ณัฐวุฒิ เผ่าทวี www.powdthavee.co.uk
ในการเลือกตั้งที่จะถึงนี้ เราจะรู้ได้ยังไงว่าเราจะไม่ใช้อารมณ์แทนการใช้เหตุผลในการเลือกพรรคใดพรรคหนึ่งให้เข้าไปเป็นรัฐบาลของเรา
ผมมี litmus test ง่ายๆ ที่สามารถใช้ในการพิสูจน์การตัดสินใจของเราได้นะครับว่าเราจะใช้อารมณ์หรือเหตุผลกันแน่ในการตัดสินใจ
litmus test ง่ายๆ ที่ว่านี้ก็คือ เวลาที่เรากำลังคิดถึงว่า เอ จะเลือกใครดีหนอในการเลือกตั้งที่จะถึงครั้งนี้ เราคิดถึงอะไรก่อนระหว่าง 1) ชื่อของพรรค/คนในพรรคนั้นๆ และ 2) เป้าหมายหรือปัญหาสังคมที่เราแคร์ที่ต้องการรัฐบาลเข้ามาพัฒนา
ถ้าคุณคิดถึง 1) ก่อน โอกาสที่การตัดสินใจของคุณว่าคุณควรจะเลือกพรรคไหนดีมักจะมาจากความรู้สึกหรืออารมณ์ของคุณมากกว่าเหตุและผล
และถ้าคุณคิดถึง 2) ก่อน โอกาสที่การตัดสินใจของคุณว่าคุณควรจะเลือกพรรคไหนดีมักจะมาจากเหตุและผลมากกว่าความรู้สึกและอารมณ์ของคุณ
ทำไมน่ะเหรอครับ
ทั้งนี้ก็เป็นเพราะว่า ถ้าสิ่งที่คุณคิดถึงเป็นสิ่งแรกเวลาที่คุณกำลังคิดว่าจะเลือกพรรคไหนดีคือชื่อของพรรค (อย่างเช่นพรรคประชาธิปัตย์ หรือพรรคเพื่อไทย) หรือชื่อของคนในพรรค (อย่างเช่น คุณอภิสิทธิ์ หรือคุณหญิงสุดารัตน์) โอกาสที่คุณได้ทำการปักใจไปแล้วกับพรรคที่คุณอยากจะเลือกก็มักจะมีค่าที่ค่อนข้างจะสูงพอสมควร ทั้งนี้ก็เป็นเพราะว่าวิธีการใช้ heuristic หรือการคิดทางลัดในกระบวนการคิดถึงชื่อของพรรคที่คุณชอบ (หรือเกลียด) ได้ทันทีที่คุณคิดถึงการเลือกตั้งนั้นมักจะมาจากอารมณ์และความรู้สึกล้วนๆ —เพราะในกระบวนการคิดถึงชื่อของพรรคหรือคนในพรรคที่คุณชอบ (หรือเกลียด) นั้นมักจะมาจากการตัดสินใจเร็วๆ แบบออโตเมติก หรือที่เรียกกันว่าการคิดแบบ system 1 มากกว่า— และถ้าสมมติว่าผมถามคุณต่อว่า “ทำไมคุณถึงอยากจะเลือกพรรคที่คุณอยากจะเลือก” โอกาสที่คุณจะ rationalize ตัวเลือกของคุณโดยการมองหาแต่เหตุผลที่รองรับการตัดสินใจของคุณ (และในเวลาเดียวกัน มองข้ามหรือ reject เหตุผลที่ไม่รองรับการตัดสินใจของคุณ) ก็จะสูงตามๆ กันไป
ในทางกลับกัน แทนที่คุณจะนึกถึงชื่อของพรรคหรือคนในพรรคก่อนเป็นอันดับแรกเวลาที่คุณคิดถึงการเลือกตั้ง คุณกลับนึกถึงเป้าหมายหรือปัญหาสังคมที่คุณแคร์ที่สุด ปัญหาที่คุณต้องการรัฐบาลเข้ามาพัฒนามากที่สุด โอกาสที่การตัดสินใจของคุณมาจากการใช้เหตุผลมากกว่าอารมณ์ก็จะค่อนข้างสูง
ทำไมนะเหรอครับ
โอเค สมมติว่าคุณแคร์เรื่องการศึกษามากที่สุดในปัญหาที่มีในสังคมของเรา แล้วสมมติอีกว่าคุณนึกถึงปัญหานี้เป็นสิ่งแรกเวลาที่คุณคิดถึงการเลือกตั้งละก็ ขั้นตอนต่อไปในการตัดสินใจของคุณก็คือการนำนโยบายการศึกษาของแต่ละพรรคมาทำการเปรียบเทียบกันดู และด้วยเหตุผลที่คุณแคร์ในเรื่องการศึกษาที่สุด ตัวเลือกที่ดีที่สุดของคุณก็คือพรรคการเมืองที่มีนโยบายการศึกษาที่คุณชอบที่สุด และคุณอาจจะพบว่าพรรคที่มีนโยบายการศึกษาที่ดีที่สุดในความคิดของคุณอาจจะไม่ใช่พรรคเดียวกันกับพรรคการเมืองที่คุณคิดถึงเป็นอันดับแรกถ้าการตัดสินใจของคุณมาจากอารมณ์มากกว่าเหตุผล
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
