ข่าวจากหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ฉบับวันเสาร์ที่ 14 เมษายน 2555 หน้า 3 รายงานว่า “…จัดเต็ม ในฉากพิธีบายศรีสู่ขวัญ แฝงนัย “แก้กรรม” ให้อดีตนายกฯ ทักษิณ ชินวัตร ที่เริ่มจากการตีฆ้องใหญ่ 9 ครั้ง เอาฤกษ์เอาชัย ถวายสังฆทานชุดใหญ่ พระสงฆ์ทั้งจากประเทศไทย ประเทศลาว จำนวน 129 รูป สวดชยันโต…โปรดโปร่งโล่งสบาย อย่างน้อยโดยผลทางใจ พิธีบุญก็น่าจะส่งกุศลให้พ้นเคราะห์ พ้นโศกในเร็วตามความเชื่อของคนที่ชอบพูดเรื่องกฏแห่งกรรม”
นี่เป็นตัวอย่างระดับประเทศ “กรรม” แก้ได้..
เมื่อความเข้าใจของคนในสังคมถูกทำให้เชื่อกันว่า การทำบุญจะทำให้ชีวิตของพวกเขาดีขึ้น ตำแหน่งหน้าที่การงานจะเจริญก้าวหน้า ครอบครัวจะอยู่เย็นเป็นสุข และบุญบารมีที่เราทำหรือสะสมเอาไว้ในชาตินี้จะตามส่งผลให้เราไปอยู่ในภพภูมิที่ดีในชาติหน้าก็เป็นได้ แต่ในขณะที่ไม่มีใครสามารถอธิบายถึงชาติหน้าของมนุษย์ได้ ทุกคนก็เฝ้าหวังว่าจะได้นำกุศลผลบุญนี้นำพาไปอยู่ในที่ที่สุขสบาย
การทำความดีเพื่อละเว้นจาการทำบาปทั้งปวง จึงถูกเปลี่ยนให้เป็นการ (เร่ง) ทำบุญเพื่อให้มีชีวิตที่ดีขึ้นของผู้คน ความเข้าใจเหล่านี้จึงมีผลต่อพฤติกรรมการเข้าวัดของผู้คนในสังคมปัจจุบันไปโดยปริยาย วัดจึงเนรมิตบริการที่ครบวงจรเป็นหนึ่งเดียว เหมือนซูเปอร์มาเก็ตที่สามารถเลือกของทุกอย่างได้ดั่งใจ มาที่เดียวได้สินค้าและบริการครบ วัดจึงเติมเต็มบริการ “พิธีกรรม” เพื่อตอบสนองความต้องการให้กับผู้คนที่มุ่งหวังจะทำบุญให้เยอะ ทำให้มากที่สุด ทำบุญเพื่อเพิ่มบุญของตนเอง
“พิธีกรรม” เป็นเพียงส่วนหนึ่งของกระบวนการแก้กรรม เมื่อความเชื่อว่าทำพิธีกรรมแล้วจะล้างความชั่วความไม่ดีได้ จึงนำมาสู่ธุรกิจให้บริการทำบุญครบวงจรแบบสำเร็จรูป
แน่นอนว่าวัดต้องปรับวิถีของวัดให้เข้ากับวิถีชีวิตของผู้คนในสังคม แต่ละวัดจึงต้องสร้างจุดเด่นของตนเองออกมา เพื่อโฆษณาให้สาธารณชนได้รับรู้เรื่องราวและความน่าสนใจของวัด ทำให้ผู้คนเกิดความกระตือรือร้นต้องการที่จะเดินทางมาทำบุญ ณ วัดนั้นๆ การเพิ่มวิธีการหรือรูปแบบการทำบุญให้หลากหลาย แตกต่าง ให้น่าสนใจมากยิ่งขึ้น เป็นอีกกลยุทธ์หนึ่งที่ทำให้ผู้แสวงหาบุญเหล่านั้นเข้าวัดเพียงแห่งเดียว คุณจะสามารถทำบุญได้ครบทุกอย่าง
จากการลงพื้นที่สำรวจข้อมูล วัดบัวขวัญ เป็นวัดอารามหลวง จ.นนทบุรี นับเป็นวัดที่ให้บริการการทำบุญที่ครบวงจรแห่งหนึ่ง เพราะเมื่อเราก้าวเข้าไปในวัดแห่งนี้มีบริการมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการทำบุญปิดทองฝังลูกนิมิต การไหว้พระทำบุญ การทำบุญไถ่ชีวิตโค กระบือ การทำบุญโลงศพ ต่อชะตาชีวิต การทำบุญบริจาคเงินให้กับทางวัด การทำบุญเพื่อบำรุงการศึกษา รวมทั้งการสักการะเทพเจ้าอื่นๆ เป็นต้น
ธุรกิจทำบุญจึงค่อนข้างเฟื่องฟู วัดได้จัดเตรียมสินค้าและบริการที่เกี่ยวข้องกับการทำบุญที่ได้กล่าวมาในข้างต้นไว้ให้กับบรรดาผู้แสวงบุญทั้งหลาย เช่น เราจะเห็นได้จากจำนวนถังสังฆทานที่ผู้ทำบุญได้นำมาถวายเป็นจำนวนมาก ทางวัดจึงนำถังสังฆทานเหล่านี้มาวียนขายให้กับผู้ที่ต้องการทำบุญต่อไป เพียงแค่นำเงินมาบริจาคและหยอดใส่ตู้บริจาคที่ทางวัดจัดเตรียมให้ตามกำลังศรัทธา หรือตามตัวเลขที่ป้ายบอกไว้
หรือแม้กระทั่งดอกไม้ (ด้วยสภาพที่เหี่ยวเฉาที่ทำให้รู้สึกได้ว่าถูกใช้งานมากอย่างหนักทั้งวัน)ถูกนำมาวางไว้ตามหน้าพระพุทธรูปหรือเทพต่างๆ โดยจะมีตู้รับบริจาคเพื่อให้ผู้ทำบุญนำไปสักการะ จากจำนวนของพระพุทธรูป สิ่งศักดิ์สิทธิ์ รูปปั้นเทพเจ้าทั้งหลายที่มีหลายองค์และถูกตั้งอยู่ในหลากหลายพื้นที่ภายในวัด เพื่อให้ผู้ที่ต้องการได้สักการะสิ่งที่ตนเองนับถือ ตามความเชื่อหรือต้องการเสริมบุญบารมีที่แตกต่างกัน
ตู้บริจาคค่าธูปเทียนค่าดอกไม้มีในทุกๆ จุด ยังไม่นับรวมตู้รับบริจาคต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในพื้นที่เหล่านั้น ตั้งแต่ตู้รับบริจาคเพื่อทำนุบำรุงหรือสร้างพระอุโบสถ ตู้รับบริจาคบำรุงการศึกษา เนื่องจากวัดแห่งนี้ก็มีโรงเรียนสำหรับสามเณรตั้งอยู่ภายในวัดด้วย
และที่แปลกตาไปกว่านั้น เราจะได้พบกับตู้บริจาคอัตโนมัติ ที่พร้อมส่งบุญให้กับผู้ร่วมบริจาคในรูปแบบต่างๆ ทั้งมีรูปเหมือนพระเกจิอาจารย์ดังตั้งอยู่ในตู้ เปรียบเสมือนว่าเราได้ทำบุญให้กับพระอาจารย์เหล่านั้นด้วย หรือมีพระพุทธรูปปางต่างๆ ที่ตั้งอยู่ในตู้ในเราหยอดเหรียญลงไป แล้วจะมีไฟวิ่ง ซึ่งเป็นสิ่งที่แปลกตาสำหรับผู้บริจาค
จากการบอกเล่าของผู้ที่เคยทำบุญที่วัดบัวขวัญกล่าวว่า “เมื่อสองปีที่แล้ววัดแห่งนี้ยังไม่มีอะไรเลย แต่เมื่ออาจารย์ลักษณ์ (อาจารย์ลักษณ์ เรขานิเทศ เจ้าของฉายา “โหรฟันธง”) ได้รับความนิยม และเข้ามาร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างวัตถุมงคลกับวัดนี้ วัดบัวขวัญจึงเป็นที่รู้จักของคนทั่วไป และเริ่มที่จะปรับปรุงการให้บริการทำบุญที่ครบวงจรมากขึ้นจนเท่าที่เห็นในปัจจุบัน”
ในสังคมปัจจุบันที่เชื่อเรื่องดวงชะตา ศาสตร์แห่งการทำนายทายทักให้ความนับถือ อาจารย์ลักษณ์เป็นหนึ่งในบรรดาหมอดูที่มีชื่อเสียง มีส่วนร่วมในการวางกลยุทธ์โฆษณาและร่วมสร้างวัตถุมงคลร่วมกับวัด
และยังมีสัปเหร่อไฮโซที่โด่งดังในเรื่องของความร่ำรวย การใช้ชีวิตที่หรูหรา แต่ยังคงยึดอาชีพสัปเหร่อ ที่ได้รับความสนใจจากรายการโทรทัศน์ ติดต่อให้ไปออกหลายรายการด้วยกัน
นับเป็นตัวละครสำคัญที่ช่วยสร้างชื่อของวัดให้เป็นที่รู้จักและดึงดูดคนเข้าวัดได้มากขึ้น
จากการสำรวจชี้ให้เห็นว่า วัดยังจำเป็นต้องใช้กลยุทธการตลาด เพื่อดึงดูดให้ผู้คนในสังคมที่โหยหาซึ่งบุญ บารมี เข้ามาทำบุญ บางคนอาจจะมองว่ามันเป็นเพียงการทำบุญเพื่อทำนุบำรุงวัดและสืบทอดพระพุทธศาสนา แต่ในทางกลับกัน การไหว้พระ ไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ผู้ไหว้จะต้องมีเงินเป็นปัจจัยหลักในการสักการะ และจำนวนเงินที่คนหนึ่งจะเสียไปต่อการเข้ามาทำบุญ ณ วัดหนึ่ง มีคนเคยตั้งคำถามและคิดคำนวณกับยอดเงินนั้นไหมว่า การเข้าวัดทำบุญแต่ละครั้งนั้นต้องใช้เงินจำนวนเท่าไหร่ และทางวัดเองมีรายรับเท่าไหร่ต่อเดือนต่อปี และวัดจำเป็นต้องระดมทุนเข้าวัดมากมายเพื่ออะไร เพราะทั้งธุรกิจงานศพ ธุรกิจทำบุญ ต่างสร้างรายได้เข้าวัดจำนวนมาก
อย่างไรก็ตาม ด้วยบริการต่างๆ ของวัดเช่นนี้อาจจะถูกมองว่าวัดนำเอาความศรัทธา ความเชื่อของผู้คน ไปผูกโยงไว้กับศาสนาและระบบทุนนิยม วัดให้บริการเกินความจำเป็นหรือไม่ ไม่ว่าจะเป็นวัตถุมงคลที่มีหลากหลาย การเอาตู้โชว์ออกมาตั้งให้หยอดเหรียญอย่างจริงจัง พิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับพุทธศาสนาทุกอย่างจะต้องแลกมาด้วยเงิน ทุกอย่างมีราคาค่างวด
ไม่มีของฟรีในสังคมทุนนิยมและในวัดอีกต่อไป
นอกจากพระพุทธรูปและเทพเจ้าต่างๆ แล้ว ภายในวัดบัวขวัญก็จะมีศาลาขายวัตถุมงคลที่มีหมอดูชื่อดังอย่าง “อาจารย์ลักษณ์ฟันธง” ที่ร่วมกับทางวัดสร้างขึ้นมา ให้ผู้สนใจได้เช่านำไปสักการะ วัตถุมงคลเหล่านี้มีหลายรูปแบบ หลายอิทธิฤทธิ์ และหลายราคาตามลำดับ
จากการสอบถาม ผู้ที่มีหน้าที่ขายวัตถุมงคลกล่าวว่า “วัดบัวขวัญนี้มีศาลาทั้งหมด 5 ศาลา ทางวัดได้จัดให้อาจารย์ลักษณ์ 2 ศาลา เพื่อให้เช่าวัตถุมงคลและจัดตั้งรูปปั้นของเทพต่างๆ ที่เชื่อกันว่าจะเสริมบุญบารมีของผู้คนในราศีเกิดต่างๆ เมื่อผู้คนได้มากราบไหว้เทพเหล่านี้ก็จะได้บุญและมีความโชคดีกลับติดตัวออกไป”
จากการสำรวจเห็นถึงมีผู้คนที่เข้าไปกราบไหว้หรือเช่าบูชาวัตถุมงคลต่างๆ จำนวนมาก ประกอบกับแรงพลังศรัทธาที่ผู้คนมีต่ออาจารย์ลักษณ์จึงเพิ่มความน่าสนใจและความเชื่อว่า ถ้าเราทำตามสิ่งที่อาจารย์ลักษณ์บอกกล่าว ซึ่งมีวีดิทัศน์ของอาจารย์ลักษณ์เปิดอยู่ในศาลานั้นด้วย ก็เป็นสิ่งที่จูงใจให้คนเชื่อถือ ในส่วนของราคาในการเช่าวัตถุมงคลเหล่านั้นก็จะเริ่มต้นที่หลักร้อยบาทเป็นต้นไป
อย่างไรก็ตาม นอกจากเป็นที่รู้จักในเรื่องการทำบุญครบวงจรแล้ว วัดบัวขวัญยังมีเมรุที่ทันสมัยแห่งหนึ่งของประเทศไทย นำเข้ามาจากต่างประเทศ เป็นเมรุที่ไม่ปล่อยมลพิษสู่อากาศ
จากการพูดคุยที่วัดบัวขวัญแห่งนี้ สัปเหร่อไฮโซได้แสดงความคิดเห็นในเรื่องของรูปแบบการทำบุญของคนไทยในปัจจุบันว่า “ผมไม่ได้มองในเรื่องของการทำบุญบนธุรกิจภายในวัดแต่อย่างใด ใครคิดหรือปฏิบัติอย่างไร ผมเชื่อว่าก็จะได้สิ่งเหล่านั้นตอบแทน ใครคิดหรือทำดี ความดีก็จะสนองกลับ ใครคิดหรือทำชั่วความชั่วก็จะสนองกลับ แต่การกระทำของทางวัด ผมมองในเรื่องของการเรียกผู้คนในสังคมให้เข้าวัด ในปริมาณที่มากกว่าในอดีต วัดจะได้อยู่รอด พุทธศาสนาจะดำรงอยู่นานแสนนาน ตราบใดที่ยังคงมีพุทธศาสนิกชนเข้าวัดสืบทอดหลักปฏิบัติเหล่านี้ ไม่ว่าจะในรูปแบบใดก็ตาม”
ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง
