เมื่อวันพฤหัสบดี(16 ก.ย.)ที่ผ่านมา
จีนได้ยื่นขอเข้าร่วมความตกลงหุ้นส่วนภาคพื้นแปซิฟิกที่ครอบคลุมและก้าวหน้า (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership: CPTPP)อย่างเป็นทางการ
เป็นการดำเนินการครั้งสำคัญที่ตอกย้ำความมุ่งมั่นของประเทศในการเปิดเสรีการค้าโลก แม้จะได้รับผลกระทบจากการระบาดใหญ่ของโควิด-19 และความพยายามของสหรัฐฯที่มากขึ้น เพื่อโดดเดี่ยวและสกัดการพัฒนาของจีน จากการรายงานของ Global Times
ผู้เชี่ยวชาญให้ความเห็นว่าการประกาศในช่วงดึกของเมื่อคืนนี้มีเป้าหมายเพื่อตอกย้ำบทบาทความเป็นผู้นำของจีนในการค้าโลก ขณะที่เพิ่มแรงกดดันต่อสหรัฐฯ ที่ยังไกลจากการเข้าร่วม Trans-Pacific Partnership (TPP) หรือ ข้อตกลงหุ้นส่วนยุทธศาสตร์เศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก ฉบับแก้ไข ซึ่งเป็นข้อตกลงการค้าระดับภูมิภาคที่ริเริ่มโดยสหรัฐฯ ในยุคอดีตประธานาธิบดีบารัค โอบามา ซึ่งในวงกว้างเชื่อกันว่ามีเป้าหมายเพื่อยับยั้งการผงาดขึ้นของจีน
แถลงการณ์กระทรวงพาณิชย์ (MOFCOM) ที่เผยแพร่ในช่วงดึกเมื่อคืนนี้บนเว็บไซต์ ระบุว่า
รัฐมนตรีกระทรวงพาณิชย์ของจีน นายหวัง เหวินเทา ยื่นคำขอเป็นลายลักษณ์อักษรเพื่อการเข้าร่วม CPTPP กับรัฐมนตรีกระทรวงการค้าและการส่งออกของนิวซีแลนด์ นายดาเมียน โอคอนเนอร์ ซึ่งทำหน้าที่เป็นผู้เก็บรักษาสนธิสัญญา (Treaty Depository Country)
รัฐมนตรีทั้งสองประเทศได้จัดการประชุมทางไกลเพื่อหารือเกี่ยวกับการติดตามผลที่เกี่ยวข้องภายหลังการยื่นเข้าอย่างเป็นทางการของจีน แถลงการณ์ระบุ
CPTPP ซึ่งเป็นข้อตกลงการค้าเสรี 11 ประเทศที่มีผลบังคับใช้ในเดือนธันวาคม 2018 เข้ามาแทนที่ TPP หลังจากที่สหรัฐฯ ถอนตัวในปี 2017 ในช่วงอดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ การเป็นสมาชิกที่มีศักยภาพของจีนจะช่วยยกระดับความร่วมมือทางการค้ากับพันธมิตรของสหรัฐฯ ซึ่งรวมถึงแคนาดา ญี่ปุ่น และออสเตรเลีย ขณะที่สหรัฐฯอยู่ข้างสนาม
ผู้สังเกตการณ์ตั้งข้อสังเกตว่า การประกาศเมื่อวันพฤหัสบดี จีนได้แสดงให้เห็นว่า มีการดำเนินการตามวิสัยทัศน์ CPTPP อย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นอีกก้าวที่ยิ่งใหญ่หลังจากการลงนามในความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership:RCEP)
ในเดือนกุมภาพันธ์ นายเกา เฟิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศ เปิดเผยในงานแถลงข่าวออนไลน์ว่าจีนกำลังดำเนินการศึกษาอย่างจริงจังในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการเข้าร่วม CPTPP และยินดีที่จะเสริมสร้างการแลกเปลี่ยนทางวิชาการกับสมาชิก CPTPP ในปัญหาที่เกี่ยวเนื่องกัน
เกา หลิงอวิ๋น ผู้เชี่ยวชาญจาก Chinese Academy of Social Sciences ในกรุงปักกิ่งกล่าวกับ Global Times ว่า CPTPP ซึ่งเป็นข้อตกลงทางการค้าที่มีมาตรฐานสูง ครอบคลุมหลายด้านมากกว่า RCEP ในบรรดาข้อตกลงการค้าเสรีอื่นๆ ที่จีนได้ลงนาม เช่น ปัญหาด้านแรงงานและสิ่งแวดล้อม
การดำเนินการครั้งนี้ถือเป็นพัฒนาการที่สำคัญของการมีส่วนร่วมของจีนในการกำหนดข้อตกลงการค้าและเศรษฐกิจระหว่างประเทศ และมีแนวโน้มที่จะทำให้จีนมีสถานะที่ดีขึ้นในการตัดสินใจเกี่ยวกับกฎระเบียบการค้าในอนาคต เกากล่าว
นอกจากนี้ ข้อตกลงดังกล่าวยังคาดว่าจะช่วยเสริมความพยายามภายในประเทศที่มีอยู่เดิมในการปฏิรูปและการเปิดประเทศให้ลึกมากขึ้น โดยเฉพาะเมื่อเป็นการผ่อนคลายกฎระเบียบทางการค้าและการลงทุน เกากล่าว
ด้าน RCEP ที่ยังอยู่ในกระบวนการที่หลายประเทศต้องให้สัตยาบันนั้น เป็นข้อตกลงที่เน้นเอเชียเป็นหลัก แต่ CPTPP นั้นมีความครอบคลุมในเชิงภูมิศาสตร์มากกว่า การที่มีแคนาดาและเปรูเป็นสมาชิก หมายความว่า การร่วมได้ขยายวงมิตรในแง่การค้าที่กว้างขึ้น ผู้เชี่ยวชาญด้านการค้าระบุ และมองว่า การประกาศถึงการยื่นเข้าร่วมยังเป็นขยายเสียงทางการเมืองกับประเทศสมาชิก CPTPP
ซ่ง เว่ย นักวิจัยจากสถาบัน Chinese Academy of International Trade and Economic Cooperation ซึ่งเป็นหน่วยงานวิชาการของกระทรวงการคลัง กล่าวว่า การยื่นคำขอเข้าร่วมบ่งบอกถึงจุดยืนที่แน่วแน่ของจีนต่อการเปิดกว้างทางการค้าทั่วโลก แม้ว่าจะมีการกีดกันทางการค้าทั่วโลกเพิ่มขึ้นก็ตามหลังจากการระบาดของโควิด -19
จีนหวังให้ CPTPP นำการค้าโลกและความร่วมมือทางเศรษฐกิจกลับมาสู่ทิศทางเดิม ตอกย้ำถึงความสำคัญของพหุภาคี ซึ่งจะช่วยฟื้นฟูเศรษฐกิจจีนและเศรษฐกิจโลกในยุคหลังโควิด-19
ที่สำคัญกว่านั้น ผู้เฝ้าสังเกตการนานาชาติย้ำว่า ก้าวครั้งล่าสุดของจีนที่จะรักษาความเป็นหุ้นส่วนกับสมาชิก CPTPP อย่างมั่นคง จะทำให้สหรัฐฯ ต้องเผชิญกับแรงกดดันอย่างท่วมท้นอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
การเปลี่ยนแปลงนโยบายการค้าของสหรัฐฯ ยังมีต่อไป แม้ว่าโจ ไบเดน ที่รับตำแหน่งประธานาธิบดีต่อจากทรัมป์จะเพิกเฉยกับแนวคิดนโยบายต่างประเทศที่ดื้อรั้นของทรัมป์ และกลับมาอยู่ในข้อตกลงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในปารีส และกลับเข้าเป็นสมาชิกขององค์การอนามัยโลกอีกครั้ง
นอกจากนี้ยังไม่มีสัญญานว่าฝ่ายบริหารของไบเดนจะพยายามรื้อฟื้นข้อตกลงทางการค้า แคเธอรีน ไท่ ผู้แทนการค้าของสหรัฐฯ ได้เลี่ยงคำถามเกี่ยวกับการกลับเข้าสู่ข้อตกลง TPP ของสหรัฐฯ
ซ่ง ให้ความเห็นว่า สหรัฐฯยิ่งห่างจากคู่ค้าแบบดั้งเดิมมากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งรวมถึงญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ตรงกันข้ามกับทัศนคติที่เปิดกว้างและมองโลกในแง่ดีของจีนต่อ CPTPP
ซ่งกล่าวว่า ขณะที่ข้อตกลงการค้ามีเป้าหมายเพื่อประสานบทบาทของจีนในฐานะผู้มีส่วนสนับสนุนในการบูรณาการการค้าระดับภูมิภาคและระดับโลก ก็หวังว่าความคืบหน้าของข้อตกลงดังกล่าวจะกระตุ้นความร่วมมือระหว่างจีนกับสหรัฐฯ ด้วย
ด้านเกากล่าวว่า แม้จะอยู่ภายใต้แรงกดดันที่มากขึ้นจากจีนในเวทีการค้า แต่ไม่น่าเป็นไปได้ที่สหรัฐจะเข้าร่วมข้อตกลงอีก โดยชี้ว่า การเจาะอุตสาหกรรมในประเทศของสหรัฐฯ อาจซ้ำเติมประเด็นการค้าบริการภายในประเทศของสหรัฐฯ หากมีการเชื่อมโยงกับการค้าอีกครั้ง ซึ่งในที่สุดอาจทำลายความแข็งแกร่งทางเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ที่เน้นความสามารถในการให้บริการเป็นหลัก
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
