พิเศษ เสตเสถียร
ESG (Environmental, Social, and Governance) เป็นแนวคิดที่มุ่งเน้นให้บริษัทและนักลงทุนให้ความสำคัญกับปัจจัยสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาลในการตัดสินใจลงทุน ซึ่งได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายและกลายเป็นที่นิยมในวงการการเงินและการลงทุนทั่วโลก
แต่ในสหรัฐอเมริกา แนวคิด ESG กลับต้องเผชิญกับการต่อต้านในบางรัฐ จนเกิดเป็นกฎหมายต่อต้าน ESG ขึ้นในหลายพื้นที่
กฎหมายต่อต้าน ESG ในสหรัฐอเมริกาเกิดขึ้นจากความกังวลทางการเมืองและเศรษฐกิจที่แตกต่างกันระหว่างกลุ่มคนที่สนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจและกลุ่มที่กังวลเกี่ยวกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสังคม การผลักดันให้บริษัทและนักลงทุนให้ความสำคัญกับ ESG ทำให้บางฝ่ายมองว่าเป็นการจำกัดเสรีภาพของบริษัทในการตัดสินใจทางธุรกิจ
แม้แนวคิด ESG จะเป็นที่นิยมในวงการการเงินและการลงทุน แต่กฎหมายต่อต้าน ESG กลับมีผลกระทบในหลายรัฐของสหรัฐอเมริกาเนื่องจากหลายปัจจัย
หนึ่งในปัจจัยหลักคือความไม่พอใจของนักการเมืองและประชาชนที่มองว่า ESG เป็นการแทรกแซงของรัฐบาลกลางในการกำกับดูแลการดำเนินธุรกิจ
นอกจากนี้ ยังมีการวิจารณ์ว่า ESG อาจเป็นเครื่องมือในการผลักดันนโยบายที่สนับสนุนการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศหรือประเด็นทางสังคมอื่น ๆ ที่ไม่สอดคล้องกับมุมมองของคนในท้องถิ่น
จนถึงปัจจุบัน มีรัฐมากกว่า 15 รัฐในสหรัฐอเมริกาที่ได้นำกฎหมายหรือนโยบายต่อต้าน ESG มาใช้เช่น
เท็กซัส: เท็กซัสเป็นหนึ่งในรัฐที่มีกฎหมายต่อต้าน ESG ที่เข้มงวดที่สุด โดยห้ามไม่ให้หน่วยงานรัฐทำธุรกิจกับบริษัทที่จำกัดการลงทุนในอุตสาหกรรมเชื้อเพลิงฟอสซิล หรือจำกัดการลงทุนในอุตสาหกรรมอาวุธปืน
เท็กซัสได้ขึ้นบัญชีดำบริษัทการลงทุนและกองทุนมากกว่า 370 แห่ง รวมถึง BlackRock และกองทุนภายในธนาคารใหญ่ ๆ เช่น Goldman Sachs และ J.P. Morgan
ฟลอริดา: ฟลอริดาได้ออกคำสั่งห้ามกองทุนบำเหน็จบำนาญของรัฐใช้ปัจจัยด้าน ESG ในการตัดสินใจลงทุน และห้ามธนาคารที่ทำธุรกิจกับรัฐใช้ “คะแนนเครดิตทางสังคม” (social credit scores) ในการให้สินเชื่อ
เมื่อไม่นานมานี้ ผู้ว่าการรัฐฟลอริดาคนดัง นาย Ron DeSantis ได้กล่าวยืนยันถึงความมุ่งมั่นของเขาในการบังคับใช้กฎหมายต่อต้านเรื่องสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (anti ESG) ของรัฐที่เรียกว่า House Bill 3 (HB 3)
เวสต์เวอร์จิเนีย: เวสต์เวอร์จิเนียได้ผ่านกฎหมายที่ห้ามธนาคารของรัฐทำธุรกิจกับบริษัทที่คว่ำบาตร(boycotting)อุตสาหกรรมเชื้อเพลิงฟอสซิล
รัฐอื่นๆ: นอกจากนี้ ยังมีรัฐอื่นๆ อีกหลายรัฐ เช่น อาริโซนา, ไอดาโฮ, เคนตักกี, ลุยเซียนา, มิสซูรี, นอร์ทดาโคตา, โอคลาโฮมา และเซาท์ดาโคตา ที่ได้ออกกฎหมายหรือกำลังพิจารณากฎหมายที่คล้ายคลึงกัน
แต่เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม 2567 ที่ผ่านมา สภาธุรกิจที่ยั่งยืนแห่งอเมริกา (American Sustainable Business Council) ได้ยื่นฟ้องต่อศาลสหรัฐในเมืองออสติน รัฐเท็กซัส กล่าวหาว่ากฎหมายต่อต้าน ESG ของรัฐเท็กซัสซึ่งมีชื่อว่า Senate Bill 13 ละเมิดสิทธิเสรีภาพในการพูดของสมาชิกโดยการห้ามไม่ให้ลงทุนหรือทำสัญญากับธุรกิจที่ในความเห็นของรัฐเห็นว่ามีการ “คว่ำบาตร” อุตสาหกรรมน้ำมันและก๊าซนั้นเป็นการขัดต่อรัฐธรรมนูญของสหรัฐอเมริกา
เรื่องของกฎหมายต่อต้าน ESG จึงเป็นประเด็นที่น่าสนใจ ซึ่งจะต้องติดตามกันต่อไป