วรากรณ์ สามโกเศศ
สิงคโปร์เป็นประเทศที่มีการดำเนินการตามรูปแบบของประเทศพัฒนาแล้วประเทศเดียวในอาเซียน ดังนั้นจึงเป็นที่จับตามองอย่างมากไม่ว่าในเรื่องทิศทาง นโยบาย วิธีการแก้ไขปัญหาในเรื่องต่าง ๆ ตลอดจนการมีความริเริ่มใหม่ ๆ เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญเมื่อเดือนที่แล้วในเรื่องผู้สืบทอดเป็นทายาทของนายกรัฐมนตรีคนปัจจุบัน จึงเป็นเรื่องน่าสนใจ
สิงคโปร์มีพื้นที่ประมาณ 728 ตารางกิโลเมตร (มากกว่าเกาะภูเก็ตประมาณ 50% ภูเก็ตมีพื้นที่ 543 ตารางกิโลเมตร) โดยประกอบด้วยเกาะสิงคโปร์ใหญ่และเกาะเล็กเกาะน้อยรอบ ๆ อีก 63 เกาะ (25% ของพื้นที่สิงคโปร์ทั้งหมดมาจากการถมทะเล) มีประชากร 5.7 ล้านคน และในจำนวนนี้มีพลเมืองสิงคโปร์อยู่เพียง 3.4 ล้านคนเท่านั้น
พรรค PAP (People’s Action Party) ชนะเลือกตั้งด้วยคะแนนเสียงท่วมท้นมาตลอด ดังนั้นจึงครองอำนาจต่อเนื่องมีนายกรัฐมนตรี 3 คน ดังนี้ Lee Kuan Yew (1965-1990)/ Goh Chok Tong (1990-2004)/ Lee Hsien Loong ลูกชายของนายกรัฐมนตรีคนแรก (2004 ถึงปัจจุบัน) นายกรัฐมนตรีคนต่อไปจะมาจากกลุ่ม 4G คือ Generation หรือชั่วคนที่ 4 ของคนในพรรค PAP ที่สรรหามาจากคนเก่ง คนดี มีศรัทธาในพรรค ให้ทุนไปเรียนหนังสือต่างประเทศและกลับมาทำงานให้พรรคและภาครัฐ ใครที่มีความสามารถและมีบุคลิกภาพอันเหมาะสมก็จะก้าวขึ้นทำงานให้ประเทศในระดับรัฐมนตรีและนายกรัฐมนตรี ต่อไป
ในกลุ่มรัฐมนตรี 4G นี้ผู้ที่ได้รับการยอมรับจากเพื่อนรัฐมนตรีโดยเฉพาะอย่างยิ่งจากนายกรัฐมนตรี Lee จนเป็นเสมือนทายาทที่ได้รับการยอมรับตั้งแต่ปี 2019 ก็คือนาย Heng Swee Keat เขาเรียนจบปริญญาตรีเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัย Cambridge และจบปริญญาโทจาก Kennedy School of Government มหาวิทยาลัย Harvard ชีวิตเขาเริ่มจากการเป็นตำรวจก่อนไปเรียนต่อต่างประเทศ เมื่อกลับมาก็เป็นเลขานุการส่วนตัวของ Lee Kuan Yew และรับตำแหน่งต่าง ๆ ที่สร้างประสบการณ์มากมาย เช่น ปลัดกระทรวงการค้าและอุตสาหกรรม ผู้ว่าธนาคารกลางของสิงคโปร์ ลงสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ รัฐมนตรีประสานงานด้านนโยบายเศรษฐกิจ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังและรองนายกรัฐมนตรีในปี 2019 Heng จัดว่าเป็นผู้มีความรู้ความสามารถเหมาะแก่การเป็นทายาทเพราะเขาประสบความสำเร็จในทุกตำแหน่งที่รับผิดชอบ
ในวัย 60 ปีในปี 2021 ถือได้ว่าเขาเป็นคนรุ่นใหม่ที่โดดเด่นและเป็นที่ยอมรับของประชาชนและของพรรคPAP อย่างไรก็ดีเมื่อเดือนที่แล้วเขาประกาศว่าจะไม่ขอเป็นผู้รับการพิจารณาเป็นนายกรัฐมนตรี ข่าวนี้ช็อคคนทั้งประเทศ Heng มีปัญหาหลอดเลือดสมองอุดตันจนโคม่าอยู่หกวันเมื่อหลายปีก่อนและเป็นเหตุหนึ่งของเขาในการปฏิเสธ นอกจากนี้เขาอ้างว่าปัจจุบันอายุ 60 ปีแล้วซึ่งกว่าการระบาดของโควิดจะจบเขาก็เกิน60 ไปหลายปีและ ” รันเวย์จะสั้นเกินไป” (กว่าที่จะเทคออฟได้) นอกจากนี้เขาขอไม่รับตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังในการปรับคณะรัฐมนตรีกลางพฤษภาคมนี้ด้วย
นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันเคยกล่าวว่าจะลงจากตำแหน่งก่อนอายุ 70 ปี ซึ่งได้ครบ 69 ปี เมื่อต้นปี 2021 แต่เพราะโควิดยังไม่จบจึงขอเปลี่ยนใจเป็นต่อโดยไม่บอกกำหนดมอบอำนาจให้ทายาท
คำถามต่อไปก็คือแล้วใครจะมาเป็นทายาทแทน
สื่อก็นำเอารัฐมนตรีมือดีของกลุ่ม 4G มาดูก็พบ ผู้ที่มีศักยภาพอยู่ 3 คน คนแรกคือนาย Lawrence Wong ซึ่งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังคนใหม่ปัจจุบันอายุ 49 ปี เคยรับผิดชอบงานด้านพลังงาน เคยเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพัฒนาประเทศ กระทรวงวัฒนธรรม ชุมชนและเยาวชน เพิ่งพ้นจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ได้รับเลือกเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฏร เคยเป็นเลขานุการส่วนตัวของนาย Lee Hsien Loong ในช่วงโควิดเขาร่วมเป็นประธานคณะทำงานร่วมแก้ไขปัญหาโควิดและประสบผลสำเร็จเป็นอันดี
Wong เป็นคนหนุ่มอายุน้อยที่มาแรง จากข้าราชการมือดีในกระทรวงการค้าและอุตสาหกรรมและกระทรวงการคลัง เขาได้รับทุนการศึกษาจากรัฐบาลไปเรียนปริญญาตรีด้านเศรษฐศาสตร์ที่ University of Wisconsin และปริญญาโทด้านเดียวกันจาก University of Michigan และสุดท้ายไปเรียนต่อปริญญาโทที่ Kennedy School of Government ที่มหาวิทยาลัย Harvard
คนที่สอง คือนาย Ong Ye Kung วัย 52 ปี อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม และกระทรวงศึกษาธิการ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร เริ่มต้นชีวิตด้วยการเป็นข้าราชการกระทรวงสื่อสารและอดีตอธิบดีกรมการค้า เคยเป็นเลขานุการส่วนตัวของ Lee Hsien Loong ตอนเป็นรองนายกรัฐมนตรี เขาเรียนจบปริญญาตรีด้านเศรษฐศาสตร์จาก London School of Economics (LSE) และจบปริญญาโทด้านบริหารธุรกิจจาก International Institute for Management Development ในสวิตเซอร์แลนด์ ปัจจุบันเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข
คนที่สาม คือนาย Chan Chun Sing วัย 52 ปี อดีตเป็นนายทหารไต่เต้าจนเป็นนายพลโทและผู้บัญชาการทหารบก เมื่อเรียนจบชั้นมัธยมปลายได้คะแนนสูงมากจึงได้รับทุนของรัฐบาลไปศึกษาต่างประเทศ เรียนจบปริญญาตรีเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเคมบริคจ์ และเรียนต่อที่ MIT Sloan School of Management ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฏร เคยเป็นรัฐมนตรีหลายกระทรวง เช่น การค้าและอุตสาหกรรม พัฒนาการสังคมและเศรษฐกิจ กลาโหม สารสนเทศและการสื่อสาร ฯลฯ เขามีประสบการณ์มากมายในหลายด้าน ปัจจุบันเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ความมั่นคงทางการเมืองของสิงคโปร์ทำให้การสืบทอดตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเป็นไปอย่างราบรื่น สามารถ “สรรหา” ไว้ล่วงหน้าได้โดยพิจารณาจากความรู้ ความสามารถ ทัศนคติ บุคลิกอุปนิสัย พฤติกรรมส่วนตัว ฯลฯ
ในความเห็นส่วนตัวนั้นจะไม่แปลกใจเลยถ้าสุดท้ายแล้วหวยออกที่เต็งหนึ่งแต่แรกคือนาย Heng Swee Keat
หมายเหตุ: ตีพิมพ์ครั้งแรก คอลัมน์ “อาหารสมอง” นสพ.กรุงเทพธุรกิจ ฉบับวันอังคารที่ 15 มิ.ย. 2564
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
