การเปลี่ยนแปลงเชิงกระบวนทัศน์ครั้งใหญ่ไม่ได้มาจากนักวิชาการเกษตร นักวิทยาศาสตร์ หรือนักเศรษฐศาสตร์ใดๆ แต่มาจากเกษตรกรรายย่อยหลายคนที่ล้มเหลวจากเกษตรเคมี ต้องหาทางรอดของชีวิต เกิดการเรียนรู้ถึงขั้นก้าวข้ามกระบวนทัศน์มาสู่กระบวนทัศน์เชิงนิเวศ
พลังทางปัญญาที่เปลี่ยนแปลงโลกไม่เคยขึ้นไปบน “หิ้ง” จึงไม่ต้อง “ลงหิ้ง” ดังนั้นสถาบันส่งเสริมวิชาการต่างๆ สามารถออกจากโครงสร้างความรุนแรงได้ด้วยการเปลี่ยนกระบวนทัศน์การสร้างการวิจัยนโยบายสาธารณะเสียใหม่ ด้วยการไม่สร้างระบบวิจัยที่แยกขาดออจากสังคม แต่ควรมุ่งส่งเสริมระบบ กระบวนการปัญญาสาธารณะขึ้นมาอย่างเป็นระบบ
พลังทางวิชาการของภูมิอากาศวิทยาจะมีความหมายเมื่อใช้อธิบายปัญหาความรุนแรงเชิงโครงสร้าง ตรวจสอบกฎหมาย นโยบาย โครงการที่ทำลายนิเวศและฐานทรัพยากรของประชาชน อธิบายบทบาทคุณค่าของชุมชน พลเมืองที่ปกป้องนิเวศ อาหาร สิ่งแวดล้อม ในฐานะผู้กอบกู้โลกจากสภาวะโลกร้อน และตีแผ่ให้เห็นความไม่เป็นธรรมในการใช้นิเวศและภาระสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ สังคมที่ประชาชนแบกรับ
การที่ขบวนการจัดการป่าของประชาชนถดถอยต่อเป้าหมายการเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง การติดกับดักการแบ่งแยกของรัฐ การถูกปิดล้อมให้ตัดขาดความเชื่อมโยงกับสาธารณะให้เป็นเรื่องปัญหาเฉพาะกลุ่ม ไม่เชื่อมโยงป่าไม้กับปัญหาประเทศทั้งเรื่องความยากจน หนี้สิน ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและสังคม ไม่เกี่ยวกับการฟื้นฟูโลกร้อน การสร้างความมั่นคงอาหาร เพิ่มพื้นที่สีเขียว และอื่นๆ ทำให้โครงสร้างอำนาจรัฐไม่ถูกปรับเปลี่ยน ยังคงตรึงระบบอำนาจนิยมมาตั้งแต่ยุคสมัยอาณานิคมทางปัญญา
แม้โลกและไทยยังเผชิญปัญหาความอดอยาก หิวโหย และทุกขโภชนาการจนต้องเป็นเป้าหมายสำคัญใน SDGs แต่ระบบทุนอาหารกลับทำให้โลกเรามีอาหารเหลือทิ้งราว 1 ใน 3 ของอาหารที่ผลิตได้ และอาหารเหลือทิ้งเหล่านี้มีส่วนสร้างก๊าซเรือนกระจกราวร้อยละ 30
กฤษฎา บุญชัย น่าจะเป็นกฎหมายที่ใช้เวลาเดินทางยาวนานที่ส […]
แต่กว่า 58 ปีแล้วที่รัฐยืนยันโครงเรื่องเดิมต่อไป คงถึงเวลาแล้วที่ชุมชนในพื้นทีป่าต้องร่วมกับพลเมืองที่ห่วงใยป่าลุกขึ้นมาเขียนบทประพันธ์บทใหม่ว่าด้วยนโยบาย กฎหมายจัดการป่าทุกประเภทของชุมชนและพลเมือง
ฝุ่นควัน พาราควอต พันธุ์ข้าว และป่าไม้ บทสะท้อนภาวะรัฐเทียมของสังคมไทย ที่ผลิตซ้ำโครงสร้างเหลื่อมล้ำแบบเดิม
แก่นหลักของนวัตกรรมทางสังคมในยุคดิจิทัลจึงเป็นเรื่องการสร้าง platform กระบวนการเชื่อมต่อใหม่ๆ ที่หลากหลาย รวดเร็ว ตัดข้ามระบบ ตัวกลางต่างๆ ที่เป็นกลไกผูกขาดอำนาจ เปิดทางเลือกใหม่ๆ ในการเรียนรู้ และการออกแบบนวัตกรรมทางสังคมอย่างหลากหลาย รวดเร็ว และเชื่อมต่อพลังทางสังคมอันกว้างใหญ่ไพศาล
