ThaiPublica > ประเด็นสืบสวน > รื้อสถิติสำนักนายกรัฐมนตรี ซื้อสื่อโฆษณาย้อนหลัง 8 ปี มูลค่า 8,700 ล้านบาท รัฐบาลไหน ใครใช้เท่าไหร่?

รื้อสถิติสำนักนายกรัฐมนตรี ซื้อสื่อโฆษณาย้อนหลัง 8 ปี มูลค่า 8,700 ล้านบาท รัฐบาลไหน ใครใช้เท่าไหร่?

10 มกราคม 2014


ท่ามกลางกระแสปฏิรูปประเทศ ซึ่งไม่ว่าจะปฏิรูปก่อนหรือหลังเลือกตั้งก็ตาม สิ่งหนึ่งที่อยู่ในความสนใจจากภาคประชาชนคือ “ความโปร่งใส” ของหน่วยงานภาครัฐและนักการเมือง ซึ่งถึงเวลาแล้วที่จะต้องทำหน้าที่เปิดเผยข้อมูลให้ประชาชนได้รับรู้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ

ที่ผ่านมา สำนักข่าวไทยพับลิก้าได้ติดตามรวบรวมการเปิดเผยข้อมูลการใช้งบประชาสัมพันธ์ของภาครัฐ แต่ยังไม่มีเว็บไซต์หรือฐานข้อมูลของภาครัฐที่มีการจัดหมวดหมู่อย่างเป็นระบบ ประชาชนไม่สามารถเข้าไปตรวจสอบการใช้จ่ายในการประชาสัมพันธ์ของหน่วยงานรัฐได้อย่างครบถ้วน โดยช่องทางที่ใช้ในการรวบรวมคือการประกาศจัดซื้อจัดจ้างของภาครัฐ (www.gprocurement.go.th)การยื่นขอข้อมูลตาม พ.ร.บ.ข้อมูลข่าวสารของข้าราชการ พ.ศ.2540 ซึ่งในทางปฏิบัติแล้วค่อนข้างล่าช้าและยุ่งยาก

นอกจากนี้ ในส่วนของภาคเอกชน จากการรวบรวมข้อมูลการซื้อสื่อโฆษณาของสมาคมโฆษณาแห่งประเทศไทย(www.adassothai.com) โดยเป็นข้อมูลที่ได้มาจากการสำรวจของบริษัท เอจีบี นีลเส็น มีเดีย รีเสิร์ช (ประเทศไทย) จำกัด ซึ่งเปิดเผยข้อมูล 10 อันดับแรกของหน่วยงาน/องค์กรที่ซื้อสื่อโฆษณามากที่สุดในแต่ละเดือน จากการรวบรวมรายงานประจำเดือนในรอบ 8 ปีที่ผ่านมา มีอยู่หลายครั้งที่การซื้อสื่อโฆษณาของ “สำนักนายกรัฐมนตรี” ติด 10 อันดับแรก และในช่วงปีหลังๆ มีแนวโน้มที่จะติด 1 ใน 10 บ่อยขึ้น

ทั้งนี้ จากการรวบรวมการซื้อสื่อโฆษณาของสำนักนายกรัฐมนตรีในช่วง 8 ปีที่ผ่านมา (ปี 2549-2556) แม้ว่าข้อมูลของสำนักนายกฯ ที่ได้มาในบางเดือนจะไม่ติด 1 ใน 10 อันดับแรก และมีข้อมูลที่ไม่ปรากฏอีกหลายเดือนก็ตาม แต่จากข้อมูลที่ได้ทั้งหมดในระยะเวลา 8 ปี พบว่ามีเม็ดเงินที่ใช้จ่ายไปเพื่อการซื้อสื่อโฆษณาของ “สำนักนายกรัฐมนตรี” เป็นมูลค่าทั้งหมด 8,727.49 ล้านบาท เฉลี่ยแล้วใช้ไปเดือนละ 90 ล้านบาท

โดยสถิติการใช้จ่ายซื้อโฆษณาต่อเดือนของสำนักนายกรัฐมนตรีที่มีมูลค่าสูงที่สุด 3 อันดับแรก คือ และเดือนสิงหาคมปี 2553 ยุครัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มูลค่า 164.83 ล้านบาท เดือนกันยายนปี 2553 ยุครัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มูลค่า 176.85 ล้านบาท เดือนธันวาคมปี 2554 ยุครัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร มูลค่า 166.56 ล้านบาท

เทียบการซื้อโฆษณา มาร์ค VS ปู ใครมากกว่าใคร?

มูลค่าการซื้อสื่อโฆษณารัฐบาลอภิสิทธิ์- ยิ่งลักษณ์

จากข้อมูลพบว่า ตลอดระยะเวลาการบริหารงานของรัฐบาลยุคนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ 2 ปี 7 เดือน (31 เดือน) ตั้งแต่วันที่ 17 ธันวาคม 2551 ถึงวันที่ 5 สิงหาคม 2554 มีค่าใช้จ่ายในการซื้อสื่อโฆษณาผ่านสำนักนายกฯ รวมแล้วมูลค่าประมาณ 3,180.10 ล้านบาท เฉลี่ยเดือนละ 102.58 ล้านบาท

ในขณะที่การบริหารงานของรัฐบาลยุคนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร เป็นระยะเวลา 2 ปี 5 เดือน (29 เดือน) ตั้งแต่วันที่ 5 สิงหาคม 2554 ถึงวันที่ 9 ธันวาคม 2556 (วันที่ประกาศยุบสภาฯ) มีมูลค่าการใช้จ่ายซื้อสื่อโฆษณาผ่านสำนักนายกฯ ไปแล้วประมาณ 2,939.56 ล้านบาท เฉลี่ยเดือนละ 101.36 ล้านบาท

งบโฆษณา 8 ปี สำนักนายกรัฐมนตรี

บริษัท เอจีบี นีลเส็น มีเดีย รีเสิร์ช (ประเทศไทย) จำกัด หรือ The Nielsen company (Thailand) เป็นบริษัทที่ทำการสำรวจด้านทีวีเรตติ้ง ได้สำรวจและจัดอันดับทุกๆ เดือน จากการสำรวจสื่อ 9 ประเภท ประกอบด้วย โฆษณาในโทรทัศน์ (TV) โฆษณาในวิทยุ (Radio) โฆษณาในหนังสือพิมพ์ (Newspaper) โฆษณาในนิตยสาร (Magazine) โฆษณาในโรงภาพยนตร์ (Cinema) โฆษณากลางแจ้ง (Out Door) โฆษณาในระบบขนส่งมวลชน (Transit) โฆษณาตามศูนย์การค้า (In Store) และโฆษณาในอินเทอร์เน็ต (Internet)

ทั้งนี้ การเปิดเผยข้อมูลการซื้อสื่อโฆษณาประจำเดือนของ Nielsen นั้น เปิดเผยแค่ 10 อันดับแรกของเดือน และ 10 อันดับสะสมประจำปีนั้นๆ เท่านั้น ไม่ได้เปิดเผยทุกรายการ ยกเว้นเป็นลูกค้า ซึ่งจากการรวบรวมและเรียบเรียงข้อมูลปรากฏว่า

8ปีรัฐบาลซื้อสื่อโฆษณา

ปี 2549-2550 การhttps://thaipublica.org/wp-admin/post.php?post=63611&action=edit&message=1#ซื้อสื่อโฆษณาของสำนักนายกรัฐมนตรีในปี 2550 มียอดรวม 1,090.90 ล้านบาท เป็นอับดับ 8 ของบริษัทหรือหน่วยงานที่ใช้เงินซื้อสื่อโฆษณามากที่สุดของปี เพิ่มขึ้นมาจากปี 2549 จำนวน 303.40 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 39% โดยปี 2549 สำนักนายกรัฐมนตรีใช้เม็ดเงินไปกับโฆษณาจำนวน 787.49 ล้านบาท และไม่ได้ติดอันดับ Top 10 แต่อย่างใด

การใช้จ่ายเพื่อซื้อสื่อโฆษณาในปี 2550 ที่เพิ่มขึ้นจากปีก่อนเป็นจำนวนมากและมากเป็นอันดับ 8 ของปี เป็นการใช้จ่ายภายใต้รัฐบาล พล.อ. สุรยุทธ์ จุลานนท์ ซึ่งเข้ามาเป็นรัฐบาลเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2549 ภายหลังการทำรัฐประหารเมื่อวันที่ 19 กันยายน 2549

นอกจากนี้ เมื่อมาดูเป็นข้อมูลรายเดือน พบว่าเดือนที่มีมูลค่าการซื้อสื่อโฆษณาของสำนักนายกรัฐมนตรีมากที่สุดในปี 2550 คือเดือนเมษายน จำนวน 121.51 ล้านบาท ตามมาด้วยเดือนพฤษภาคมจำนวน 113.95 ล้านบาท และเดือนสิงหาคม 113.74 ล้านบาท

เมื่อเปรียบเทียบข้อมูลของเดือนเมษายน พฤษภาคม และสิงหาคม เมื่อปี 2549 ซึ่งสมัยนั้นอยู่ภายใต้รัฐบาลของ พ.ต.ท. ดร.ทักษิณ ชินวัตร พบว่าเดือนเมษายนมีการใช้จ่ายไป 76.75 ล้านบาท เดือนพฤษภาคม 47.07 ล้านบาท และเดือนสิงหาคม 87.04 ล้านบาท

ปี 2551 เป็นปีที่มีการเปลี่ยนรัฐบาล 3 รอบ มีนายกรัฐมนตรี 4 คนในปีเดียว คือ พล.อ. สุรยุทธ์ จุลานนท์ เป็นนายกฯ จนถึงวันที่ 29 มกราคม นายสมัคร สุนทรเวช เป็นนายกฯ ตั้งแต่วันที่ 29 มกราคม – 9 กันยายน นายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ เป็นนายกฯ ตั้งแต่วันที่ 18 กันยายน – 2 ธันวาคม และนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะเป็นนายกฯ ตั้งแต่วันที่ 17 ธันวาคม

จากข้อมูลพบว่า มูลค่าการซื้อสื่อโฆษณาในปี 2551 ของรัฐบาลผ่านสำนักนายกรัฐมนตรีมีปริมาณน้อยลงกว่าปีก่อน โดยยอดสะสมเมื่อปลายเดือนพฤศจิกายน 2551 ใช้จ่ายไป 744.91 ล้านบาท ในขณะที่ยอดสะสมเดือนพฤศจิกายนของปีก่อนอยู่ที่ 1,023.06 ล้านบาท โดยเดือนที่มีการใช้จ่ายซื้อสื่อโฆษณามากที่สุดคือเดือนตุลาคม เป็นจำนวน 93.59 ล้านบาท ซึ่งอยู่ในช่วงของรัฐบาลนายสมชาย วงศ์สวัสดิ์

ปี 2552 ซึ่งอยู่ในยุคของรัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มีมูลค่าการใช้จ่ายซื้อสื่อโฆษณาเพิ่มขึ้นจากปีก่อน โดยค่าใช้จ่ายทั้งปีมีมูลค่า 1,034.69 ล้านบาท โดยเดือนที่มีการใช้จ่ายมากที่สุดคือเดือนกรกฎาคม มูลค่า 160.04 ล้านบาท ตามมาด้วยเดือนตุลาคม มูลค่า 121.46 ล้านบาท และเดือนสิงหาคม มูลค่า 110.28 ล้านบาท

ปี 2553 ภายใต้รัฐบาลนายอภิสิทธิ์ มีมูลค่าการใช้จ่ายในการซื้อสื่อโฆษณาสูงขึ้นกว่าปี 2552 อยู่ 30% และสูงเป็นอันดับที่ 7 ของปีสำหรับหน่วยงานหรือบริษัทที่ใช้จ่ายในการซื้อสื่อโฆษณา โดยมีมูลค่ารวมทั้งปี 1,347.81 ล้านบาท ซึ่งเดือนที่มีมูลค่าการใช้จ่ายมากที่สุดคือเดือนกันยายน มูลค่า 176.85 ล้านบาท เดือนสิงหาคม มูลค่า 164.83 ล้านบาท และเดือนตุลาคม มูลค่า 128.20 ล้านบาท

ปี 2554 เป็นปีที่มีมูลค่าการซื้อสื่อโฆษณาของสำนักนายกรัฐมนตรีสูงที่สุดที่สำรวจได้ใน 8 ปีย้อนหลัง โดยเติบโตขึ้นจากปี 2553 อยู่ 9.7% และสูงเป็นอันดับที่ 8 ของปี ซึ่งในปีดังกล่าวมีการเปลี่ยนรัฐบาลจากยุคของนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ มาเป็นรัฐบาลของนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร โดยนางสาวยิ่งลักษณ์เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 5 สิงหาคม 2554

มูลค่ารวมทั้งปีในการซื้อสื่อโฆษณาอยู่ที่ 1,479.27 ล้านบาท ซึ่งเดือนที่มีค่าใช้จ่ายสูงที่สุดคือเดือนธันวาคม (รัฐบาลยิ่งลักษณ์) มีมูลค่า 166.56 ล้านบาท เดือนตุลาคม (รัฐบาลยิ่งลักษณ์) มูลค่า 162.12 ล้านบาท และเดือนมกราคม (รัฐบาลอภิสิทธิ์) มูลค่า 149.39 ล้านบาท

ปี 2555 ภายใต้รัฐบาลยิ่งลักษณ์ สำนักนายกรัฐมนตรีใช้จ่ายเงินในการซื้อสื่อโฆษณาไปทั้งปีรวมมูลค่า 1,043.23 ล้านบาท ลดลงจากปี 2554 อยู่ 29% โดยเดือนที่มีมูลค่าการใช้จ่ายมากที่สุดคือธันวาคม มูลค่า 144.06 ล้านบาท เดือนพฤศจิกายน มูลค่า 116.26 ล้านบาท

ปี 2556 ข้อมูลสถิติการซื้อสื่อโฆษณาในปี 2556 มีข้อมูลล่าสุดถึงเดือนพฤศจิกายน 2556 เท่านั้น โดยการใช้จ่ายเพื่อซื้อสื่อโฆษณาภายใต้รัฐบาลยิ่งลักษณ์ ในปี 2556 มีมูลค่ารวมถึงวันที่ 30 พฤศจิกายน 2556 ที่ 1,199.17 ล้านบาท โดยอยู่ลำดับที่ 10 และเดือนที่มีมูลค่าการใช้จ่ายมากที่สุดคือเดือนตุลาคม มูลค่า 137.99 ล้านบาท เดือนพฤศจิกายน 133.53 ล้านบาท และเดือนสิงหาคม 133.52 ล้านบาท

สิ่งที่เห็นได้จากข้อมูลคือ ปริมาณการใช้จ่ายซื้อโฆษณาของภาครัฐดูมีแนวโน้มที่มากขึ้นเรื่อยๆ คงเป็นเรื่องที่ทุกฝ่ายต้องให้ความสนใจมาก เนื่องจาก “เงิน” ที่ใช้ซื้อสื่อโฆษณาเหล่านี้ไม่ได้มาจากพรรคการเมือง แต่มาจากภาษีของประชาชนทุกคนนั่นเอง