ที่มาภาพ : www.mof.go.th/
ที่ประชุมคณะกรรมการสรรหา ฯ เคาะเลือก “ประธานบอร์ดแบงก์ชาติ” เปิดปูมชีวิตราชการ 22 ปี “สมชัย สัจจพงษ์” อดีตลูกหม้อกระทรวงการคลังมาเต็ง 1
จากปมร้อน “ประธานกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย” ในรอบที่แล้ว นายกิตติรัตน์ ณ ระนอง อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังและอดีตกรรมการผู้จัดการตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยได้รับการคัดเลือก ท่ามกลางกระแสคัดค้านที่มาแรงทั้งจากฝั่งนักวิชาการและอดีตผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทยที่ร่วมลงชื่อคัดค้านและภาคประชาสังคม ขณะที่กระทรวงการคลังหลังได้รับการเสนอชื่อมาเป็นที่เรียบร้อย ได้ยื่นให้สำนักงานกฤษฎีกาตีความ ประเด็นการ “ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง” หรือไม่ ในที่สุดการตีความทำให้นายกิตติรัตน์ขาดคุณสมบัติการเป็นประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย จากปมร้อนที่ก่อนหน้านี้นายกิตติรัตน์ได้เปิดประเด็นกดดันเรื่องลดดอกเบี้ยต่อธนาคารแห่งประเทศไทยมาโดยตลอด รวมทั้งประเด็นอื่นๆที่หลายฝ่ายเกรงว่าจะเกิดการเปลี่ยนแปลงในนโยบายตามมาจึงคลายลง
ล่าสุดเมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2568 มีรายงานข่าวจากกระทรวงการคลังว่า ในวันนี้ เวลา 14.00 น. ดร.สถิตย์ ลิ่มพงศ์พันธุ์ ประธานคณะกรรมการสรรหาบุคคลเข้าดำรงตำแหน่ง ประธานคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย (ประธานบอร์แบงก์ชาติ) ได้เสนอรายชื่อนายสมชัย สัจจพงษ์ อดีตปลัดกระทรวงการคลัง และนายสุรพล นิติไกรพจน์ ศาสตราจารย์ประจำสาขากฎหมายมหาชน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ให้ที่ประชุมคณะกรรมการสรรหา ฯ พิจารณาคัดเลือก หลังจากที่ได้ผ่านขั้นตอนการตรวจคุณสมบัติแล้ว ไม่พบว่าบุคคลที่ถูกเสนอชื่อทั้ง 2 ราย มีคุณสมบัติต้องห้ามตามที่กฎหมายแต่อย่างใด ซึ่งตามขั้นตอนหลังจากที่ประชุมคณะกรรมการสรรหา ฯ ลงมติเห็นชอบผลการคัดเลือกแล้ว ก็ต้องนำรายชื่อส่งให้นายพิชัย ชุณหวชิร รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เสนอที่ประชุมคณะรัฐมนตรีพิจารณาเห็นชอบ และนำชื่อเสนอโปรดเกล้าฯแต่งตั้งเป็นขั้นตอนสุดท้าย สำหรับว่าที่ประธานบอร์ดแบงก์ชาติในช่วงโค้งสุดท้ายของวันนี้ ตัวเต็งยังคงเป็น “สมชัย สัจจพงษ์” อดีตลูกหม้อสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง (สศค.)
ประวัติความเป็นมาของนายสมชัย สัจจพงษ์ อดีตปลัดกระทรวงการคลัง หรือ “อู้” นั้น สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมตอนปลายที่โรงเรียนเซนต์คาเบรียล ก่อนที่สอบ Entrance ติดคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สำเร็จการศึกษาปริญญาตรีเศรษฐศาสตร์เกียรตินิยม สอบชิงทุนรัฐบาลไทยไปศึกษาต่อในต่างประเทศจนจบปริญญาโท Ohio State University ประเทศสหรัฐอเมริกา จากนั้นนายสมชัย ก็ได้รับทุนจาก Ohio State University เรียนต่อจนจบปริญญาเอก สาขาเศรษฐศาสตร์การคลังในปี 2528
หลังสำเร็จการศึกษาจากต่างประเทศ นายสมชัยกลับมาเป็นอาจารย์พิเศษอยู่ประมาณ 10 ปี สอนวิชาเศรษฐศาสตร์ให้กับนิสิต และนักศึกษาระดับปริญญาโทในมหาวิทยาลัยชั้นนำของประเทศหลายแห่ง อาทิ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย เป็นต้น
ปี 2539 นายสมชัย เข้ารับราชการในตำแหน่งหัวหน้าฝ่ายเศรษฐกิจ (เศรษฐกร 4) กองนโยบายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง (สศค.) ช่วงนั้นนายสมชัยมีโอกาสได้ทำงานร่วมกับผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง เก่งๆหลายคน ซึ่งถือเป็น “มันสมอง” หรือ “เสนาธิการ” ของกระทรวงการคลัง อาทิ ดร.อรัญ ธรรมโน อดีตปลัดกระทรวงการคลัง, นายนิพัทธ พุกกะณะสุต และ ดร.สมชัย ฤชุพันธุ์ เป็นต้น
หลังจากประเทศไทยเข้าสู่วิกฤติต้มย้ำกุ้ง ช่วงปลายปี 2540 นายสมชัยถูกย้ายไปเป็นผู้อำนวยการกองนโยบายวางแผนและฟื้นฟูเศรษฐกิจ เป็นหนึ่งในทีมงานเจรจา และยกร่างหนังสือแสดงเจตจำนงค์ (Letter Of Intent) เพื่อขอกู้เงินกับกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) ในสมัยนายธารินทร์ นิมมานเหมินท์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังในขณะนั้น
นายสมชัยนั่งเป็นผู้อำนวยการกองนโยบายวางแผนและฟื้นฟูเศรษฐกิจจนถึงปี 2543 ถูกย้ายไปเป็นผู้อำนวยการกองนโยบายการออมและการลงทุน , ผู้อำนวยการกองนโยบานและวางแผนการคลัง และผู้อำนวยการกลุ่มงานบริหารความเสี่ยงด้านการคลัง จนกระทั่งได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้อำนวยการ สศค. ซึ่งเป็นตำแหน่งเทียบเท่าอธิบดีเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2551
ช่วงที่รับราชการอยู่ที่สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง นายสมชัย มีบทบาทสำคัญในการผลักดันเรื่องปฏิรูปโครงสร้างภาษี และวางรากฐานนโยบายเศรษฐกิจที่สำคัญๆให้กับประเทศหลายเรื่อง อาทิ การนำโครงสร้างภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง มาใช้แทนภาษีโรงเรือนและที่ดินที่บังคับใช้มาตั้งแต่ปี 2475 จัดทำฐานข้อมูล Negative Income Tax เพื่อแก้ปัญหาความยากจนผ่านบัตรสวัสดิการแห่งรัฐในปัจจุบัน รวมทั้งผลักดันให้มีการจัดตั้งกองทุนบำเหน็จบำนาญแห่งชาติ (กบข.), กองทุนการออมแห่งชาติ (กอช.) และกองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา (กยศ.) เพื่อลดช่องว่างการศึกษาและแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำให้กับเด็กไทยได้มีโอกาศเข้าถึงการศึกษา เป็นต้น
จากนั้นที่ประชุม ครม.ก็มีมติเห็นชอบ ย้ายนายสมชัย สัจจพงษ์ ข้ามห้วยมาดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมศุลกากร มีผลตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2552 เป็นต้นมา ช่วงนั้นกรมศุลกากรเริ่มเข้มงวดกวดขัน โดยการออกระเบียบตรวจสอบราคานำเข้ารถหรู (Super Car) และจับกุมขบวนการนำเข้ารถหรูสำแดงราคาต่ำจนพวกเกรย์มาร์เก็ตบางรายไม่สามารถนำเข้ารถหรูมาขายในประเทศได้ ติดค้างอยู่ตามท่าเรือต่างๆ กลายเป็นเรื่องราวใหญ่โตขึ้นมา
วันที่ 1 ตุลาคม 2553 นายสมชัยถูกย้ายมานั่งในตำแหน่งผู้อำนวยการ สำนักงานคณะกรรมการนโยบายรัฐวิสาหกิจ (สคร.) เป็นได้แค่ 1 ปี นายสมชัย ถูกย้ายกลับมานั่งในตำแหน่งผู้อำนวยการ สศค.อีกรอบเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2554
นายสมชัยนั่งอยู่ที่ สศค.ได้ 2 ปีครึ่ง ก็ได้รับการแต่งตั้งกลับไปเป็นอธิบดีกรมศุลกากรรอบที่ 2 เมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2557 หลังจากนายรังสรรค์ ศรีวรศาสตร์ อดีตปลัดกระทรวงการคลัง เกษียณอายุราชการ ภายใต้รัฐบาลพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายสมชัย ซึ่งมีอาวุโสทางราชการสูงสุด จึงได้รับการแต่งตั้งให้เป็นปลัดกระทรวงการคลัง มีผลตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2558 ช่วงนั้นนายสมชัยถูกมองว่ามีสายสัมพันธ์ใกล้ชิดกับพลเอกประยุทธ์ เนื่องจากบังเอิญเป็นเพื่อนร่วมรุ่นในสมัยที่เรียนวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร หรือ “วปอ.รุ่น 50”
นายสมชัย สัจจพงษ์ ดำรงตำแหน่งปลัดกระทรวงการคลังมาได้ 2 ปี 6 เดือน ที่ประชุม ครม.เมื่อวันที่ 10 เมษายน 2561 (รัฐบาลพลเอกประยุทธ์) ก็มีมติเห็นชอบ ให้ย้ายนายสมชัย สัจจพงษ์ ปลัดกระทรวงการคลัง ไปนั่งเลขาสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หรือ “สภาพัฒน์” แทนนายปรเมธี วิมลศิริ เลขาธิการ สศช. ซึ่งถูกย้ายไปดำรงตำแหล่งปลัดกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) ทันทีที่ ครม.มีมติดังกล่าวออก นายสมชัย สัจจพงษ์ ไปราชการในต่างประเทศ ก็ประกาศลาออกจากราชการในตำแหน่งปลัดกระทรวงการคลังผ่าน Group Line สื่อมวลชนสายกระทรวงวการคลัง และกลับมายื่นใบลาออกอย่างเป็นทางการลงวันที่ 11 เมษายน 2561 ตำแหน่งปลัดกระทรวงการคลังก็เลยว่างลง
วันที่ 17 เมษายน 2561 ที่ประชุม ครม.ก็มีมติแต่งตั้งและโยกย้าย นายทศพร ศิริสัมพันธ์ อดีตเลขาธิการสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) มาดำรงตำแหน่งเลขาธิการสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และแต่งตั้งนายประสงค์ พูนธเนศ อธิบดีกรมสรรพากร ขึ้นมาเป็นปลัดกระทรวงการคลัง
ปิดตำนานชีวิตราชการของนายสมชัย สัจจพงษ์ ในช่วง 22 ปีที่ผ่านมา หลังจากลาออกจากราชการ ปี 2561 นายสมชัย ก็มานั่งเป็นประธานกรรมการ บริษัท ไทยประกันภัย จำกัด (มหาชน) บริษัทในเครือข่ายของนายเจริญ สิริวัฒนภักดี ก่อนที่จะถูก คปภ.สั่งปิดกิจการ เพราะพิษโควิด – 19 และยังนั่งเป็นกรรมการอีกหลายบริษัท อาทิ บริษัท เอสโซฟิน จำกัด, บริษัทโปรเช็กเกอร์ จำกัด, บริษัท โปรการาจ จำกัด, บริษัท ศูนย์วิชาการอาคเนย์ จำกัด, บริษัท อาคเนย์มันนี่ จำกัด และประธานกรรมการ บริษัท อาคเนย์มันนี่ รีเทล จำกัด เป็นต้น
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
