สมรภูมิยาเสพติดพื้นที่ภาคเหนือในวันนี้

รายงานโดย ศรีนาคา เชียงแสน

ภาพรวม สถานการณ์ยาเสพติดในพื้นที่ภาคเหนือ

สถานการณ์ยาเสพติดในพื้นที่ภาคเหนือยังคงมีความรุนแรงต่อเนื่อง โดยพบว่ากลุ่มขบวนการยาเสพติดยังมีความพยายามลักลอบนำยาเสพติดจากพื้นที่ชายแดนเข้าสู่ไทยในทุกๆ ด้าน โดยเฉพาะในพื้นที่ชายแดนภาคเหนือของไทย เจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายต้องบูรณาการผนึกกำลังเพื่อการสกัดกั้นและจับกุมกลุ่มขบวนการค้ายาเสพติด ที่มีการลักลอบนำเข้ามาในประเทศไทยตลอดแนวชายแดนภาคเหนือ เฉพาะในห้วง 6 เดือนแรกของปีงบประมาณ 2564 พบว่ามีการจับกุมสูงกว่าห้วงเดียวกันของปีก่อนกว่า 2 เท่าตัว

จากรายงานตัวเลขผลการดำเนินการของเจ้าหน้าที่ พบว่าพื้นที่ภาคเหนือตอนบนยังคงมีการจับกุมและตรวจยึดยาเสพติดอย่างต่อเนื่อง โดยสามารถจับกุมยาบ้าได้ 45,701,944 เม็ด เฮโรอีน 1,030 กก. ยาไอซ์ 584 กก. และเคตามีน 23 กก. โดยคดีรายสำคัญสามารถจับกุมได้มากที่สุดในพื้นที่ 3 จังหวัด ได้แก่ จ.เชียงราย จ.เชียงใหม่ และ จ.ลำปาง

แม้ว่าจะผ่านไปเพียง 6 เดือนของปีงบประมาณ แต่จากตัวเลขพบว่า การดำเนินมาตรการที่เข้มงวดของเจ้าหน้าที่ ส่งผลให้มีการตรวจยึด/จับกุมยาเสพติดได้เป็นจำนวนมาก ทว่าปริมาณที่ตรวจยึดได้เมื่อเทียบกับสัดส่วนที่หลุดรอดเข้ามาในประเทศยังถือว่าน้อยอยู่มาก โดยมีการสังเกตการณ์คาดว่าเจ้าหน้าที่สามารถตรวจจับและยึดยาเสพติดไว้ได้เพียง 1 ใน 4 ของยาเสพติดที่หลุดรอดเข้ามาเท่านั้น

กลุ่มผู้ผลิตรายใหญ่ยังเป็นตัวละครหน้าเดิมๆ

จากการติดตามรายงานด้านงานของเจ้าหน้าที่ พบว่า กลุ่มผู้ผลิตยาเสพติดด้านชายแดนภาคเหนือ ล้วนแต่ยังเป็นกลุ่มตัวละครหน้าเดิมๆ ที่ผลิตและมีอิทธิพลอยู่ในอาณาจักรยาเสพติดมายาวนานจนถึงปัจจุบัน ดังนี้
1. กลุ่มอดีตขุนส่า (BGF)

1.2 กลุ่ม จางซีเฉิน หรือฟ้าลั่น อดีตมือขวาของขุนส่า (ถูกทางการไทยจับที่ อ.แม่สาย จ.เชียงราย เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2544 แต่ยังมีคนสนิทรับช่วงดำเนินการต่อมาจนถึงปัจจุบัน)

2. กลุ่มกองทัพเมืองไต (กองทัพรัฐฉาน)

3. กลุ่มว้า

4. กลุ่มโกกั้ง

5. กลุ่มคะฉิ่น (Kachin Democratic Army- KDA) นำโดยมาทูหน่อ

กลุ่มขบวนการลักลอบลำเลียง

สำหรับกลุ่มขบวนการลักลอบ จะเป็นกลุ่มกองกำลังรับจ้างของกลุ่มผู้ผลิตยาเสพติด ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชนกลุ่มน้อย ลำเลียงยาเสพติดมาพักคอยตามแนวชายแดน ก่อนจะประสานกับคนในพื้นที่ลำลียงต่อแบบกองทัพมดไปส่งให้กลุ่มลูกค้าต่างๆ กลุ่มสำคัญๆ ก็เช่น กลุ่มอาสาสมัครอาข่าเมียนมา, กลุ่มอาสาสมัครมูเซอ, กลุ่มนายจะงอย บ.แม่โจ๊ก จ.ท่าขี้เหล็ก, กลุ่มม้ง ลาวด้านตรงข้าม อ.เชียงของ-เวียงแก่น จ. เชียงราย, กลุ่มขบวนการค้ายาเสพติดชาวไทลื้อ (ลาว) ด้านพื้นที่ ม.ปางซาง รัฐฉาน เมียนมา มาพักคอยในพื้นที่ บ.ดอนมูล อ.เมิง เบตบ่อแก้ว ลาว ฯลฯ

เส้นทางลักลอบลำเลียงยาเสพติดที่สำคัญในพื้นที่ภาคเหนือ

ในห้วงเวลาที่ผ่านมา ปรากฏข่าวสารเส้นทางการลักลอบลำเลียงยาเสพติดในพื้นที่ภาคเหนือตอนบนที่สำคัญ ดังนี้

(1) เส้นทางลำเลียงยาเสพติดจากพื้นที่ภายนอกประเทศ

1.1. ด้านชายแดน จ. เชียงราย เริ่มจาก

1.2 ด้าน จ.เชียงใหม่

2.2 ด้าน จ.เชียงใหม่

สถานการณ์การในปัจจุบัน ยังมีรายงานว่าพื้นที่ที่มีการลักลอบนำเข้ายาเสพติดมากเป็นพิเศษในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน ได้แก่

(1) พื้นที่ด้านตรงข้าม จ.เชียงราย ด้านตรงข้ามประเทศเมียนมา ได้แก่ บริเวณ อ.แม่สาย – อ.แม่ฟ้าหลวง นำเข้าโดยกลุ่มขบวนการ กลุ่มเครือข่ายชาวอาข่า ส่วนด้านชายแดนประเทศลาว มีการลักลอบนำเข้าบริเวณ อ.เวียงแก่น – อ.เชียงของ มีกลุ่มขบวนการลำเขาโดยเครือข่ายของกลุ่มม้ง เป็นหลัก

(2) พื้นที่ด้านตรงข้าม จ.เชียงใหม่ ด้านตรงข้ามประเทศเมียนมา ได้แก่บริเวณ อ.แม่อาย – อ.เชียงดาว ปัจจุบันนำเข้าโดยกลุ่มมูเซอเป็นหลัก

ทิศทางและแนวโน้มสถานการณ์ยาเสพติดด้านภาคเหนือ

ผู้สังเกตการณ์ได้ให้แนวทางวิเคราะห์ที่น่าสนใจไว้ว่า หากพิจารณาถึงแนวโน้มสถานการณ์ด้านยาเสพติดในพื้นที่ภาคเหนือ ต้องดูย้อนหลังไปราว 3-5 ปี ที่ผ่านมา พบว่ากลุ่มขบวนการยาเสพติดมีการพัฒนาตัวเองไปอย่างรวดเร็วมาก เริ่มต้นจากกลุ่มผู้ผลิต ได้มีการพัฒนาการกระบวนการผลิตอย่างก้าวกระโดด คือ สามารถประยุกต์ และดัดแปลงสารตั้งต้นที่ใช้ในการผลิตยาเสพติดชนิดต่างๆ มาจากสารเคมีที่หาได้ง่าย สามารถสังเคราะห์ขึ้นมาใช้เองได้ ไม่ต้องอาศัพฝิ่นดิบเป็นฐานในการผลิตอีกต่อไป จึงทำให้สามารถผลิตยาเสพติดชนิดต่างๆ ได้ในปริมาณมาก และราคาถูกลงอย่างมาก แถมยังมีฤทธิ์เพิ่มมากขึ้น

นอกจากนี้ ยังสามารถสร้างสรรค์ชนิดและประเภทยาเสพติดชนิดใหม่ๆ เข้ามาตีตลาดได้ จึงไม่แปลกที่ปัจจุบันจะมียาเสพติดชนิดใหม่ๆ เข้ามาตีตลาดในเมืองไทยมากมาย หลายยี่ห้อ หลายชนิด ราคาก็ถูกลงอย่างมาก ตัวอย่างเช่น ต้นทุนยาบ้าที่รับกันบริเวณชายแดน ราคามัดละ 20,000 บาท (1 มัด มี 2,000 เม็ด ) ตกราคาเม็ดละ 10 บาท ไอซ์ชนิดเกล็ด กก. ละ 30,000 บาท หากยาเหล่านี้ข้ามเข้ามาพื้นที่ของไทยได้ ราคาก็จะขยับขึ้น 3-5 เท่าตัว และหากสามารถเข้ามาถึงเมืองชั้นใน ราคากระโดดไปเป็น 5-8 เท่าตัว หรือถ้าสามารถหลุดรอดไปยังต่างประเทศได้ ราคาก็จะกระโดดเพิ่มเป็น 10 เท่าตัว

ยังไม่นับรวมถึงมีการบริหารจัดการ และระบบการตลาดแบบใหม่ เช่น เอาสินค้าไปขายก่อน ค่อยผ่อนจ่ายที่หลัง หรือเอารถยนต์ที่โจรกรรมมาหรืออาวุธไปแลกยาเสพติดมาได้ หรือมีโปรโมชันมีส่วนลด หรือมีเปอร์เซ็นต์เพิ่มจากยอดการขาย และยังมีการลดแลกแจกแถมสารพัดวิธี โดยมีผลกำไรเป็นเงินก้อนโตล่อใจ จุดนี้เป็นแรงจูงใจดึงดูดให้มีผู้ค้ายาเสพติดเครือข่ายใหม่ๆ สารพัด เกิดขึ้นมาตลอดเวลา เพราะลงทุนน้อย ได้ผลตอบแทนง่าย และเงินตอบแทนดี คุ้มค่าที่ต้องเสี่ยง

ดังนั้น ความพยายามในการจับกุม ทลายเครือข่ายขบวนการยาเสพติดของเจ้าหน้าที่ในปัจจุบัน จึงเหมือนกับเป็นแค่เกมแมวไล่จับหนู จับเท่าไหร่ก็ไม่มีวันหมด แถมมีแต่จะเพิ่มมากขึ้นตลอดเวลา ทลายไปหนึ่งเครือข่าย ก็เกิดกลุ่มใหม่ๆ ที่สบโอกาสและช่องว่างขยายตัวออกมาใหม่นับสิบเครือข่าย ตราบใดที่เรายังไม่สามารถหามาตรการมาทำให้ความต้องการของกลุ่มผู้ใช้ยาสเสพติดภายในประเทศลดลงได้ รวมทั้งยังไม่สามารถสร้างเครือข่ายภาคประชาชนที่เข้มแข็งเพื่อเป็นหูเป็นตาแทนเจ้าหน้าที่ ควบคู่ไปกับการใช้กฎหมายที่รวดเร็ว เด็ดขาด และสามารถยึดทรัพย์ของกลุ่มผู้เกี่ยวข้องกับขบวนการค้ายาเสพติดได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่านี้

นอกจากนี้ยังพบข้อเท็จจริงว่า แม้ว่าความพยายามในการปราบปรามยาเสพติดในภาคเหนือจะมีความเข้มงวดมากขึ้น แต่กลับทำให้กลุ่มขบวนการค้ายาเสพติดหันใช้เส้นทางนำเข้าอื่น เช่น ผ่านเข้ามาทางภาคตะวันตก ทาง จ.กาญจนบุรี หรือภาคใต้ทาง จ.ระนอง แล้วนำเข้าสู่ภาคกลางของประเทศ หรือผ่านทาง สปป.ลาว เข้าสู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือทางด้านที่ติดกัน ดังที่พบข่าวการจับกุมรายใหญ่ในพื้นที่เหล่านี้เพิ่มมากขึ้น

ในการจับกุมคดียาเสพติดรายสำคัญๆ ในระยะหลังๆ เริ่มปรากฏการจับกุมยาเสพติดชนิดใหม่ๆ หรือยาเสพติดที่มีตราสัญลักษณ์รูปแบบใหม่อย่างต่อเนื่อง อาจเป็นไปได้ว่ามีกลุ่มขบวนการผู้ผลิตยาเสพติดในพื้นที่นอกประเทศที่ได้เพิ่มจำนวนหรือขยายตัวเพิ่มมากขึ้น และกำหนดตราสัญลักษณ์ของตนเอง ทำให้ตราประทับบนเม็ดยาและหีบห่อมีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น

นั่นหมายความว่ากลุ่มผู้ผลิตยาเสพติดกระจายตัว ขยายตัวเพิ่มขึ้นมาก และการผลิตยาเสพติดไม่ได้ถูกผูกขาดหรือจำกัดอยู่ใต้กลุ่มหรือร่มเงาเดิมๆ อีกต่อไป ซึ่งย่อมหมายความว่าไทยเราที่เป็นตลาดกระจายสินค้าด่านหน้าสุด คงต้องเผชิญและแบกรับภาระอันหนักหนานี้ไปอีกนานแสนนาน