ThaiPublica > Sustainability > Global Issues > จีนออกกฎหมายคุม กินอาหารแบบทิ้งขว้าง ลด “ขยะอาหาร”

จีนออกกฎหมายคุม กินอาหารแบบทิ้งขว้าง ลด “ขยะอาหาร”

23 ธันวาคม 2020


ที่มาภาพ: https://www.chinadaily.com.cn/opinion/2017-05/31/content_29552110.htm

เมื่อวันอังคารที่ 22 ธันวาคมที่ผ่านมา คณะกรรมการประจําสภาประชาชนแห่งชาติจีน(Standing Committee of the National People’s Congress:NPC) ได้เริ่มพิจารณาร่างกฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันไม่ให้เกิดขยะอาหารเพื่อประกันความมั่นคงด้านอาหารเป็นครั้งแรก หลังจากที่ที่มีการประกาศร่างกฎหมายดังกล่าวในเดือนสิงหาคม

การออกกฎหมายฉบับนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากขยะอาหารมีปริมาณสูงถึง 35,000 ล้านกิโลกรัมต่อปีในประเทศจีนและประมาณ 12%ของผลผลิตที่เก็บเกี่ยวได้ทั้งหมดของประเทศได้กลายเป็นขยะตลอดห่วงโซ่การผลิตทั้งหมด

ร่างกฎหมายที่มีทั้งหมด 32 มาตราถูกนำเสนอต่อที่ประชุมครั้งที่ 24 ของคณะกรรมการประจำสภาประชาชนแห่งซึ่งเริ่มขึ้นในวันที่ 22 ธันวาคม และเสร็จสิ้นวันที่ 26 ธันวาคม

รายงานที่นำเสนอ ต่อที่ประชุมฯระบุว่า กฎหมายมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการส่งเสริมวิถีชีวิตที่ดีต่อสุขภาพ มีเหตุผล รวมทั้งเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและพฤติกรรมการบริโภคที่ดีขึ้น นอกจากนี้ยังจำเป็นต่อการเร่งสร้างสังคมที่อนุรักษ์ทรัพยากรและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อีกทั้งยังจะช่วยพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน

แคมเปญกินให้หมดจาน

ปัญหาขยะอาหารเป็นประเด็นที่น่ากังวลอย่างในวงกว้างของประเทศในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา

นับตั้งแต่การประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์จีนครั้งที่ 18 รัฐบาลได้ให้ความสำคัญกับปัญหานี้มากขึ้น โดยมีการออกนโยบายและมีการรณรงค์เพื่อลดขยะอาหาร

ผู้นำจีนส่วนหนึ่งได้เรียกร้องให้สาธารณชนตระหนักถึงปัญหาขยะอาหาร ด้วยการรณรงค์แคมเปญ “กินให้หมดจาน” ในเดือนสิงหาคม

แคมเปญ “กินให้หมดจาน” ที่รณรงค์กำลังได้รับความนิยมทั่วประเทศทั้งออนไลน์และออฟไลน์ โปสเตอร์และคำขวัญต่อต้านขยะอาหาร ติดอยู่บนผนังของร้านอาหารหลายแห่ง โรงเรียนและมหาวิทยาลัยได้เข้าร่วมด้วยเพื่อช่วยกันลดขยะอาหาร

ชาวเน็ตได้แชร์รูปภาพและวิดีโอของจานเปล่า หลังจากทานอาหารเสร็จบนแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย ซึ่งการช่วยกันลดขยะอาหารเป็นประเด็นที่ร้อนแรงที่สุดในโลกโซเชียล

เพื่อสร้างกลไกระยะยาวในการป้องกันไม่ให้เกิดขยะอาหาร ฝ่ายนิติบัญญัติจึงได้ยกระดับนโยบายและมาตรการเชิงสร้างสรรค์ที่ประเทศได้นำมาปรับใช้ในการร่างกฎหมายในช่วงหลายปีที่ผ่านมา

หน้าที่ของรัฐบาล

ร่างกฎหมายนี้ได้ระบุความรับผิดชอบของรัฐบาลเกี่ยวกับการดำเนินการเพื่อลดขยะอาหาร

ร่างกฎหมายะระบุว่า รัฐบาลทุกระดับควรใช้ความเป็นผู้นำในการป้องกันไม่ให้มีขยะอาหาร ปรับปรุงกลไกการทำงาน กำหนดเป้าหมาย และเพิ่มความเข้มงวดในการกำกับดูแลและการจัดการ

รัฐบาลท้องถิ่นที่เหนือระดับมณฑลขึ้นไป ควรให้ข้อมูลแก่สาธารณชน เพื่อที่จะได้รับทราบเกี่ยวกับความคืบหน้าของงานการลดขยะอาหารทุกปีและเสนอมาตรการเพื่อยกระดับดำเนินการ และควรสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาทางวิทยาศาสตร์เทคโนโลยที่จะช่วยอนุรักษ์อาหาร รวมทั้งควรจัดตั้งธนาคารอาหารและสนับสนุนให้ผู้ผลิตอาหารบริจาคอาหารที่เหลือขายให้กับผู้ที่ขาดแคลนผ่านองค์กรทางสังคมและองค์กรการกุศล

ร่างกฎหมายยังระบุว่า จีนจะบังคับใช้นโยบายภาษีเพื่ออำนวยความสะดวกในการลดขยะอาหาร

นอกจากนี้ยังกำหนดความรับผิดชอบของหน่วยงานของสภาแห่งรัฐหลายแห่ง ตั้งแต่การจัดทำแผนการทำงานโดยรวมไปจนถึงการจัดการและการกำกับดูแลอุตสาหกรรมอาหารให้เข้มงวดมากขึ้น

หน้าที่ของทุกภาคส่วน

ร่างกฎหมายดังกล่าวยังกำหนดให้หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจและสถาบันของรัฐ ต้องเข้มงวดในการจัดการงานเลี้ยงที่ใช้เงินของรัฐ

ผู้ให้บริการจัดเลี้ยงควรมีมาตรการลดขยะอาหาร เช่น การปรับปรุงระบบการจัดการสำหรับการจัดซื้อ การจัดเก็บและการแปรรูปอาหาร รวมทั้งควรติดโปสเตอร์เพื่อเตือนผู้บริโภคให้ละเว้นจากการสั่งอาหารที่มากเกินไป และสามารถเรียกเก็บเงินจากผู้บริโภคที่กินทิ้งกินขว้างอาหารอย่างเห็นได้ชัด ตลอดจนยังระบุให้ผู้ให้บริการจัดเลี้ยงใช้เทคโนโลยี ตัวอย่าง เช่น การใช้ข้อมูลขนาดใหญ่หรือ บิ๊กดาต้า ที่จะวิเคราะห์ความต้องการของผู้บริโภค ซึ่งจะนำไปสู่การปรับปรุงการจัดการการซื้ออาหาร การขนส่งและการจัดเก็บ

ร่างกฎหมายฉบับนี้ยังระบุว่า ร้านอาหารควรเตือนลูกค้าว่าอย่าสั่งมากเกินไป โดยอาจจะป้ายสโลแกนแขวนไว้หรือให้พนักงานเสิร์ฟแนะนำนั้น พวกรวมทั้งให้ข้อมูลขนาดของอาหารแต่ละจาน และเสนอจานเล็กลงเป็นตัวเลือก

ด้านแพลตฟอร์มการจัดส่งอาหารออนไลน์ ควรแสดงการแจ้งเตือนที่เห็นได้ชัดเจนในหน้าสั่งอาหาร และบริษัทท่องเที่ยวมีหน้าที่แนะนำนักท่องเที่ยวในการประหยัดอาหาร

บุคคลทั่วไปควรเสิร์ฟหรือรับประทานอาหารในปริมาณที่เหมาะสม ทั้งในงานแต่งงาน งานศพ งานเลี้ยงและงานอื่น ๆ รวมทั้งในชีวิตประจำวันตาม
สมาคมอุตสาหกรรมอาหารและการจัดเลี้ยง ควรกำหนดมาตรฐานและกฎเพื่อลดขยะอาหารให้กับสมาชิก และโรงเรียนควรให้ความรู้แก่นักเรียนเพื่อฝึกให้เกิดความมัธยัสถ์และลดขยะ

สื่อจำเป็นต้องส่งเสริมและสรร้างความตระหนักรู้ของสาธารณชนในการลดและไม่ทำให้เกิดขยะอาหาร โดยกฎหมายห้ามสื่อผลิตหรือออกอากาศ รายการหรือวิดีโอคลิปที่เกี่ยวกับการกินอาหารแบบกินแหลก

การกำกับดูแลและการลงโทษ

ร่างกฎหมายฉบับนี้กำหนดให้รัฐบาลทุกระดับและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรจัดตั้งกลไกการกำกับดูแลและตรวจสอบ เพื่อต่อสู้กับขยะอาหาร และให้ผู้ที่ทำให้เกิดขยะอาหารยอมรับการกระทำผิด

ทุกหน่วยงานและทุกคนมีสิทธิที่จะยื่นร้องเรียนผู้ผลิตอาหาร ต่อหน่วยงานด้านบริหาร หากพบว่ามีการทิ้งอาหาร

ผู้ให้บริการจัดเลี้ยงที่ชักจูงหรือทำให้ผู้บริโภคสั่งอาหารมากเกินไป ซึ่งทำให้เกิดขยะอาหารอย่างเห็นได้ชัด จะถูกตักเตือนโดยหน่วยงานกำกับดูแลตลาด ผู้ที่ปฏิเสธไม่ยอมรับผิดจะต้องโทษปรับ แต่อนุญาตผู้ให้บริการจัดเลี้ยงคิดค่าอาหารที่เหลือหากลูกค้าทิ้งอาหารมากเกินไป

สถานีวิทยุ สถานีโทรทัศน์และผู้ให้บริการวิดีโอและเสียงออนไลน์ ที่ผลิต เผยแพร่ หรือออกอากาศเนื้อหาที่สนับสนุนการบริโภคแบบไม่ยั้ง จะมีโทษปรับหากไม่ยอมรับผิด และไม่แก้ไขหรือฝ่าฝืนอย่างร้ายแรง หน่วยงานกำกับดูแลสามารถระงับหรือปิดการให้บริการได้

ไลฟ์สตรีมมิ่งและโปรแกรมอื่นๆเกี่ยวกับการกินและดื่มแบบไม่ยั้งจะถูกห้าม ผู้ผลิตเนื้อหาดังกล่าวจะได้รับคำสั่งให้แก้ไขพฤติกรรมและผู้ฝ่าฝืนจะต้องถูกปรับเป็นเงิน 10,000 หยวน (1,526 ดอลลาร์) ถึง 100,000 หยวน วรรคนี้ได้ขียนไว้ในกฎหมาย หลังที่เมื่อเร็วๆนี้ vlogger บางรายได้แสดงในคลิปๆสั้น แข่งขันกินอาหารเพื่อดึงดูดความสนใจ แต่ในความเป็นจริงพวกเขาก็ไม่ได้กินอาหาร ทั้งที่สั่งอาหารจำนวนมาก และบ่อยครั้งที่อาเจียนอาหารออกมา

ผู้เชี่ยวชาญให้ความเห็นว่า การออกกฎหมายลดขยะอาหารไม่ได้หมายความว่า จีนเผชิญกับความเสี่ยงด้านความมั่นคงด้านอาหารกระทันหัน แต่เป็นการเตรียมความพร้อมในช่วงที่ยังมีความสามารถเพื่อรับมือกับภัยพิบัติที่อาจจะเกิดขึ้น เมื่อตลาดธัญพืชและผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรทั่วโลกเผชิญกับความไม่แน่นอน

เจิ้ง เฟิงเทียน ศาสตราจารย์จากโรงเรียนเศรษฐศาสตร์การเกษตรและการพัฒนาชนบท ของมหาวิทยาลัยเหรินหมินของจีน กล่าวว่าจีนพึ่งตนเองได้ 100% ในธัญพืชหลัก 2 ชนิดคือ ข้าวและข้าวสาลี และยังกระจายการนำเข้าอาหารเพื่อสร้างความความมั่นคงด้านการจัดหาอาหาร

ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า การดำเนินการด้านการบริหารและกฎหมายเป็นเรื่องสำคัญมาก ในการจัดการกับปัญหาท่ามกลางความสูญเสียที่รุนแรงและกฎหมายจะชี้นำความพยายามที่เป็นรูปธรรมของรัฐบาล อุตสาหกรรมและผู้บริโภค ทั้งนี้เกิดการสูญเสียอาหารในขั้นตอนการผลิต การจัดเก็บ และการจัดจำหน่าย เนื่องจากปัญหาทางเทคนิค

คณะกรรมการประจําสภาประชาชนแห่งชาติจีนจะพิจารณากฎหมายความมั่นคงทางอาหาร ในปี 2021 ซึ่งมีจะข้อบังคับเกี่ยวกับการสูญสียของอาหารที่เกิดขึ้นในกระบวนการการผลิต การจัดเก็บและการจำหน่าย

เรียบเรียงจาก China Focus: China considers anti-food-waste law to ensure food security
NPC reviews draft law on food waste, banning popular eating show