วันนี้ (7 กรกฎาคม 2558) ที่ห้องประชุมคณะทำงานชุมชน COMREG กรุงย่างกุ้ง ประเทศพม่า เครือข่ายปกป้องแม่น้ำสาละวิน (Save the Salween Network) พร้อมองค์กรภาคประชาสังคมในพม่า รวม 110 องค์กร ได้จัดงานแถลงข่าวแสดงจุดยืนอนุรักษ์แม่น้ำสาละวินและคัดค้านโครงการก่อสร้างเขื่อน
นายซอต่าโพ ผู้ประสานงานกลุ่มปกป้องแม่น้ำกะเหรี่ยง Karen Rivers Watch กล่าว่าแม่น้ำสาละวิน หรือที่เรียกในภาษาพม่าว่า ตานวิน เป็นแม่น้ำสายยาวสุดอันดับสองของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และยังเป็นแม่น้ำซึ่งทรงคุณค่าต่อการอยู่รอดของชนชาติพันธุ์ ไม่เพียงคุณค่าทางประวัติศาสตร์อันยิ่งใหญ่ หากยังรวมถึงการเป็นสายเลือดหล่อเลี้ยงชีวิตความหลากหลายทางธรรมชาติในภูมิภาค
“เราเชื่ออย่างยิ่งว่า ความร่วมมือกันอย่างแน่นแฟ้นของรัฐบาลพม่าและบริษัทต่างชาติ เพื่อผลักดันโครงการเขื่อนสาละวิน/ตานวิน และการเพิ่มกำลังทหารในพื้นที่โดยไม่มีเหตุผลอันชอบ จะนำไปสู่การขัดกันด้วยอาวุธร้ายแรงส่งผลคุกคามต่อความยั่งยืนของสันติภาพ อันเป็นที่ปรารถนาของชนชาติพันธุ์ และอาจปะทุเป็นสงครามกลางเมือง
ผู้ประสานงานกลุ่มปกป้องแม่น้ำกะเหรี่ยงยังกล่าวอีกว่าโครงการเขื่อนสาละวินไม่เพียงจะทำลายชีวิตความเป็นอยู่ของชนชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ตามริมฝั่งน้ำ หากยังคุกคามต่อความอยู่รอดของชนชาติพันธุ์ ซึ่งบางกลุ่มมีประชากรเหลืออยู่น้อยมาก เช่น ชาวยินตาเล เป็นต้น
นายออง นาย สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จากรัฐมอญ กล่าวว่าเป็นที่ชัดเจนว่าแผนการส่งออกไฟฟ้าจากโครงการเขื่อนสาละวิน ไม่ได้เป็นไปเพื่อตอบสนองความต้องการของประชาชนในประเทศพม่า นอกจากนี้แผนการผันน้ำของแม่น้ำสาละวินไปยังภูมิภาคอื่น (รวมทั้งประเทศไทย) เป็นเรื่องที่ขาดความยุติธรรมด้านสิ่งแวดล้อม
“แม่น้ำสาละวินในฐานะเป็นแม่น้ำสากลที่ไหลผ่านประเทศที่มีพรมแดนติดต่อกันทั้งจีน พม่า และไทย หากไม่มีความตกลงระหว่างประเทศที่เกี่ยวข้อง การดำเนินโครงการใด ๆ อย่างเช่น โครงการเขื่อนสาละวินอาจส่งผลให้เกิดความขัดแย้งระหว่างประเทศเพื่อนบ้าน เราจึงต่อต้านอย่างเต็มที่ต่อการสร้างเขื่อนในแม่น้ำสาละวิน และเรียกร้องให้ร่วมมือกันเพื่อรักษาให้แม่น้ำไหลอย่างเป็นอิสระ” สส.ชาวมอญ กล่าว
การจัดแถลงข่าวครั้งนี้มีผู้สื่อข่าวพม่าให้ความสนใจเข้าทำข่าวกันอย่างคึกคักกว่า 35 คน จากสื่อทั้งหนังสือพิมพ์ โทรทัศน์ และเว็บไซต์ โดยก่อนหน้านี้ประเด็นเกี่ยวกับแม่น้ำสาละวินยังไม้ได้อยู่ในความสนใจของชาวพม่าในย่างกุ้งมากเท่ากับแม่น้ำอิรวดี เนื่องจากเป็นแม่น้ำที่ไหลบริเวณชายแดนและเป็นพื้นที่ในรัฐชาติพันธุ์อาทิ รัฐฉาน รัฐกะเหรี่ยง และรัฐมอญ
แผนการพัฒนาพลังงานไฟฟ้าจากเขื่อนบนแม่น้ำสาละวิน มีความคืบหน้าในช่วงกลางเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา เมื่อกระทรวงพลังงานไทยและกรมไฟฟ้าพลังน้ำของพม่าได้ลงนามบันทึกข้อตกลงในการพัฒนาพลังงานร่วมกัน แผนการก่อสร้างเขื่อนสาละวินที่คืบหน้ามากที่สุดในขณะนี้ คือโครงการเขื่อนเมืองโต๋น (หรือ เขื่อนท่าซาง) ในรัฐฉาน 7,000 เมกกะวัตต์ ซึ่งจะลงทุนโดยการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยและบริษัทจากจีน