Hesse004
หากว่ากันตามตรง เรารู้จักภาพยนตร์จาก สปป.ลาว กันน้อยมากๆ เรื่องล่าสุดที่พอจำได้เกี่ยวกับหนัง สปป.ลาว คือ สะบายดี หลวงพระบาง (2008) หนังร่วมทุนสร้างระหว่างไทยและ สปป.ลาว
ภาพยนตร์จาก สปป.ลาว ที่ออกฉายต้องได้รับการอนุญาตให้ถ่ายทำและเผยแพร่จาก “กรมฮูบเงา” ที่ดูแลเรื่องความเหมาะสมของเนื้อหาภาพยนตร์
… ปัจจุบันหนังจาก สปป.ลาว ถูกผลิตโดยบริษัท Lao Art Media บริษัทยักษ์ใหญ่ในอุตสาหกรรมบันเทิงของประเทศลาว
ภาพยนตร์ลาวเรื่องล่าสุดที่เพิ่งสตรีมผ่าน Netflix คือ บ่มีวันจาก (2019) หรือ The Long Walk หนังดราม่า ไซไฟ ทริลเลอร์ ที่ได้รับคำชื่นชมอย่างมากจากนักวิจารณ์ภาพยนตร์

The Long walk ผลงานการกำกับของ Mattie Do ผู้กำกับหญิงคนแรกของ สปป.ลาว Mattie เกิดในครอบครัวชาวลาวอพยพที่ย้ายไปตั้งรกรากที่ลอสแอนเจลิส สหรัฐอเมริกา
หนังของ Mattie Do นับว่าน่าสนใจตรงที่สื่อสารให้เห็นถึงรากเหง้าความคิดของชาวลาว ซึ่งยึดโยงกับศรัทธาและความเชื่อทางศาสนาพุทธและโลกวิญญาณ โดยเฉพาะการเวียนว่ายตายเกิด การไปผุดไปเกิด
อย่างไรก็ดี ความคูล เท่ของหนังเรื่องนี้ คือ เล่าเรื่องสลับไปสลับมา ระหว่างโลกปี ค.ศ. 2015 กับโลกปี ค.ศ. 2065 ที่ดำเนินไปโดยตัวละครลุงคนหนึ่ง เด็กคนหนึ่ง และวิญญาณหญิงสาวตนหนึ่ง

การดำเนินเรื่องด้วยวิธีการตัดกลับไปกลับมา ภายใต้ทฤษฎี time looper1 หรือ time travel ที่มีวิญญาณหญิงสาวพาผ่านกาลเวลาไปนั้น ทำให้นึกถึงหนังฝรั่งหลายเรื่องทั้ง Click (2006) และ Six Sense (1999)
บ่มีวันจาก ยังแสดงถึงจินตนาการอันลึกล้ำของผู้เขียนบท Christopher Larsen สามีของ Mattie Do ทั้งคู่ถ่ายทอดความเชื่อเกี่ยวกับผีสาง วิญญาณผ่านโลกที่เจริญทางวัตถุแบบล้ำสมัย
โลกปี 2065 เราได้เห็นการฝังไมโครชิปไว้ที่แขนตัวเอง เราสามาถรู้เวลาเพียงแค่ยกแขนขึ้นมาดูโดยไม่ต้องสวมนาฬิกาข้อมือ เราสามารถโอนเงินผ่านไมโครชิปที่ฝังไว้บนแขนโดยหยิบโทรศัพท์มาสแกน QR code ที่ผิวหนังเรา
นอกจากนี้ “บ่มีวันจาก” ทำให้เราเห็นประเด็นการเคารพความเท่าเทียมทางเพศหรือ gender equality ซึ่งเป็นเรื่องน่าชื่นชมอย่างยิ่ง สะท้อนภาพสังคมลาวยุคใหม่ที่เปิดรับเรื่องนี้อย่างใจกว้าง
หนังแนวพุทธไซไฟ ยังมีให้ดูได้อีกจากหนังเรื่อง Karmalink (2021) หนังสัญชาติกัมพูชา ผลงานกำกับของ Jake Wachel ที่ว่าด้วยเรื่องปรัชญาแบบพุทธบวกกับความก้าวหน้าของ Nano Technology
อย่างไรก็ดี แม้โลกวัตถุจะเจริญ ก้าวหน้า พัฒนาไปไกลมากก็ตาม ศรัทธา ความเชื่อเรื่องโลกวิญญาณยังเป็นของคู่โลกเรา แม้เวลาผ่านไปถึงปี 2065 หรือ พ.ศ. 2608 แล้ว เรื่องวิญญาณติดตามคนยังมีให้เราเห็นอยู่

หากมองไปในแง่พุทธปรัชญา “บ่มีวันจาก” สะท้อนเรื่องกฎแห่งกรรม วัฏสงสาร การเวียนว่ายตายเกิด ที่มนุษย์เราตั้งคำถามกันมาตั้งแต่สมัยก่อนพุทธกาล
การเดินทางของโลกวิญญาณเปรียบเสมือน long walk ที่เป็นเส้นทางอันยาวไกล ซึ่งหากเราเชื่อว่าตายแล้วไม่สูญ… แน่นอนว่า โลกหลังความตาย คือ การเดินทางยาวไกลไปสู่ภพภูมิใหม่ที่เป็นอีกโลกหนึ่ง หรือเราอาจกลับมาใหม่บนโลกใบเดิม แต่เปลี่ยนรูปแบบไป
นอกจากนี้ บ่มีวันจาก ยังตั้งคำถามชวนคิดว่า “หากเราย้อนเวลากลับไปเปลี่ยนแปลงอดีตได้ เราแน่ใจแล้วหรือว่า อดีตที่เราอยากกลับไปเปลี่ยนแปลงนั้น มันจะดีขึ้นกว่าเดิม”
หมายเหตุ: 1. ผู้สนใจโปรดอ่านบทวิเคราะห์เรื่องนี้จากบทความของ กษาปณ์ หาญดิฐกุล