จรัล งามวิโรจน์เจริญ Director(CEO Office) Carabao Group
เคยมั้ยครับ ที่เราทำงานกับเพื่อนที่ทำงานซึ่งมีมุมมองความคิดแตกต่างไปจากเรา จนบางครั้งเราก็สงสัยทำไมเค้าถึงคิดอย่างนั้น คนเราแต่ละคนมีประสบการณ์ ได้รับการศึกษาที่แตกต่างกันไป และสั่งสมเป็นแนวความคิด หรือมี mental model ที่แตกต่างกัน เช่น หมอ วิศวกร ศิลปิน มีการมองปัญหาเดียวกันต่างกัน เพราแต่ละคนมี mental model ที่ต่างกัน Charlie Munger (รองประธาน Berkshire Hathaway มือขวาของ Warren Buffett เศรษฐีโลก) เคยบอกว่าการพัฒนานิสัยให้เป็นผู้เชี่ยวชาญในการใช้ model ที่หลากหลายในการมองโลกเป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่คุณสามารถทำได้
การมี mental model ที่หลากหลายช่วยให้เราคิดได้รอบคอบ มองปัญหาได้ครอบคลุมหลายมุม หนึ่งใน mental model ที่อยากแนะนำวันนี้ก็คือ กฎ 80/20 หรืออาจรู้จักในชื่อ Pareto principle (มีความสัมพันธ์กับการกระจายตัวของข้อมูลแบบ power law ในทางสถิติ) หลักการคือ 80% ของผลลัพธ์ที่เราเห็นในสิ่งต่างๆ ในโลกเป็นผลมาจาก 20% ของ input
Pareto principle ถูกคิดค้นโดย Vilfredo Pareto ในปี 1906 และถูกนำมาใช้ในวงการธุรกิจตอนปี 1940 โดยวิศวกรด้าน quality control ชื่อ Joseph M Juran นำมาใช้ในธุรกิจและจุดประกายให้เกิดเป็นหลักการสำคัญของ lean six sigma process
ตัวอย่างที่เราเห็นได้จากสิ่งต่างๆ รอบตัวเรา (เป็นแค่การประเมินคร่าวๆ) เช่น
20% ของประชากร เป็นเจ้าของ 80% ของที่ดิน (อาจไม่ใช่สำหรับประเทศไทย 🙂
80% ของรายได้มาจากลูกค้า 20%
20% ของสินค้าสร้างรายได้ 80%
20% ของประชากรแพร่เป็นคนแพร่เชื่อโรค 80%
การที่เรามีแนวคิดว่าการกระจายตัวของสิ่งที่เรากำลังดู (เช่น สินค้าขายดี รายได้ของสินค้า) ไม่ได้มีการกระจายตัวเท่ากันหมด แต่มีการกระจุกตัวที่เราสามารถตั้งต้นดูที่ 20% ต้นๆ ของประชากรสิ่งที่เราสนใจได้ จะทำให้เราสามารถให้ความสำคัญ การจัดการการทำงาน โดยใช้ทรัพยากรน้อยลงกว่า (ลด waste ในภาษา lean process)ที่จะต้องทำทั้งหมดและสร้างผลลัพธ์ได้เร็วขึ้น
ทุกแนวคิดย่อมมีข้อจำกัด Pareto principle อาจจะช่วยให้เรามีแนวทางในการคิด แต่ก็ต้องมีการตรวจสอบด้วยข้อมูล อย่าเพิ่งหลงชื่ออะไรไปง่ายๆ ในความเป็นจริง 20% อาจจะเป็น 1%, 10% หรือ 50% ก็ได้ งานด้านการดูแลลูกค้าบางทีเป็นงานละเอียดอ่อน ก็อาจต้องดูว่า 80/20 มันเหมาะสมไหมหรืออาจต้องเป็น 90/10 เราต้องใช้วิจารณญาณในการทบทวน มีข้อมูลประกอบรอบด้านเหมือนกับการที่เราต้องเป็นผู้เชี่ยวชาญ mental model หลายๆ อย่างเพื่อจะได้ลดจุดบอดในความคิดของเรา
References
https://fs.blog/2014/11/charlie-munger-mental-toolbox/
https://www.kevin-indig.com/power-laws-and-the-pareto-principle-powerful-ideas/
