พิเศษ เสตเสถียร
ในวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2568 บริษัท OpenEvidence Inc. ซึ่งเป็นบริษัทที่พัฒนาเครื่องมือปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อช่วยเหลือแพทย์ ได้ยื่นฟ้องบริษัท Pathway Medical Inc. ต่อศาลแขวงสหรัฐในรัฐแมสซาชูเซตส์ โดยกล่าวหาว่า Pathway Medical ขโมยข้อมูลลับและละเมิดกฎหมายหลายประการ คดีนี้กลายเป็นที่สนใจอย่างมากในวงการกฎหมายและเทคโนโลยี โดยเฉพาะประเด็นเกี่ยวกับ “ความลับทางการค้า” (Trade Secrets) ที่ถูกมองว่าเป็นหัวใจสำคัญและน่าสนใจที่สุดของการต่อสู้ครั้งนี้
รายละเอียดของคดี
OpenEvidence อ้างว่า Pathway Medical ใช้วิธีการที่ไม่ถูกต้องเพื่อเข้าถึงเครื่องมือ AI ของพวกเขา ซึ่งถูกออกแบบมาให้ใช้งานได้เฉพาะแพทย์ที่มีใบอนุญาตเท่านั้น ตามคำฟ้อง Pathway Medical ปลอมตัวเป็นแพทย์โดยใช้ข้อมูลประจำตัวที่ขโมยมาเพื่อหลอกระบบ และเมื่อเข้าไปได้แล้ว พวกเขาใช้เทคนิคที่เรียกว่า “การโจมตีด้วยคำสั่ง” (Prompt Injection) ซึ่งเป็นการป้อนคำถามหรือคำสั่งพิเศษเพื่อหลอกให้ AI เปิดเผย “คำสั่งระบบ” (System Prompts) ที่ OpenEvidence ใช้ในการสร้างเครื่องมือนี้ คำสั่งระบบนี้เปรียบเสมือนสูตรลับที่ทำให้ AI ของ OpenEvidence ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและแตกต่างจากคู่แข่ง
OpenEvidence ระบุว่า Pathway Medical ต้องการขโมยสูตรลับนี้ไปพัฒนาเครื่องมือ AI ของตัวเอง ซึ่งเป็นการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรม OpenEvidence จึงจัดหนักให้กับ Pathway Medical ด้วยข้อกล่าวหามากมายหลายข้อ เช่น การฉ้อโกงทางคอมพิวเตอร์ตาม Computer Fraud and Abuse Act, การผิดสัญญา (Breach of Contract) จากการฝ่าฝืนเงื่อนไขการใช้งาน, และการละเมิดกฎหมายลิขสิทธิ์ดิจิทัลตาม Digital Millennium Copyright Act แต่ประเด็นที่น่าสนใจมากที่สุดก็คือ “การละเมิดความลับทางการค้า” ภายใต้กฎหมาย Defend Trade Secrets Act
ประเด็นทางกฎหมาย: ความลับทางการค้าคืออะไร?
ในแง่ที่เข้าใจง่าย ความลับทางการค้าเหมือนกับสูตรลับของร้านอาหารที่ทำให้อาหารอร่อยไม่เหมือนใคร มันมีค่าเพราะไม่มีใครรู้ และเจ้าของพยายามปกป้องมันไม่ให้รั่วไหล ในคดีนี้ OpenEvidence บอกว่าคำสั่งระบบ (System Prompts)ของพวกเขาคือความลับทางการค้าที่มีมูลค่า เพราะมันใช้เวลาและความพยายามในการพัฒนา และถูกเก็บเป็นความลับเพื่อไม่ให้คู่แข่งลอกเลียน
แต่การจะเรียกอะไรว่า “ความลับทางการค้า” และได้รับการคุ้มครองจากกฎหมาย มีเงื่อนไขสำคัญอยู่ 3 ประการ:
ทำไมประเด็นความลับทางการค้าถึงน่าสนใจ?
คดีนี้ไม่ใช่แค่เรื่องการขโมยข้อมูลธรรมดา แต่เป็นการทดสอบว่ากฎหมายเก่าอย่างความลับทางการค้าจะใช้กับเทคโนโลยีใหม่อย่าง AI ได้อย่างไร
การถอดรหัส AI ถือเป็นการขโมยหรือไม่? ถ้า Pathway แค่หลอกถาม AI แล้วได้คำตอบ บางคนอาจบอกว่านี่ไม่ต่างจากการเดาสูตรอาหาร แต่ถ้ามันต้องเจาะระบบด้วยวิธีผิดกฎหมายก่อนก็น่าจะเป็นการขโมย คดีนี้จะช่วยกำหนดเส้นแบ่งว่าอะไรทำได้หรือทำไม่ได้
คำสั่งระบบสำคัญแค่ไหน? บางคนสงสัยว่าคำสั่งระบบของ AI มันเป็นความลับและมีค่าจริงหรือ เพราะ AI ส่วนใหญ่ก็ใช้เทคโนโลยีพื้นฐานที่คล้ายกัน OpenEvidence ต้องพิสูจน์ว่าสูตรของพวกเขาคือหัวใจของความสำเร็จ ไม่ใช่แค่ส่วนประกอบเล็ก ๆ
ผลกระทบต่อวงการ AI ถ้าศาลตัดสินว่า Pathway ทำผิด บริษัท AI อาจมีวิธีปกป้องสูตรลับของตัวเองได้ดีขึ้น แต่ถ้า Pathway ชนะ มันอาจหมายความว่าการป้องกันความลับใน AI ที่เปิดให้คนใช้บางส่วนนั้นทำได้ยากยิ่งขึ้น และอาจทำให้วงการต้องทบทวนใหม่เรื่องการรักษาความปลอดภัย
สรุปและสิ่งที่คาดหวัง
จนถึงวันที่ 15 มีนาคม 2568 คดียังอยู่ในช่วงเริ่มต้น และยังไม่มีคำตัดสินสำคัญ แต่การต่อสู้ครั้งนี้กำลังถูกจับตามอง เพราะมันไม่ใช่แค่เรื่องของบริษัทสองบริษัท แต่เป็นเรื่องของอนาคตว่าบริษัทเทคโนโลยีจะปกป้องนวัตกรรมของตัวเองในยุค AI ได้อย่างไร
