วรากรณ์ สามโกเศศ

นักเศรษฐศาสตร์ทั้งสามข้างต้นได้ร่วมกันเปิดแนวทางใหม่ในการต่อสู้ความยากจนในระดับโลกอย่างผิดไปจากเศรษฐศาสตร์การพัฒนาที่เคยสั่งสอนกันมา ด้วยการใช้การทดลองแบบวิทยาศาสตร์ในการใช้มาตรการแก้ไขความยากจน แทนที่จะพิจารณาแก้ไขปัญหาความยากจนแบบรวมอย่างเดิม ก็แบ่งแยกออกเป็นปัญหาเล็กๆ ศึกษาแบบทดลองจากของจริงเพื่อหาคำตอบโดยเฉพาะเรื่องอะไรเป็นเหตุอะไรเป็นผล วิธีทดลองเพื่อหาคำตอบก็เลียนแบบการทดลองทางวิทยาศาสตร์ที่เรียกว่า RCT

การนอนเป็นเรื่องใหญ่สำหรับมนุษย์เช่นเดียวกับสัตว์ทุกเผ่าพันธุ์ในโลกซึ่งล้วนนอนด้วยกันทั้งนั้น ประเด็นสำคัญก็คือการนอนแล้วต้องหลับ คนที่เป็นโรคนอนไม่หลับส่วนใหญ่เกิดจากความกังวลใจว่าจะนอนไม่หลับซึ่งทำให้นอนไม่หลับไปจริง ๆ ทั้งที่โดยแท้จริงแล้วเกิดสิ่งที่เรียกว่า micro sleep คือหลับตั้งแต่ 1-30 วินาทีสั้น ๆ หลายครั้งโดยไม่รู้ตัวเสมอ

การท่องเที่ยวสร้างงานและสร้างรายได้เข้าประเทศอย่างเป็นกอบเป็นกำ อย่างไรก็ดี ทุกอย่างในโลกนี้ต้องมีความพอดี หากตึงไปหรือหย่อนไปก็ทำให้เกิดปัญหาได้ ดังเช่นภูฏานในปัจจุบันซึ่งมีจำนวนนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากเพื่อนบ้านที่มีอิทธิพลทางการเมืองสูง หรืออย่างสเปน อิตาลี เนเธอร์แลนด์ โครเอเชีย ฯลฯ ก็กำลังเป็นปัญหา บทเรียนจากประเทศเหล่านี้เป็นประโยชน์สำหรับประเทศไทยซึ่งอาจเผชิญกับสถานการณ์เดียวกันในอนาคตอันใกล้

คนและสิ่งของจะมีคุณค่าหรือไม่ มากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับว่ามีการเห็นคุณค่าหรือไม่ และประการสำคัญมันอยู่ในที่ ๆ ควรอยู่หรือไม่

ถึงแม้ในระดับโลกผู้คนยังคงใช้เงินสดกันมากถึง 89% ของจำนวนธุรกรรมในปี 2013 แต่ลดลงเป็นลำดับจนถึง 77% ในปัจจุบัน การลดลงของการใช้เงินสดในแต่ละประเทศมิได้ขึ้นอยู่กับอัตราการเข้าถึงอินเตอร์เน็ตแต่เพียงอย่างเดียว หากขึ้นอยู่กับอีกหลากหลายปัจจัย แต่ทางโน้มก็คือการเป็น “สังคมไร้เงินสด” ของโลกในอนาคต