รายงานประจำปี 2019 ของธนาคารแห่ง สปป.ลาว ระบุว่า ไฟฟ้าถือเป็นการส่งออกสำคัญลำดับ ที่ 2 ของ สปป.ลาว โดยมีรายได้จากการส่งออกปี 2562 คิดเป็นสัดส่วน 23% ของมูลค่าการส่งออกทั้งหมด5.8 พันล้านเหรียญสหรัฐ จากกำลังการผลิตไฟฟ้าโดยรวม 9,972 เมกะวัตต์แบ่งเป็นประมาณ 60% ผลิตเพื่อส่งออกและอีก 40% ใช้ภายในประเทศ ซึ่งแหล่งผลิตส่วนใหญ่มาจากไฟฟ้าพลังงานน้ำมากถึง 80% ของกำลังการผลิตโดยรวม ทั้งนี้ กำลังการผลิตดังกล่าวเป็นเพียงประมาณ 30% ของศักยภาพการผลิตไฟฟ้าทั้งหมด
สปป.ลาว มีแผนพัฒนาพลังงานไฟฟ้าอย่างต่อเนื่อง โดยตั้งเป้าภายในปี 2573 จะพัฒนาโครงการโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำแห่งใหม่อีกหลายโครงการทำให้มีกำลังการผลิตติดตั้งเพิ่มขึ้น 11,000 เมกะวัตต์ รวมเป็นกำลังการผลิตติดตั้งทั้งหมดประมาณ 21,000 เมกะวัตต์ เพื่อรองรับการใช้ไฟฟ้าภายในประเทศและการส่งออกให้แก่ประเทศต่างๆ ในภูมิภาคตามกรอบความร่วมมือ (MOU) การซื้อขายไฟฟ้า ได้แก่ ไทย จำนวน 9,000 เมกะวัตต์ กัมพูชา จำนวน 6,000 เมกะวัตต์ เวียดนาม จำนวน 5,000 เมกะวัตต์ เมียนมา จำนวน 300 เมกะวัตต์ และมาเลเซีย จำนวน 300 เมกะวัตต์
นายดวงสี พารายก กรรมการผู้จัดการและประธานเจ้าหน้าที่บริหารบริษัท ผลิต-ไฟฟ้าลาว (มหาชน) หรือ EDL-Gen เปิดเผยว่า สปป.ลาว เป็นประเทศที่มีศักยภาพสูงมากเป็นพิเศษในการผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังงานน้ำ ที่มีประสบการณ์การผลิตไฟฟ้ามากว่า 50 ปี ทำให้สามารถบริหารจัดการแหล่งน้ำ ซึ่งเป็นทรัพยากรที่สำคัญของประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยคำนึงถึงการรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพื่อตอบสนองความต้องการใช้ไฟฟ้าในภูมิภาค จากการคาดการณ์ความต้องการใช้ไฟฟ้าจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องตามการเติบโตทางเศรษฐกิจของภูมิภาคนี้ โดยจะใช้ประโยชน์จากแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ ซึ่งพื้นที่รับปริมาณน้ำฝนที่ไหลลงผ่านแม่น้ำสายต่างๆ ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 202,000 ตารางกิโลเมตร หรือคิดเป็น 85% ของพื้นที่ทั้งหมดของสปป.ลาว และช่วยสนับสนุนน้ำในลุ่มน้ำโขงถึง 35% ทำให้สามารถเก็บกักน้ำมาใช้ผลิตไฟฟ้าสำหรับใช้ภายในประเทศและส่งออก โดยแหล่งน้ำธรรมชาติเหล่านี้ สามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้อย่างเต็มที่มากกว่า 30,000 เมกะวัตต์ในระยะยาว
“สปป.ลาว มีศักยภาพด้านการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานน้ำ ที่เป็นพลังงานสะอาด ปลอดภัย คุ้มค่าและยั่งยืน จากแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ซึ่งช่วยสนับสนุนให้ สปป.ลาว เป็นผู้ผลิตและส่งออกไฟฟ้ารายสำคัญของภูมิภาค โดยความเชี่ยวชาญด้านพลังงานน้ำและความมั่งคั่งของฐานทรัพยากรในสปป.ลาว จะช่วยตอบสนองความต้องการในการใช้ไฟฟ้า สร้างความมั่นคงด้านพลังงานและขับเคลื่อนเศรษฐกิจของทั้งในสปป.ลาว และภูมิภาคอาเซียนต่อไป” นายดวงสี กล่าว
ปัจจุบัน ผู้ผลิตและจำหน่ายไฟฟ้าพลังงานสะอาดรายใหญ่ใน สปป.ลาว คือ บริษัท ผลิต-ไฟฟ้าลาว (มหาชน) หรือ EDL-Gen
EDL-Gen มีแผนยุทธศาสตร์ขับเคลื่อน สปป.ลาว เป็นผู้นำผลิตพลังงานสะอาดเพื่อสร้างความมั่นคงด้านพลังงานให้แก่อาเซียน เดินหน้าพัฒนาโครงการผลิตไฟฟ้าพลังงานน้ำ ภายใต้มาตรฐาน ISO14001 ชูจุดเด่นโครงการที่มีต้นทุนผลิตไฟฟ้าต่ำ สะอาด ยั่งยืนและไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม พร้อมเปิดกว้างให้บริษัทเอกชนจากประเทศเพื่อนบ้านเข้าร่วมลงทุน ตั้งเป้าปี 2572 กำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้งเพิ่มเป็น 2,435 เมกะวัตต์ รับแนวโน้มความต้องการใช้พลังงานที่เติบโตอย่างต่อเนื่อง
นายดวงสี เปิดเผยในการแถลงข่าวผ่านระบบออนไลน์ในวันที่ 27 เมษายน 2564 ว่า วิสัยทัศน์ของ EDL-Gen คือ การเป็นผู้ผลิตไฟฟ้าที่มั่นคงเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของ สปป.ลาว โดยบริษัทฯ จะนำประสบการณ์ความเชี่ยวชาญมากว่า 50 ปี ในการจัดหา ผลิตและจำหน่ายไฟฟ้าจากโครงการโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำ พลังงานทางเลือกที่สะอาด ยั่งยืน และไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อขับเคลื่อน สปป.ลาว ให้เป็นผู้นำการผลิตพลังงานสะอาดที่ยั่งยืนเพื่อสร้างความมั่นคงด้านพลังงานให้แก่ภูมิภาคอาเซียน สอดรับเทรนด์ของโลกในการพัฒนาพลังงานที่ไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม หรือ Green Energy
การพัฒนาและบริหารโครงการโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำของ EDL-Gen ให้ความสำคัญด้านสิ่งแวดล้อมภายใต้มาตรฐาน ISO14001 จากการนำทรัพยากรน้ำมาใช้ผลิตพลังงานสะอาด ผ่านเขื่อนที่มีกระบวนการผลิตกระแสไฟฟ้าแบบให้น้ำไหลผ่านตลอดเวลา หรือ Run-off-the-river จึงไม่กระทบต่อปริมาณและคุณภาพน้ำทั้งด้านเหนือเขื่อนและท้ายเขื่อน รวมถึงคุณภาพชีวิตสัตว์น้ำในลุ่มน้ำโขง และควบคุมเสียงไม่ให้กระทบต่อชุมชน ทำให้บริษัทฯ สามารถใช้ประโยชน์จากการบริหารจัดการด้านทรัพยากรทางธรรมชาติ มาสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ สังคมและความเป็นอยู่ของประชาชนใน สปป.ลาว ที่ดี
“เรามีเป้าหมายผลักดัน สปป.ลาว ให้เป็นผู้นำการผลิตพลังงานสะอาดที่ยั่งยืนและมั่นคงในภูมิภาค เพื่อป้อนความต้องการใช้พลังงานที่เพิ่มขึ้น โดยมุ่งนำความเชี่ยวชาญมาพัฒนาโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำ ซึ่งมีต้นทุนการผลิตกระแสไฟฟ้าต่ำ ยั่งยืน และไม่ก่อมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม สอดรับกระแส Green Energy ของโลก โดยใช้ประโยชน์จากแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ มาผลิตกระแสไฟฟ้าสร้างความมั่นคงด้านพลังงานให้แก่ภูมิภาคอาเซียน” คุณดวงสี กล่าว
นายวันแสง วันนะวง รองกรรมการผู้จัดการและประธานเจ้าหน้าที่บริหารฝ่ายการเงิน EDL-Gen กล่าวว่า แนวทางพัฒนาโครงการโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำต่อจากนี้ EDL-Gen มีนโยบายเปิดกว้างให้เอกชนผู้ผลิตไฟฟ้าอิสระ (IPP) ร่วมลงทุนพัฒนาโครงการเพื่อดึงเม็ดเงินการลงทุนจากต่างประเทศ จากเดิมที่ EDL-Gen เป็นผู้ลงทุนพัฒนาโครงการเองทั้งหมด โดยตั้งเป้าว่าภายในปี 2572 EDL-Gen จะมีโรงไฟฟ้ารวมทั้งสิ้น 42 โครงการ กำลังการผลิตติดตั้งรวม 2,435 เมกะวัตต์ แบ่งเป็นโครงการที่ EDL-Gen ลงทุนและพัฒนาโครงการเอง รวม 18 โครงการ กำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้ง 974 เมกะวัตต์ และเป็นโครงการร่วมทุนกับ IPP จำนวน 24 โครงการ กำลังการผลิตติดตั้งตามสัดส่วนถือหุ้นรวม 1,461 เมกะวัตต์ ช่วยผลักดันการดำเนินงานของ EDL-Gen ให้เติบโตได้อย่างต่อเนื่องในระยะยาว และสนับสนุน สปป.ลาว ผู้นำการผลิตพลังงานสะอาดที่ยั่งยืนและมั่นคงในภูมิภาค รองรับความต้องการใช้ไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้น
ทั้งนี้ ณ สิ้นปี 2563 EDL-Gen มีกำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้งรวมทั้งสิ้น 1,949 เมกะวัตต์ โดยเป็นโครงการโรงไฟฟ้าที่เปิดดำเนินการแล้ว 27 โครงการ กำลังการผลิตติดตั้งรวมของโครงการที่เปิดดำเนินการแล้ว 1,683 เมกะวัตต์ แบ่งเป็น โรงไฟฟ้าพลังงานน้ำที่ EDL-Gen เป็นเจ้าของ 100% จำนวน 11 โครงการ กำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้ง 699 เมกะวัตต์ และโครงการร่วมภาคเอกชน (IPP) จำนวน 16 โครงการ กำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้งตามสัดส่วนถือหุ้น 984 เมกะวัตต์ โดยไทยเป็นฐานลูกค้าที่สำคัญของ EDL-Gen ที่มีสัดส่วนการซื้อไฟฟ้าจาก EDL-Genสูงถึง 42% ของปริมาณการผลิตไฟฟ้าติดตั้งทั้งหมด
ดร.สุเทพ เลิศศรีมงคล อดีตที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงพลังงานและบ่อแร่ของ สปป.ลาว และนักวิชาการ EGAT กล่าวว่า สปป.ลาว มีศักยภาพในการพัฒนาโครงการโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำรายใหญ่ในภูมิภาคนี้ ซึ่งประเมินว่าภายในปี 2573 สปป.ลาว จะมีกำลังการผลิตไฟฟ้าติดตั้งรวมทั้งสิ้น 21,000 เมกะวัตต์ จากศักยภาพการผลิตทั้งหมดของทั้งประเทศที่คาดว่าจะผลิตกระแสไฟฟ้าได้มากกว่า 30,000 เมกะวัตต์ในระยะยาว เนื่องจากลักษณะพื้นที่ของประเทศมีความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติและมีแม่น้ำหลายสายนำมาพัฒนาโครงการได้ รวมถึงนโยบายของภาครัฐยังเปิดกว้างให้เอกชนผู้ผลิตไฟฟ้าอิสระร่วมลงทุน จึงเป็นโอกาสที่ดีของบริษัทภาคเอกชนไทยเข้าร่วมพัฒนาโครงการโรงไฟฟ้าได้มากขึ้น
ความต้องการใช้พลังงานไฟฟ้าในภูมิภาคนี้ ยังเพิ่มขึ้นตามการเติบโตของเศรษฐกิจ โดยแต่ละประเทศมีแผนบริหารจัดการด้านความมั่นคงของพลังงาน ซึ่งไทยถือเป็นประเทศที่พึ่งพิงพลังงานไฟฟ้าจาก สปป. ลาว เป็นจำนวนมาก โดยจากแผนพัฒนากำลังการผลิตไฟฟ้าของประเทศปี 2561-2580 (PDP 2018) ประเทศไทยสามารถรับซื้อไฟฟ้าจากประเทศเพื่อนบ้านได้อีก 3,500 เมกะวัตต์ ซึ่งยังสามารถซื้อไฟฟ้าจาก สปป.ลาว ได้อีก 3,000 เมกะวัตต์ และจะเหลือสัดส่วนที่รับซื้อจากประเทศอื่นๆ อีก 500 เมกะวัตต์
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
