ThaiPublica > เกาะกระแส > 14 ปีศาลปกครอง มีคดีฟ้องร้อง 104,673 คดี พิจารณาเสร็จ 83,223 คดี “มหาดไทย-คมนาคม-เกษตร” ถูกฟ้องมากสุด

14 ปีศาลปกครอง มีคดีฟ้องร้อง 104,673 คดี พิจารณาเสร็จ 83,223 คดี “มหาดไทย-คมนาคม-เกษตร” ถูกฟ้องมากสุด

6 มีนาคม 2015


วันที่ 6 มีนาคม 2558 ศาลปกครอง โดย ดร.หัสวุฒิ วิฑิตวิริยกุล ประธานศาลปกครองสูงสุด พร้อมด้วย นายไพโรจน์ มินเด็น ตุลาการหัวหน้าคณะศาลปกครองชั้นต้นประจำศาลปกครองสูงสุด โฆษกศาลปกครอง และนายวชิระ ชอบแต่ง ตุลาการหัวหน้าคณะศาลปกครองกลาง รองโฆษกศาลปกครอง ร่วมแถลงข่าวต่อสื่อมวลชน เนื่องในโอกาสครบรอบ 14 ปีศาลปกครอง ซึ่งตรงกับวันที่ 9 มีนาคม 2558 เพื่อแถลงผลการดำเนินงานปี 2557 ที่ผ่านมา และทิศทางการดำเนินงานของศาลปกครองในปีต่อไป

14 ปี ศาลปกครอง รับคดีทั้งหมด 104,673 คดี

จำนวนคดีศาลปกครอง_3

สถิติคดีปกครองในภาพรวมตั้งแต่เปิดทำการจนถึงวันที่ 31 มกราคม 2558 มีคดีเข้าสู่การพิจารณาของศาลปกครอง จำนวนทั้งสิ้น 104,673 คดี เป็นคดีรับเข้าของศาลปกครองสูงสุด จำนวน 27,689 คดี คดีรับเข้าของศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 76,984 คดี พิจารณาคดีแล้วเสร็จ จำนวน 83,223 คดี คิดเป็น ร้อยละ 79.51 ของคดีรับเข้า ทำให้ศาลปกครองมีคดีคงค้าง จำนวน 21,450 คดี คิดเป็นร้อยละ 20.49 ของคดีรับเข้า เป็นคดีคงค้างของศาลปกครองสูงสุด จำนวน 9,107 คดี คิดเป็นร้อยละ 42.46 และเป็นคดีคงค้างของศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 12,343 คดี คิดเป็นร้อยละ 57.54 ในจำนวนคดีที่พิจารณาแล้วเสร็จ จำแนกเป็นคดีทั่วไป จำนวน 79,901 คดี คดีสิ่งแวดล้อม จำนวน 2,941 คดี และคดีแผนกบริหารงานบุคคล จำนวน 381 คดี

สำหรับในปี 2557 ที่ผ่านมา ศาลปกครองรับคดีเข้าสู่กระบวนวิธีพิจารณาคดี จำนวน 8,949 คดี ในจำนวนนี้เป็นคดีของศาลปกครองสูงสุด จำนวน 2,576 คดี และเป็นคดีของศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 6,373 คดี เมื่อนำมารวมกับคดีที่อยู่ระหว่างการพิจารณาของศาลปกครอง ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2556 จำนวน 20,618 คดี จึงมีคดีที่ตุลาการศาลปกครองต้องดำเนินกระบวนวิธีพิจารณาคดีปกครองในปี 2557 รวมทั้งสิ้น 29,567 คดี

เร่งพิจารณาคดีเพื่อ “เยียวยาความเดือดร้อน” ของสังคมไทย

จำนวนคดีศาลปกครอง_2

สำหรับจำนวนคดีแล้วเสร็จของศาลปกครองสูงสุดและศาลปกครองชั้นต้นตั้งแต่เปิดทำการจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2557 ในปี 2557 ตุลาการศาลปกครองสามารถพิจารณาคดีได้แล้วเสร็จ จำนวน 8,455 คดี ลดลงจากปี 2556 เล็กน้อย ในจำนวนนี้เป็นคดีแล้วเสร็จของศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 6,471 คดี และเป็นคดีแล้วเสร็จของศาลปกครองสูงสุด จำนวน 1,984 คดี

โดยในส่วนของศาลปกครองชั้นต้นนั้น ตุลาการศาลปกครองชั้นต้นสามารถพิจารณา “คดีที่รับเข้าในปี 2554 และปีก่อนหน้า” ที่ประธานศาลปกครองสูงสุดกำหนดให้เป็น “คดีนโยบาย” ได้แล้วเสร็จ จำนวน 1,081 คดี ส่งผลให้คดีที่รับเข้าในปี 2554 และปีก่อนหน้าคงเหลือเพียง 773 คดี คิดเป็นร้อยละ 6.34 ของคดีคงค้างของศาลปกครองชั้นต้น และทำให้สัดส่วนของคดีที่พิจารณาได้แล้วเสร็จภายในกรอบเวลามาตรฐาน (ภายใน 2 ปี) เทียบกับคดีที่พิจารณาได้แล้วเสร็จทั้งหมดในปี 2557 ของศาลปกครองชั้นต้นอยู่ที่ร้อยละ 69.29

คดีที่แล้วเสร็จในปี 2557 ของศาลปกครองสูงสุดนั้น ตุลาการศาลปกครองสูงสุดสามารถพิจารณาคดีที่คู่กรณีอุทธรณ์คำพิพากษา/คำสั่งของศาลปกครองชั้นต้นมายังศาลปกครองสูงสุดได้แล้วเสร็จ จำนวน 1,930 คดี และพิจารณาคดีซึ่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 ตามมาตรา 9 มาตรา 10 และมาตรา 11 (1), (2) และ (3) กำหนดให้เป็นอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองสูงสุด และให้ยื่นฟ้องคดีต่อศาลปกครองสูงสุดโดยตรง (คดีฟ้องตรง) ได้แล้วเสร็จ จำนวน 54 คดี ส่งผลให้นับตั้งแต่เปิดทำการจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2557 มีจำนวนคดีที่ศาลปกครองสูงสุดสามารถยุติข้อพิพาททางปกครอง จำนวนทั้งสิ้น 18,566 คดี และมีคดีคงค้าง จำนวน 8,926 คดี

คดี “แผนกคดีสิ่งแวดล้อม”

นับตั้งแต่ศาลปกครองเปิดทำการเมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2544 จนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2553 รวม 10 ปี มีประชาชนนำคดีที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมมายื่นฟ้องต่อศาลปกครองอย่างต่อเนื่อง โดยคดีกลุ่มนี้เป็นคดีที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ จำเป็นต้องได้รับการคุ้มครองชั่วคราวและเยียวยาความเดือดร้อนอย่างทันท่วงที ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศ สังคม เศรษฐกิจ และสาธารณชนในวงกว้าง จึงทำให้มีประชาชนได้รับความเดือดร้อนและนำคดีมายื่นฟ้องต่อศาลปกครองคราวละเป็นจำนวนมาก

ด้วยเหตุนี้ ศาลปกครองจึงได้จัดตั้งแผนกคดีสิ่งแวดล้อมขึ้น และเปิดทำการเมื่อวันที่ 2 สิงหาคม 2554 เพื่อพิจารณาพิพากษาคดีที่อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองและเกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมให้แล้วเสร็จโดยเร็ว ทันต่อการป้องกันผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น และแก้ไขเยียวยาความเดือดร้อนหรือเสียหายแก่คู่กรณี รวมทั้งเป็นประโยชน์แก่การบริหารราชการแผ่นดินของรัฐ

โดยในปี 2557 ที่ผ่านมา มีคดีเข้าสู่การพิจารณาของแผนกคดีสิ่งแวดล้อม จำนวน 265 คดี เป็นคดีรับเข้าของศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 157 คดี และเป็นคดีรับเข้าของศาลปกครองสูงสุด จำนวน 108 คดี รวมมีคดีที่รับเข้าสู่การพิจารณาของแผนกคดีสิ่งแวดล้อม นับตั้งแต่เปิดแผนกคดีจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2557 จำนวนทั้งสิ้น 5,131 คดี

ในจำนวนนี้เป็นคดีที่มีผลกระทบต่อประชาชนจำนวนมาก จำนวน 3,827 คดี คิดเป็นร้อยละ 74.59 ของคดีรับเข้าของแผนกคดีสิ่งแวดล้อม โดยศาลปกครองสามารถพิจารณาคดีกลุ่มนี้ได้แล้วเสร็จ จำนวน 2,322 คดี คิดเป็นร้อยละ 69.67 และทยอยแล้วเสร็จเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

โดยมีคดีที่ยังอยู่ระหว่างการพิจารณา จำนวน 1,505 คดี เป็นกรณีพิพาทซึ่งเกิดจากเหตุมหาอุทกภัยในปลายปี 2,554 จำนวน 596 คดี (ประชาชนนำคดีมายื่นฟ้องต่อศาลปกครองในปี 2555 และปี 2556) และเป็นกรณีพิพาทซึ่งเกิดจากการเปิดทำการสนามบินสุวรรณภูมิ จำนวน 909 คดี (ประชาชนนำคดีมายื่นฟ้องต่อศาลปกครองในปี 2556)

สำหรับผลการพิจารณาคดีของแผนกคดีสิ่งแวดล้อมในปี 2557 นั้น ตุลาการศาลปกครองพิจารณาคดีได้แล้วเสร็จ จำนวน 773 คดี เป็นคดีแล้วเสร็จของศาลปกครองสูงสุด จำนวน 59 คดี และเป็นคดีแล้วเสร็จของศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 714 คดี รวมมีคดีที่ศาลปกครองพิจารณาได้แล้วเสร็จนับตั้งแต่เปิดแผนกคดีสิ่งแวดล้อมจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2557 จำนวนทั้งสิ้น 2,907 คดี คิดเป็นร้อยละ 56.67 ของคดีรับเข้าของแผนกคดีสิ่งแวดล้อม และมีคดีคงค้าง ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2557 จำนวน 2,224 คดี

คดีบริหารงานบุคคล

นอกจากคดีสิ่งแวดล้อม ซึ่งมีผลกระทบต่อระบบนิเวศ สังคม เศรษฐกิจ และสาธารณชนในวงกว้าง และจำเป็นต้องได้รับการคุ้มครองชั่วคราวและเยียวยาความเดือดร้อนอย่างทันท่วงทีแล้ว ยังมีคดีปกครองอีกประเภทหนึ่งที่มีผู้ฟ้องคดีต่อศาลปกครองเป็นจำนวนมาก และจำเป็นต้องได้รับการคุ้มครองชั่วคราวและเยียวยาความเดือดร้อนอย่างทันท่วงทีเช่นเดียวกัน คือ คดีที่เกี่ยวกับการบริหารงานบุคคลและความผิดทางวินัย

หากพิจารณาจากสถิติคดีที่มีการยื่นฟ้องคดีต่อศาลปกครองชั้นต้นนับตั้งแต่เปิดทำการจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2556 พบว่า คดีในกลุ่มนี้มีจำนวนมากที่สุด โดยมีจำนวนทั้งสิ้น 16,320 คดี คิดเป็นร้อยละ 23.17 ของคดีรับเข้าจำแนกตามประเภทเรื่องที่ฟ้อง ศาลปกครองจึงได้จัดตั้งแผนกคดีบริหารงานบุคคลขึ้น และเปิดทำการเมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2557 โดยนับตั้งแต่เปิดทำการแผนกคดีบริหารงานบุคคลจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2557 รวมระยะเวลา 10 เดือน มีคดีรับเข้าสู่การพิจารณาแล้ว จำนวนทั้งสิ้น 1,219 คดี เป็นคดีรับเข้าของศาลปกครองสูงสุด จำนวน 402 คดี และเป็นคดีรับเข้าของศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 817 คดี พิจารณาคดีได้แล้วเสร็จ จำนวน 355 คดี คิดเป็นร้อยละ 29.12 ของคดีรับเข้าของแผนกคดีบริหารงานบุคคล ในจำนวนนี้เป็นคดีแล้วเสร็จของศาลปกครองสูงสุด จำนวน 59 คดี และเป็นคดีแล้วเสร็จของศาลปกครองชั้นต้น จำนวน 296 คดี และมีคดีคงค้าง ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2557 จำนวน 864 คดี

หมายเหตุ : ในแต่ละคดีสามารถจำแนกประเภทเรื่องที่ฟ้องคดีได้มากกว่า 1 เรื่อง ดังนั้น ผลรวมของจำนวนคดี จำแนกตามประเภทเรื่องที่ฟ้องคดีจึงมีจำนวนมากกว่าจำนวนคดีที่รับเข้าจริง
หมายเหตุ: ในแต่ละคดีสามารถจำแนกประเภทเรื่องที่ฟ้องคดีได้มากกว่า 1 เรื่อง ดังนั้น ผลรวมของจำนวนคดี จำแนกตามประเภทเรื่องที่ฟ้องคดีจึงมีจำนวนมากกว่าจำนวนคดีที่รับเข้าจริง

กระทรวงที่ถูกฟ้องมากสุด

สำนักงานศาลปกครองได้สำรวจคดีปกครองจำแนกตามประเภทคดีในศาลปกครองสูงสุดและศาลปกครองชั้นต้นทุกแห่ง ตั้งแต่เปิดทำการจนถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2557 โดยสำนักงานศาลปกครองได้สำรวจจำนวนคดีรับเข้าของศาลปกครองสูงสุดและศาลปกครองชั้นต้น จำแนกตามหน่วยงานระดับกระทรวงที่ถูกฟ้องคดีมากที่สุด 10 ลำดับแรกดังนี้

หมายเหตุ : ในแต่ละคดีสามารถจำแนกประเภทเรื่องที่ฟ้องคดีได้มากกว่า 1 เรื่อง ดังนั้น ผลรวมของจำนวนคดี                จำแนกตามประเภทเรื่องที่ฟ้องคดีจึงมีจำนวนมากกว่าจำนวนคดีที่รับเข้าจริง
หมายเหตุ: ในแต่ละคดีสามารถจำแนกประเภทเรื่องที่ฟ้องคดีได้มากกว่า 1 เรื่อง ดังนั้น ผลรวมของจำนวนคดี
จำแนกตามประเภทเรื่องที่ฟ้องคดีจึงมีจำนวนมากกว่าจำนวนคดีที่รับเข้าจริง

การส่งเสริมการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมทางปกครองที่รวดเร็วและทั่วถึง

ปี 2557 ศาลปกครองได้ดำเนินการก่อสร้างอาคารศาลปกครองแล้วเสร็จ จำนวน 2 แห่ง ได้แก่ ศาลปกครองขอนแก่น โดยสำนักงานศาลปกครองขอนแก่นได้ย้ายเข้าไปเปิดทำการ ณ อาคารใหม่ตั้งแต่วันที่ 25 กันยายน 2557 และศาลปกครองเพชรบุรี โดยสามารถเปิดใช้อาคารที่ทำการศาลปกครองเพชรบุรี และเปิดทำการเป็นวันแรกตั้งแต่เมื่อวันที่ 19 มกราคม 2558 ที่ผ่านมา

นอกจากนี้ ยังได้เร่งรัดการก่อสร้างอาคารที่ทำการศาลปกครองในภูมิภาคแห่งใหม่เพิ่ม 4 แห่ง ได้แก่ ศาลปกครองภูเก็ต ศาลปกครองนครสวรรค์ ศาลปกครองสุพรรณบุรี และศาลปกครองพิษณุโลก รวมทั้งได้ดำเนินการจัดหาสถานที่ก่อสร้าง ขอรับการจัดสรรงบประมาณ พัฒนาแบบก่อสร้างศาลปกครองในภูมิภาคเพิ่มเติม จำนวน 4 แห่ง ได้แก่ ศาลปกครองแพร่ ศาลปกครองสกลนคร ศาลปกครองอุดรธานี และศาลปกครองยะลา