บทความนี้ผมอยากนำเสนอแนวคิด (mindset) หรือคำถามที่ผู้อ่านควรตระหนัก เมื่อเก็บข้อมูลส่วนบุคคล รวมทั้งการดูแลคุณภาพของข้อมูล ซึ่งการเก็บข้อมูลอะไรก็ตามควรมีกระบวนการที่คอยดูแลคุณภาพ สิ่งเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของการธรรมาภิบาลข้อมูล (data governance)
ดีปเฟก (deepfake) คืออีกหนึ่งรูปแบบของการปลอมแปลงเนื้อหาตั้งแต่ข้อความ ภาพ เสียง วิดีโอ หรือแม้กระทั่งบทความ เช่น การตัดต่อใบหน้าของดาราไปใส่ในวิดีโออนาจาร การปลอมแปลงวิดีโอที่ทำให้คนพูดประโยคที่ต่างจากวิดีโอต้นฉบับ การปลอมแปลงเสียง และการเขียนข่าวลวงที่ทำให้ประชาชนเชื่อถือ ซึ่งผลงานที่ดีปเฟกสร้างขึ้นนั้นมีความแนบเนียน สมจริง ยากที่คนไม่เข้าใจเทคโนโลยีเหล่านี้จะสามารถแยกแยะเองได้
การเรียนรู้เป็นพื้นฐานสำคัญในการสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ และนำไปสู่การพัฒนาขีดความสามารถของประชากรในประเทศได้ หลายๆ คนอาจคิดว่าการเรียนรู้เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นในโรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาเท่านั้น แต่ในความเป็นจริงแล้วการเรียนรู้เกิดขึ้นได้ตลอดทุกที่ ทุกเวลา
Data & AI เพื่อสังคมและสภาพแวดล้อมที่น่าอยู่ (Data & AI for Social Good) ทุกวันนี้คนเริ่มหันมาให้ความสนใจเรื่องสิ่งแวดล้อมกันมากขึ้น เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ (climate change) และผลกระทบทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง
ในอนาคตเราจะอยู่ในสังคมที่มี AI algorithm ที่หลากหลายและแพร่หลายในชีวิตประจำวัน โดย AI จะทำงานใกล้ชิดกับเราและสามารถตัดสินใจแทนมนุษย์ได้มากขึ้น เพราะฉะนั้นเราควรเริ่มมีการออกแบบ AI ที่คำนึงถึงความปลอดภัยและมีหลักจริยธรรมในการตัดสินใจ เพื่อให้เทคโนโลยีนี้มีประโยชน์สูงสุดกับมนุษย์
“ความอัจฉริยะของเอไอกับมุมมองด้านสังคมและจริยธรรม” ในบทความนี้ จะกล่าวถึงกรณีศึกษาต่างๆ ที่น่าสนใจ ทั้งมุมมองด้านสังคม จริยธรรม และอีกหลายมิติที่อาจยังไม่มีบทสรุปชัดเจน ขึ้นอยู่กับเราว่าจะคิดอย่างไร
ความแตกต่างระหว่างเอไอ และเทคโนโลยีในอดีต คือ เอไอสามารถใช้เป็นเครื่องมือในการตัดสินอย่างอัตโนมัติได้ (automated decision maker) ด้วยเหตุนี้จึงต้องมีการจัดการที่เหมาะสม เพราะหากใช้ไม่ถูกต้อง ขาดความโปร่งใส หรือมีอคติ (bias) ในการตัดสิน ย่อมส่งผลกระทบต่อสังคมอย่างแน่นอน
4 ทักษะสู่การเป็นนักคาดการณ์ขั้นเทพ…หลักการพื้นฐานเหล่านี้บวกกับการพัฒนาโดยเอาข้อมูลที่เชื่อถือได้หลากหลายแหล่งมาประกอบการพิจารณาและปรับความเชื่อ ประเมินเป็นตัวเลขความน่าจะเป็น เพื่อทำให้เกิดการตัดสินใจที่ดี รวมถึงนำความรู้ทางประวัติศาสตร์และข้อมูลในอดีตเพื่อมาเป็นฐานในการตัดสินใจ จะทำให้เราสามารถคาดการณ์ได้อย่างมีหลักการและผิดพลาดน้อย
หลักนิติธรรมเป็นสิ่งสำคัญสำหรับสังคมทั่วโลก โดยสิ่งนี้จะเกิดขึ้นได้ต้องอาศัยการวางนโยบายที่ครอบคลุมและมีความเป็นธรรม พร้อมทั้งต้องเปิดโอกาสให้ประชาชนสามารถเข้าไปมีส่วนร่วมในการออกความคิดเห็นได้ เพื่อไม่ให้อำนาจถูกจำกัดอยู่เพียงแค่กับคนบางกลุ่ม เพราะหากเป็นเช่นนั้น เราคงจะก้าวไปข้างหน้าได้ช้าลง แม้ว่าจะมีเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าสูงอยู่ในมือก็ตาม
ปัญญาประดิษฐ์ หรือ เอไอ (Artificial Intelligence – AI) จะสามารถเป็น Enabler ที่รองรับการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืนได้อย่างไร โดยสิ่งที่เริ่มต้นได้ง่ายที่สุดสำหรับเราทุกคนคงจะหนีไม่พ้นการเปิดรับและเริ่มต้นเรียนรู้ เพื่อทำความเข้าใจถึงประโยชน์ของเทคโนโลยีเอไอที่จะนำไปสู่การประยุกต์ใช้ในการสร้างโอกาสการเติบโตทั้งทางธุรกิจและการพัฒนาสังคมอย่างรอบด้านได้อย่างยั่งยืนไปพร้อมกันในอนาคต
