งกันคู่คี่จนตัดสินผลชนะกันใน 2 นาทีสุดท้ายสร้างความตื่นเต้นให้คนดู
กีฬาบาสเก็ตบอลที่คนอเมริกันติดตามดูมี 2 ระดับ คือ ระดับอาชีพหรือ NBA กับระดับมหาวิทยาลัย(ncca basketball หรือ college basketball) จำนวนคนติดตามดูการแข่งระดับมหาวิทยาลัยจะมากกว่าระดับอาชีพเพราะแทบทุกมหาวิทยาลัยในอเมริกามีทีมบาสเกตบอลลงแข่งให้นักศึกษา ศิษย์เก่า และผู้คนในเมืองใกล้เคียงที่ตั้งของมหาวิทยาลัยได้ติดตามเชียร์ ทีมมหาวิทยาลัยจะแข่งปีละประมาณ 30 เกม ผู้เล่นเก่งในระดับมหาวิทยาลัยต่อไปจะได้เล่นในระดับอาชีพ NBA ได้ค่าตัวคนละหลายล้านดอลลาร์ต่อปี
การแข่งขันชิงแชมป์ของมหาวิทยาลัยจัดทำเป็นระบบซึ่งสร้างความตื่นเต้นให้แก่แฟนกีฬาบาสเก็ตบอลทั่วประเทศ โดยคัดเลือก 64 ทีมเก่งจาก 360 ทีมของ division 1 มาแข่งรอบ playoff แบบแพ้คัดออก (single elimination) การแข่งขันสร้างความตื่นเต้นมากเพราะทีมใดแพ้เกมไหนก็ตกรอบไปเลย (ความจริงมีการคัดเลือกทีมเพิ่มอีก 4 ทีม เรียกว่า first four แล้วให้โอกาสแข่งสู้กับทีมที่คัดเลือกไว้แล้ว 1 ครั้ง ถ้าชนะก็จะได้เข้าไปอยู่ใน 64 ทีมแทน)
ทีมใน playoff 64 ทีมนี้ถูกแบ่งออกเป็นสี่สายตามแหล่งที่ตั้งมหาวิทยาลัยในภาคเดียวกัน คือ east / west / south / midwest สายละ 16 ทีม แต่ละทีมจะถูกจัดอันดับ(seeding) 1 ถึง 16 ไว้ โดยมีผังตารางแข่งขัน (bracket) ถูกจัดไว้ล่วงหน้าจากรอบแรกจนถึงรอบชิงชนะเลิศ รวม 6 รอบ แข่งขัน 3 อาทิตย์ติดต่อกัน ดังนี้
ผู้ชนะรอบนี้ก็คือแชมป์ของแต่ละสาย ดังนั้นรอบ5 – 4 ทีมแข่ง2 เกมจึงเรียกว่า final four รอบ 6 เหลือ 2 ทีมจึงแข่งกันเป็นแชมป์ หรือ chanpionship game
การแข่งขันในปีนี้(2024) รอบแรกและรอบสองจบไปแล้ว ตอนรอแข่งรอบ3 (16 ทีม) กับรอบ 4 ในวันที่ 30 กับ 31 มีนาคม และรอบ final four กับรอบชิงชนะเลิศในวันที่ 6 กับ 8 เมษายน
ตัวเก็งที่จะได้แชมป์ปีนี้มีสามทีมที่ทำสถิติแข่งขันปีนี้ไว้ดีที่สุด 3 ทีม คือ มหาวิทยาลัยconnecticut (แชมป์ปีที่แล้ว) houston และ purdue ทั้งสามทีมทำผลแข่งไว้เท่ากัน 28-3 แต่ละทีมเป็นมือวางอันดับหนึ่งของสาย และเป็นที่คาดกันว่ามีโอกาสสูงจะได้เล่นใน final four (แต่ทุกทีมยังต้องชนะอีก2 รอบเสียก่อน)
เมื่อมีการแข่งขันกีฬาน่าตื่นเต้นแบบนี้ก็ย่อมทำให้แฟนกีฬาเล่นสนุกทำนายกันว่าทีมใดจะได้แชมป์ คู่ชิงเป็นใคร หรือย้อนไปถึง final four หรือ elite 8 เป็นทีมไหน มีทั้งทายกันเล่นสนุกว่าใครทายเก่งกว่ากัน หรือวางเงินพนันกับเจ้ามือพนันแบบถูกกฏหมายของอเมริกา
เมื่อปี 2017 (เจ็ดปีมาแล้ว) สถานีทีวีกีฬาESPN ทำโปรแกรมเล่นสนุกให้แฟนกีฬาทั่วประเทศ(และทั่วโลก)ได้ทำนายผลการแข่งขัน ncaa playoff โดยต้องทำนายผลให้ถูกต้องตาม bracket ทุกเกมรวม 63 เกม ผู้เล่นจะต้องเขียนชื่อทีมที่ชนะในแต่ละคู่และจัดวางตาม bracket ให้ครบทั้ง 6 รอบ ผู้ทายถูกหมดทุกคู่เรียกว่า perfect bracket จะได้เงินรางวัล 125,000 ดอลลาร์ หรือ4.5 ล้านบาท
เกมbracket challenge นี้สร้างความตื่นตัวให้ทั้งแฟนกีฬาและคนที่ชอบคำนวณหรือคนชอบเล่นกับตัวเลข เริ่มจากคนที่ทำ bracket ด้วยตัวเองก็นำไปสู่การจับกลุ่มทำ bracket โดยช่วยกันวิเคราะห์ว่าทีมไหนมีโอกาสชนะเกมไหนมากกว่ากัน จนถึงขั้นถือเป็นงานวิจัยในสถาบันศึกษาของสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องกับตัวเลขคือ สาขาสถิติ สาขาคณิตศาสตร์ สาขาคอมพิวเตอร์และสาขาทันสมัยชื่อ data analytics จะมีการจัดทีมอาจารย์และนักศึกษามาช่วยกันวิเคราะห์ให้ได้คำตอบ perfect bracket
และในปีนี้มี bracket จำนวนมากใช้ AI หรือปัญญาประดิษย์ช่วยจัดทำ
ความตื่นตัวกับเกมนี้ทำให้ปีนี้มี bracket ส่งเข้าแข่งขันรวม 22 ล้านชิ้น ทางผู้จัดแข่ง ESPN จึงจัดทำ website รายงานสดหลังผลการแข่งขันทุกคู่ว่ามีผลให้คนยังอยู่ในเกม คือยังทายไม่ผิดเหลือกี่ราย คนที่ทายผิดและหล่นออกจากเกมไปว่าเรียกว่าถูก busted (เขี่ยออก)
ผลการแข่งขัน playoff สองรอบแรกของปีนี้มีการพลิกล็อคมาก คือทีมอันดับสูงของสายแพ้ทีมรองบ่อนตั้งแต่รอบแรกหลายทีม ทำให้มีคนทำนายผิดและถูกเขี่ยออกมากเป็นประวัติการณ์
โดยเพียง 6 เกมแรกที่แข่งจบก็มีผลทำนายถูกเขี่ยออก 19 ล้านชิ้น และจบวันแรกของการแข่งขันมีคนถูกเขี่ยออก 22 ล้านกว่าชิ้นเหลือคนยังทำนายไม่ผิดถึงจุดนี้เพียง 1,825 ชิ้น คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของผู้ส่งเข้าแข่งขันเท่ากับ 0.000083
ทีมที่ทำให้คนทายผลถูกเขี่ยออกมากที่สุด คือ ทีม kentucky สถิติ 23-10 มือวางอันดับ 3 ของสายเกิดแพ้ทีมอันดับ 14 ตั้งแต่รอบแรก ทีม kentucky เป็นทีมยอดนิยมของอเมริกา ทำสถิติเกมชนะสูงสุดตลอดกาล เคยได้แชมป์ 8 ครั้ง สิบปีหลังได้เข้าถึงรอบ final four 4 ครั้ง และได้แชมป์ 1 ครั้ง ปีนี้เป็นตัวเต็งอันดับ 6 มีคนส่ง bracket ทีมี kentucky เข้าชิงมากถึง 95% ของ22 ล้าน bracketหรือเท่ากับ 20 ล้านชิ้น เมื่อทีม kentucky แพ้ ตั้งแต่รอบแรกจึงมีผลทำให้เพียงวันแรกของการแข่งขันก็มี perfect blacket ยังเหลือเพียง1,825ชิ้น
คงคาดเดาไม่ยากว่าเมื่อแข่งรอบแรกครบทั้ง 32 เกม ไม่มี perfect bracket เหลืออีกแล้ว นับเป็นการปิดการแข่งขัน perfect bracket challenge ปีที่เร็วที่สุด แฟนของเกมทำนายอันนี้ก็ต้องรอจนถึงปีหน้าจึงจะได้เล่นเกมกันใหม่ แต่การทำนายว่าทีมไหนจะได้แชมป์หรือทีมใดบ้างจะเข้ารอบ final fou rยังคงมีอยู่ต่อไปจนจบรอบชิงชนะเลิศ
อีกทั้งสามารถนำ perfect bracket ของตัวเองมาเปรียบเทียบในกลุ่มเพื่อนฝูงว่าใครทายจำนวนเกมชนะได้ถูกต้องมากกว่ากัน หรือใครทำนายชื่อทีมเข้ารอบลึก ๆ เช่น รอบ sweet sixteen/ elite eight / final four ได้เป็นจำนวนสูงกว่ากัน เป็นต้น (แต่ไม่มีเงินรางวัลให้เหมือนเกม perfect bracket ของ ESPN)
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
